بخش اول - آموزش

ماده 34 - دوره های آموزشی پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه به شرح زیر می باشد: الف - دوره عمومی پاسداری . ب - دوره تخصصی اولیه . ج - دوره تخصصی تکمیلی . د - دوره سرپرستی . ه - دوره های علمی و تخصصی . و - دوره های علوم پایه نظامی . ز - دوره مقدماتی رسته ای . ح - دوره عالی رسته ای . ط - دوره فرماندهی و ستاد. ی - دوره عالی جنگ . ک - دوره علوم استراتژیک . تبصره - نیروها و سازمانهای وابسته به سپاه می توانند در صورت لزوم با هماهنگی ستاد کل سپاه علاوه بر آموزشهای فوق دوره های عرضی آموزشی تخصصی را برای پرسنل تشکیل دهند.

ماده 35 - مراکز آموزشی سپاه به شرح زیر می باشد: الف - دبیرستانها و هنرستانهای سپاه . ب - آموزشگاه نظامی . ج - دانشکده های علوم و فنون نیروها. د - دانشکده فرماندهی و ستاد. ه - دانشکده علوم استراتژیک . و - دانشگاه امام حسین (ع ) شامل دانشکده علوم پایه نظامی و دانشکده های علمی و تخصصی . تبصره 1 - دانشکده علوم و فنون نیروها از لحاظ علمی به دانشگاه امام حسین (ع ) وابسته بوده و توسط نیروها اداره می شود. تبصره 2 - دانشکده عقیدتی - سیاسی و سایر مراکز آموزش رسته ای عقیدتی - سیاسی سپاه زیر نظر جزوه نمایندگی ولی فقیه در سپاه اداره می شود.

ماده 36 - سپاه می تواند برای تامین و تربیت پرسنل کادر ثابت بومی مورد نیاز در استانهای مرزی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش ، دبیرستان و هنرستان تشکیل دهد. تبصره - مراکز فوق به تشخیص ستاد کل سپاه ، در نیروها به تناسب نیاز آنها تشکیل می گردد. اساسنامه این نوع مراکز به تصویب وزارت آموزش و پرورش خواهد رسید.

ماده 37 - دوره آموزش عمومی پاسداری . دوره آموزش عمومی پاسداری برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی استخدام می شوند حداقل به مدت شش ماه در آموزشگاه نظامی و برای پرسنلی که با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر استخدام می شوند حداقل به مدت سه ماه در دانشگاه امام حسین (ع ) تشکیل می شود. این دوره برای پرسنلی که با مدرک دیپلم استخدام می شوند در طول دوره های علوم پایه یا دانشکده علوم و فنون نیروها برگزار می شود.

ماده 38 - دوره آموزش تخصصی اولیه . این دوره برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی استخدام می گردند، بلافاصله بعد از طی دوره آموزش عمومی حداقل به مدت شش ماه در آموزشگاههای نظامی برگزار می شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات رزم آوردومی و رزم آوریکمی برآیند. تبصره - نیروها می توانند متناسب با نیاز خود، نسبت به تشکیل آموزشگاههای نظامی جهت برگزاری دوره های آموزش عمومی پاسداری و تخصصی اولیه در یگانها و مناطق مختلف اقدام نمایند.

ماده 39 - دوره آموزش تخصصی تکمیلی . دوره های تخصصی تکمیلی برای تکمیل تخصص پرسنل کادر ثابت نظامی با داشتن درجه رزم آوریکمی به مدت حداقل 6 ماه در دانشکده های علوم و فنون نیروها تشکیل می گردد و نیروها موظف هستند نسبت به تشکیل این دوره ها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل با داشتن درجه رزم آوریکمی بتوانند به موقع این دوره را طی نمایند. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات رزمداردومی و رزمداریکمی بر آیند. نیل به درجه رزمداردومی منوط به موفقیت در طی این دوره می باشد.

