قوانین
بازار و اوراق بهادار - دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران (شرکت سهامی عام) (مصوب 25/1/88، اصلاحیه مصوب 24/2/1390) - فصل دوم ـ شرایط پذیرش و عرضۀ اوراق بهادار
مادۀ (4) فرابورس ایران دارای پنج بازار به