ماده 40 - دوره آموزش سرپرستی . این دوره برای پرسنل موضوع تبصره یک ماده 77 این قانون در درجه رزمداریکمی به مدت حداقل 6 ماه بر حسب نیاز در دانشکده های علوم و فنون نیروها تشکیل می شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم می شود که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات ستوان سومی تا ستوان یکمی برآیند. نیل این پرسنل به درجه ستوان سومی منوط به موفقیت در طی این دوره می باشد. تبصره - سپاه می تواند دوره های آموزش تخصصی تکمیلی و سرپرستی را به صورت متوالی در یک مرحله اجرا نماید و همچنین می تواند بخشی از این دوره ها را به صورت آموزش حین خدمت انجام دهد.

ماده 41 - دوره های آموزش علوم پایه نظامی . سپاه برای تامین و تربیت پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک دیپلم استخدام می شوند، اقدام به تشکیل دانشکده علوم پایه نظامی در دانشگاه امام حسین (ع ) می نماید. حداقل مدت آموزش این دانشکده 7 ترم تحصیلی در دو دوره به شرح زیر می باشد: دوره اول - این دوره حداقل شامل 4 ترم تحصیلی می باشد و برای آموزش به کسانی که با مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی پذیرفته می شوند، تشکیل می گردد. دوره دوم - این دوره حداقل شامل سه ترم تحصیلی می باشد و برای کسانی که با انجام ارزیابی و مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغ التحصیل دوره اول پذیرفته شده اند تشکیل می گردد. تبصره 1 - پرسنلی که با مدرک پائین تر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک دیپلم شده اند حداکثر با 25 سال سن می توانند در آزمون ورودی دوره اول دانشکده علوم پایه نظامی شرکت نمایند و در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل است . تبصره 2 - در صورت ضرورت و فوریت ، سپاه می تواند از دارندگان مدارک فوق دیپلم مورد نیاز با داشتن حداکثر 25 سال سن ، برای شرکت در آزمون ورودی دوره دوم آموزش علوم پایه نظامی ثبت نام نماید. تبصره 3 - مواد و برنامه های آموزشی این دانشکده باید طوری تنظیم گردد که با گذراندن دوره های آموزش بعدی ، فارغ التحصیلان دوره اول از عهده مشاغل درجات ستوان سومی تا سرهنگی برآمده و فارغ التحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل درجات ستوان دومی و بالاتر را داشته باشند. تبصره 4 - ستاد کل سپاه می تواند در رسته هایی که ضروری می داند دوره های دوم علوم پایه نظامی ، مقدماتی رسته ای و عالی رسته ای را به صورت پیوسته و با حداقل پنج ترم تحصیلی اجرا نماید. تبصره 5 - سپاه می تواند بنا به ضرورت دوره دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده علوم و فنون نیروها اجرا نماید.

ماده 42 - دوره علمی و تخصصی . سپاه به منظور تامین و تربیت کادر ثابت فنی و تخصصی مورد نیاز در رسته های مشترک و رشته های دانشگاهی که امکان تامین آن از دانشگاههای کشور نمی باشد، اقدام به تشکیل دانشکده های علمی تخصصی با همکاری وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در دانشگاه امام حسین (ع ) می نماید.

ماده 43 - دوره آموزش مقدماتی رسته ای . دوره های مقدماتی رسته ای بر حسب نیاز به منظور آموزش مقدماتی برای رسته های مورد احتیاج به فارغ التحصیلان دانشکده های علوم پایه نظامی و قبل از شروع به خدمت آنها ، حداقل به مدت شش ماه در دانشکده علوم و فنون نیروها تشکیل می گردد. تبصره - فارغ التحصیلان دوره اول علوم پایه که موفق به ورود به دوره نشوند پس از گذراندن دوره مقدماتی رسته ای با داشتن حداکثر 27 سال سن می توانند در آزمون دوره دوم علوم پایه نظامی شرکت نمایند.

ماده 44 - دوره آموزش عالی رسته ای . دوره های عالی رسته ای در درجات ستوان یکمی و سروانی به مدت حداقل 6 ماه برای تمامی پرسنل فارغ التحصیل دوره های مقدماتی رسته ای و پرسنلی که در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته می شوند و از آموزش قبلی آنها حداقل 4 سال گذشته باشد متناسب با رسته های آنان حسب مورد در دانشکده های علوم و فنون نیروها یا دانشکده های علمی تخصصی دانشگاه امام حسین (ع ) تشکیل می گردد. نیل به درجه سرگردی این قبیل پرسنل منوط به طی این دوره می باشد.

ماده 45 - نیروها می توانند برای دوره های خاص از قبیل خلبانی و ناوبری ، دوره های اول و دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده های علوم و فنون نیروها به صورت پیوسته و با حداقل هفت ترم تحصیلی اجرا نمایند. تبصره - در مواردی که برنامه ها و محتوای آموزشی این دوره ها با رعایت مفاد و مجموع حداقل مدت دوره های مقدماتی و عالی رسته ای برنامه ریزی و اجرا شده باشد، فارغ التحصیلان مذکور دوره مقدماتی و عالی رسته ای گذرانده شناخته می شوند.

ماده 46 - دارندگان مدارک فوق دیپلم و بالاتر، در رشته های تحصیلی که در برگیرنده محتوای آموزشی دوره های مقدماتی و عالی رسته ای هر یک از رسته های غیر رزمی باشند، در صورت گذراندن آموزشهای مورد نیاز حسب مورد آموزش مقدماتی یا عالی رسته ای دیده ، شناخته می شوند.

ماده 47 - دوره آموزش فرماندهی و ستاد. دوره آموزش فرماندهی و ستاد ، برای آموزش به فارغ التحصیلان دوره های دوم دانشکده های علوم و فنون نیروها نیروها یا علوم پایه نظامی که دوره عالی رسته ای را طی نموده اند و یا در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته شده اند و همچنین دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز که حداقل 3 سال از آموزش قبلی آنها گذشته باشد، در درجات سرگردی و سرهنگ دومی در دانشکده فرماندهی و ستاد تشکیل می شود و مدت دوره آن حداقل 9 ماه خواهد بود. تبصره - مواد و برنامه های آموزشی دانشکده فرماندهی و ستاد می باید طوری تنظیم شود که فارغ التحصیلان آن توانایی طراحی ، فرماندهی و مدیریت رده های بالای سپاه و سایر نیروهای مسلح را داشته باشند. فارغ التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.

ماده 48 - دوره آموزش عالی جنگ . این دوره برای فارغ التحصیلان دوره آموزش فرماندهی و ستاد که حداقل دو سال از آموزش قبلی آنها گذشته باشد، در درجات سرهنگی و سرتیتدومی در دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه تشکیل می شود. حداقل مدت این دوره 9 ماه بوده و فارغ التحصیلان آن از یک سال ارشدیت برخوردار خواهند بود مواد و برنامه های آموزشی این دوره باید طوری تنظیم شود که فارغ التحصیلان آن آشنایی کافی با طرحهای دفاعی کشور را داشته باشند و نیل به درجه سپهبدی و ارتشبدی مشروط به گذراندن این دوره خواهد بود.

ماده 49 - دوره آموزش علوم استراتژیک . این دوره برای آموزش ، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی - سیاسی و خط مشی کشور در امور دفاعی به مدت یک سال خواهد بود. فارغ التحصیلان دوره های دانشکده فرماندهی و ستاد و دارندگان مدارک تحصیلی فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز سپاه با داشتن حداقل درجه سرهنگی و کارمندانی که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر می باشند، همچنین مقامات مملکتی که نظامی نبوده ولی به نحوی از انحا در مسائل دفاعی مسئولیتهایی دارند و فرماندهان و مدیران رده بالای نیروهای مسلح ملل مسلمان و مستضعف غیر معارض با اسلام با معرفی فرماندهی کل سپاه و تصویب فرماندهی کل می توانند این دوره را طی نمایند. این دوره در دانشکده علوم استراتژیک ستاد کل سپاه برگزار می گردد. تبصره - ستاد کل موظف است پس از کسب آمادگی لازم و تصویب فرماندهی کل ، دانشکده علوم استراتژیک سپاه و دانشگاه علوم استراتژیک ارتش را در هم ادغام و دوره های آموزش علوم استراتژیک را تحت نظر آن ستاد برگزار نماید.

ماده 50 - کلیه کارمندان اعم از کادر ثابت و پیمانی در بدو خدمت باید یک دوره آموزش مقدماتی نظامی و آشنایی با قوانین و مقررات آیین نامه ها و وضعیت خدمتی خویش در سپاه را طی نمایند. مدت این دوره برای پرسنلی که دوره خدمت ضرورت را طی نموده اند حداقل یک ماه می باشد. و برای کسانی که دوره ضرورت را طی ننموده اند حداقل سه ماه خواهد بود.

ماده 51 - پرسنل پیمانی که به صورت نظامی خدمت خواهند کرد و همچنین پرسنل وظیفه در بدو خدمت دوره های آموزشی مقدماتی نظامی و تخصصی مربوطه را طی خواهند نمود. تبصره - سپاه موظف است با همکاری نهضت سوادآموزی و ارگانهای ذیربط برای پرسنل وظیفه امکانات سوادآموزی را فراهم آورد.

ماده 52 - اساسنامه ، مواد و برنامه های آموزشی هر یک از دوره ها و مراکز آموزشی با توجه به مواد مندرج در این قانون و قوانین آموزشی کشور توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید. تبصره 1 - تهیه اساسنامه و برنامه های آموزشی دوره ها و مراکز آموزشی رسته عقیدتی - سیاسی به عهده نمایندگی ولی فقیه در سپاه می باشد. تبصره 2 - برنامه های آموزشهای عقیدتی - سیاسی دوره ها با هماهنگی نمایندگی ولی فقیه و مواد آموزشهای عقیدتی - سیاسی و حفاظت اطلاعات دوره ها، توسط نماینده ولی فقیه و حفاظت اطلاعات در سپاه تهیه می شود.

ماده 53 - آموزشهای سپاه باید به گونه ای برنامه ریزی و اجرا گردد که نیاز سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده و سپاه را به سمت خودکفایی سوق دهد و در زمان صلح نیز، پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل 147 قانون اساسی بر آیند.

ماده 54 - سپاه موظف است برای تقویت بینش عقیدتی - سیاسی و بالا بردن دانش و توان نظامی پرسنل در حین خدمت ، نسبت به انتشار نشریات و برگزاری اردوهای آموزشی ، سفرهای علمی و دوره های کوتاه مدت توجیهی و نیز تداوم آموزش اقدام نماید.

ماده 55 - سپاه موظف است در کلیه آموزشها و در حین خدمت برنامه های لازم را به منظور کسب آمادگی جسمانی پرسنل ، متناسب با ماموریتها پیش بینی و اجرا نماید.

ماده 56 - پرسنلی که به هر یک از مراکز و دوره های آموزشی پیش بینی شده در این قانون اعزام می شوند باید فرصت ادامه خدمت و بازدهی متناسب با مدت و کیفیت و اهمیت دوره آموزش به میزان حداقل دو برابر مدت تحصیلی پس از اتمام آن را داشته باشند. این مدت در اساسنامه های آموزشی تعیین می گردد.

ماده 57 - ستاد کل سپاه موظف است با هماهنگی وزارتخانه های فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی بخشی از نیازهای تخصصی خود را از طریق بورسیه از دانشگاهها و موسسات آموزشی خارج از سپاه تامین نماید.

ماده 58 - ستاد کل سپاه موظف است همه ساله نیازهای تخصصی و تحصیلی خود را اعلام نماید تا پرسنل در صورت تمایل بتوانند با موافقت نیرو یا سازمان مربوطه ، در رشته های مزبور تحصیل نمایند.

ماده 59 - در زمان جنگ و بحران و بنا به ضرورت ، طول دوره های آموزشی به پیشنهاد سپاه و تصویب فرماندهی کل با حفظ سطح کیفی آموزشها می تواند تقلیل یابد.

ماده 60 - ستاد کل سپاه می تواند هر یک از دوره های آموزشی را که بین دو یا چند نیرو و سازمان مشترک باشد، به وسیله یکی از نیروها یا سازمانها که بیشترین نیاز را بنا به تایید فرمانده کل سپاه دارد، دایر نماید. پرسنل سایر نیروها و سازمانها نیز در آن دوره آموزش خواهند دید.

ماده 61 - دوره های آموزشی پرسنل بسیجی عادی و فعال به شرح زیر می باشد: الف - دوره عمومی مقدماتی . ب - دوره عمومی تکمیلی . ج - دوره تخصصی بسیج . د - دوره یادآوری و حفظ انسجام .

ماده 62 - دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج . دوره های آموزش عمومی مقدماتی عبارتند از آموزشهای اولیه در حد دفاع که برای کلیه بسیجیان عادی و فعال حداقل به مدت 15 روز در رده های مقاومت نیروی مقاومت بسیج سپاه ،در محلات ، ادارات ، سازمانها، موسسات دولتی و غیر دولتی ، در زمینه های دفاع نظامی ، غیر نظامی و مقاومت محلی برگزار می گردد.

ماده 63 - دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج . دوره های آموزش عمومی تکمیلی بسیج برای آن عده از بسیجیان که دوره عمومی مقدماتی را طی کرده باشند به مدت چهل و پنج روز در مراکز آموزشی نیروی مقاومت بسیج سپاه برگزار می شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید چنان تنظیم شود که این دوره معادل دو ماه از آموزش و خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب شود.

ماده 64 - وزارت آموزش و پرورش موظف است با هماهنگی و نظارت سپاه ، نسبت به اجرای آموزشهای تئوری و عملی نظامی در قالب دروس اجباری ، در بین محصلین مقاطع مختلف تحصیلی ، به منظور تحقق ارتش بیست میلیونی ، ایجاد علاقه و آمادگی دفاعی و حفظ و تداوم آن در زمینه های دفاع نظامی ، غیر نظامی و مقاومت محلی به ترتیب زیر اقدام نماید: الف - در مقطع راهنمایی حداقل 2 ساعت در هفته به صورت تئوری ویک روزدر سال به صورت اردوی عملی . ب - در مقطع متوسطه حداقل 3 ساعت در هفته به صورت تئوری و 3 روز در سال به صورت اردوهای عملی به نحوی که در پایان دوره متوسطه معادل آموزشهای مقدماتی نظام وظیفه را گذرانده باشند. تبصره 1 - آیین نامه اجرایی این ماده شامل نحوه نظارت سپاه و همکاری و هماهنگی بین سپاه و آموزش و پرورش و محتوی و نحوه تنظیم مواد درسی و کلاسها و اردوهای عملی و نحوه معافیت از اردوهای عملی و نحوه احتساب نمرات ، با توجه به سایر مواد این قانون توسط ستاد کل سپاه ، وزارتخانه های دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح وآموزش وپرورش تهیه وپس ازتاییدستادکل به تصویب هیات وزیران می رسد. تبصره 2 - اجرای برنامه ها ،آموزشها و سازماندهی لازم به منظور ایجاد علاقه و جاذبه نسبت به دفاع با استفاده از کتب درسی نو برنامه های ضمن تحصیل و صدا و سیما در مقطع ابتدایی مطابق آیین نامه ای است که توسط وزارت آموزش و پرورش و با هماهنگی سپاه تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد. تبصره 3 - آموزشهای موضوع این ماده برای زنان متناسب با شرایط آنها ،به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی ، مقاومت محلی و دفاع غیر نظامی خواهد بود. تبصره 4 - آموزشهای مقطع راهنمایی معادل دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج می باشد و آموزشهای مقطع متوسطه معادل دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج بوده و معادل دو ماه از خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب می شود.

ماده 65 - دوره تخصصی بسیج . این دوره برای آن عده از بسیجیان فعال که دوره عمومی تکمیلی را طی نموده اند به مدت یک ماه در مراکز آموزشی سپاه برگزار می گردد. برنامه و مواد آموزشی این دوره باید به طوری تنظیم شود که معادل یک ماه آموزش و خدمت وظیفه عمومی آنان محسوب شود.

ماده 66 - سپاه موظف است حسب مورد با هماهنگی و همکاری شورای مدیریت حوزه علمیه و وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، آموزشهای تخصصی بسیج را برای افرادی که قبل از خدمت دوره ضرورت به تحصیلات عالیه در حوزه یا دانشگاه راه می یابند به صورت تئوری و اردوهای نظامی برگزار نماید. تبصره 1 - آموزشهای فوق جز واحدهای دروس اجباری دانشجویان در مقاطع کاردانی ، کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکترای پیوسته و همطراز آنها بوده و می بایستی به نحوی تنظیم گردد که معادل یک ماه از آموزشهای دوره ضرورت خدمت وظیفه عمومی محسوب گردد. تبصره 2 - آموزشهای موضوع ماده 65 و این ماده برای زنان متناسب با شرایط آنها و به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی مقاومت محلی و دفاع غیر نظامی خواهد بود. تبصره 3 - تعداد و میزان واحدهای درسی و اردوهای عملی و نحوه معافیت از دروس تئوری و عملی نظامی با توجه به قوانین مربوطه بر طبق آیین نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه و با هماهنگی وزارتخانه ها و مراجع ذیربط تهیه و حسب مورد به تصویب شورای مدیریت حوزه یا شورای عالی انقلاب فرهنگی می رسد.

ماده 67 - آموزشهای یادآوری و حفظ انسجام نیروهای احتیاط بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی در حدود اعتبارات مصوب به مدت 15 - 5 روز در سال در قالب گردانهای احتیاط که در واحدهای رزمی و پشتیبانی رزمی و مراکز آموزش سپاه و ارتش ایجاد می گردد، به منظور حفظ توان رزمی و تخصصی آنان انجام می پذیرد.

ماده 68 - آموزشهای یادآوری و حفظ انسجام نیروهای ذخیره بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی و بسیجیان عادی و فعال در حدود اعتبارات مصوب به مدت حداکثر یک هفته در هر دو سال و به منظور ایجاد آمادگی توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه انجام می پذیرد. تبصره 1 - این افراد توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه در مناطق مختلف کشور متناسب با جمعیت آنان در رده های مقاومت سازماندهی می گردند. تبصره 2 - سپاه موظف است دستورالعمل اجرایی مواد 67 و 68 این قانون را تهیه و به تصویب فرماندهی کل برساند.

ماده 69 - مدت دوره های آموزشی مذکور در این قانون و مدت خدمت تمام وقت در سازمانهای رزمی برای پرسنل بسیجی فعال و ویژه که مشمول خدمت وظیفه عمومی میباشند، جز خدمت دوره ضرورت یا احتیاط آنان محسوب می گردد.

ماده 70 - کلیه دستگاههای اجرائی کشور که از افراد وظیفه مازاد نیروهای مسلح مطابق قوانین و مقررات کشور استفاده می نمایند، موظفند برای تجدید آموزش نظامی و یا احضار در مواقع اضطرار و جنگی ، افراد مذکور را مطابق دستورالعمل ستاد کل در اختیار نیروهای مسلح قرار دهند. تبصره - احضار سایر نیروهای احتیاط و ذخیره مطابق ماده 56 قانون خدمت وظیفه عمومی و احضار اعضای بسیج مطابق دستورالعملی است که به تصویب فرماندهی کل می رسد.

ماده 71 - در اجرای اصل 147 قانون اساسی سپاه موظف است با استفاده از مشمولین واجد صلاحیت خدمت وظیفه عمومی در حد بسیجی عادی پس از گذرانیدن آموزشهای عمومی و تخصصی اولیه واحدهای سازمان یافته بسیج فرهنگی ، آموزشی ، بهداشتی و سازندگی را ایجاد و بر طبق برنامه ها و سیاستهای وزارتخانه ها و نهادهای مربوطه حسب مورد جهت آموزش ، سوادآموزی ، بهداشت و درمان و سازندگی روستاها و مناطق محروم کشور با حفظ نظارت بر امور انضباطی و اجرای برنامه های تداوم آموزش آنان ، در اختیار دستگاههای اجرایی ذیربط قرار دهد. تبصره 1 - اقدام فوق مربوط به زمان صلح بوده و در زمان جنگ و بحران افراد فوق مطابق سیاستهای ابلاغی از سوی ستاد کل به کار گرفته می شوند. تبصره 2 - تعداد و درصد افراد مورد نیاز از طبقات مختلف مشمولین ، همه ساله به پیشنهاد هیات وزیران و تایید ستاد کل تعیین می شود. تبصره 3 - آیین نامه اجرایی این ماده توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و ستاد کل تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.

بخش دوم - ارزشیابی و ترفیعات

ماده 72 - ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالاتر برابر مقررات این قانون . تبصره - ترفیعات و روش اجرای آن به موجب آیین نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.

ماده 73 - سپاه موظف است کلیه پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه را با توجه به عوامل زیر و طبق آیین نامه مربوطه مورد ارزیابی قرار دهد: الف - رعایت موازین اخلاقی و شئونات اسلامی و صلاحیتهای سیاسی - امنیتی . ب - استعداد، کارآیی و شایستگی در عملکرد و رعایت انضباط. ج - نتایج آموزشهای عقیدتی - سیاسی و نظامی حین خدمت . د - نتایج سنجش و آزمونهای آمادگی جسمانی در حین خدمت . ه - انجام ماموریتهای خطرناک و سخت .

ماده 74 - سوابق و عملکرد پرسنل سپاه در مقاطع مختلف بر طبق آیین نامه مربوطه مورد ارزشیابی قرار گرفته و پس از تایید کمیسیون ارزشیابی نیرو و یا سازمان مربوط و تصویب مقامات مذکور در ماده 87 این قانون با توجه به امتیازات مکتسبه از حداقل 6 ماه تاخیر در ترفیع و حداکثر یک سال ارشدیت برخوردار خواهند شد. تبصره 1 - ارزشیابی پرسنل قبل از موعد ترفیع خواهد بود و در هر مقطع ترفیعاتی حداقل یک بار ارزشیابی صورت خواهد گرفت و زمان ارزشیابی بنا به شرایط زمانی و نیاز سپاه متفاوت خواهد بود. تبصره 2 - نتیجه ارزشیابی پرسنل برابر آیین نامه های مربوطه ملاک ترفیعات و انتصابات بوده و در تشویقات و تنبیهات و اعزام به دوره های آموزشی نیز موثر خواهد بود. تبصره 3 - ترکیب اعضا، حدود اختیارات و وظایف و تعداد کمیسیونهای ارزشیابی و نحوه ارزشیابی و ترفیعات پرسنل در چارچوب مواد مندرج در این قانون توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.

ماده 75 - ترتیب درجات پرسنل نظامی نیروهای سپاه و درجات معادل آن در نیروی دریایی سپاه به شرح زیر می باشد: 1 - سرباز ناوی 2 - سربازدوم ناوی دوم 3 - سربازیکم ناوی یکم 4 - رزمیار سرناوی 5 - رزم آورسوم ناویارسوم 6 - رزم آوردوم ناویاردوم 7 - رزم آوریکم ناویاریکم 8 - رزم داردوم ناوداردوم 9 - رزم داریکم ناوداریکم 10 - ستوان سوم ناوبان سوم 11 - ستوان دوم ناوبان دوم 12 - ستوان یکم ناوبان یکم 13 - سروان ناوسروان 14 - سرگرد ناوسالارسوم 15 - سرهنگ دوم ناوسالاردوم 16 - سرهنگ ناوسالاریکم 17 - سرتیتدوم دریاداردوم 18 - سرتیت دریادار 19 - سرلشکر دریابان 20 - سپهبد دریاسالار 21 - ارتشبد دریابد تبصره - در کلیه مواردی که در این قانون عناوین درجات پرسنل نیروهای سپاه ذکر شده است در مورد پرسنل نیروی دریایی سپاه عناوین درجات معادل آن مورد نظر می باشد.

ماده 76 - تعداد رتبه ها برای کارمندان موضوع این قانون ، 20 رتبه بوده و کارمندان مزبور در صورت شایستگی و کارآیی هر چهار سال یک مرتبه ارتقا خواهند یافت .

ماده 77 - پرسنلی که با مدرک تحصیلی پائین تر از دیپلم به استخدام سپاه درآمده اند و بعد از طی دوره آموزش عمومی سپاه و آموزش تخصصی اولیه به درجه رزم آوردومی نائل آمده ، و حداقل مدت توقف آنان در کلیه درجات بعدی چهار سال خواهد بود. تبصره 1 - پرسنل موضوع این ماده در صورتی که موفق به اخذ دیپلم شوند ولی شرایط شرکت در آزمون ورودی دوره اول علوم پایه نظامی یا دوره های معادل آنرا نداشته باشند و یا موفق به طی آن دوره نشوند، در صورت نیاز سپاه و گذراندن آموزش دوره سرپرستی مطابق ماده 40 این قانون می توانند به درجه ستوان سومی نائل شوند. تبصره 2 - پرسنلی که موفق به اخذ مدارک تحصیلی بالاتر گردند به ازا هر سال تحصیلی تا مدرک دیپلم از 9 ماه ارشدیت برخوردار خواهند شد. تبصره 3 - پرسنلی که موفق به اخذ مدرک دیپلم نگردند با درجه ستوان سومی بازنشسته می شوند. تبصره 4 - سپاه می تواند در صورت درخواست پرسنل موضوع تبصره 3 این ماده و نیاز سپاه به آنها آنان را به صورت کارمندی موضوع بند تب ت ماده 19 این قانون تغییر وضعیت دهد. تبصره 5 - سپاه موظف است زمینه و شرایط لازم جهت آموزش دوره دبیرستان را در این درجات برای پرسنل فراهم نماید. تبصره 6 - دولت موظف است نسبت به تامین شغل مناسب برای پرسنل موضوع این ماده از قبیل واگذاری ابزار کار، ادامه استخدام در دستگاههای دولتی یا واگذاری سرمایه جهت اشتغال ، برابر آیین نامه ای که توسط وزارت دفاع با همکاری ستاد کل سپاه و دیگر وزارتخانه های ذیربط تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد، اقدام نماید به نحوی که پس از خدمت در سپاه بدون شغل باقی نمانند.

ماده 78 - فارغ التحصیلان دوره اول دانشکده علوم نظامی به درجه ستوان سومی و فارغ التحصیلان دوره دوم به درجه ستوان دومی نائل می شوند و حداقل مدت توقف آنها در درجات ستوانی 3سال و دردرجات سروانی و بالاتر 4 سال به جز در درجه سرهنگی که 5 سال می باشد. تبصره - در مورد کسانی که به درجه سرتیتدومی نائل شده اند و دانشکده فرماندهی و ستاد را طی نموده اند یا مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول سپاه را دارند ارتقا به درجات سرتیپی و بالاتر بر حسب نیاز با پیشنهاد فرماندهی کل سپاه و تصویب فرماندهی کل خواهد بود.

ماده 79 - وضعیت ترفیعات پرسنل نظامی فارغ التحصیل مدارس و موسسات آموزش عالی و دانشگاههای کشور پس از استخدام و طی دوره آموزش عمومی پاسداری و فارغ التحصیلان دانشکده های علمی - تخصصی دانشگاه امام حسین (ع ) حسب مورد به قرار زیر خواهد بود: الف - دارندگان مدارک فوق دیپلم به درجه ستوان سومی نائل می شوند. ب - دارندگان مدارک لیسانس به درجه ستوان دومی نائل می شوند. ج - دارندگان مدارک بالاتر در ازا هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس یا معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه بالاتر برخوردار می گردند و ترفیعات بعدی این قبیل پرسنل تابع مقررات ماده 78 این قانون خواهد بود.

ماده 80 - با پرسنلی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه مدرک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول سپاه شوند به ترتیب زیر رفتار می شود: الف - چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان پائین تر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد به درجات ورودی مدرک جدید برابر مقررات ماده 79 این قانون نائل می شوند. ب - چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان بالاتر از درجه ورودی مدرک ارائه شده باشد صرفا ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید تابع مقررات ماده 78 این قانون خواهد بود.

ماده 81 - پرسنل پیمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به درجات یا رتبه های زیر نائل می شوند: الف - دارندگان مدرک پایان دوره ابتدایی به درجه رزم آورسومی . ب - دارندگان مدرک پایان دوره راهنمایی به درجه رزم آوردومی . ج - دارندگان مدرک پایان دوره دبیرستان به درجه رزم آوریکمی یا رتبه 7 د - دارندگان مدرک فوق دیپلم به درجه ستوان سومی یا رتبه 10 ه - دارندگان مدرک لیسانس به درجه ستوان دومی یا رتبه 11 و - دارندگان مدرک بالاتر درازاهرمقطع تحصیلی بالاترازلیسانس یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می گردند. تبصره - پرسنل پیمانی کارمند که بر اساس تخصص و مهارت عملی و با مدرک تحصیلی پائین تر از دیپلم به استخدام در می آیند برابر ماده 85 این قانون به رتبه های مربوطه نائل می شوند.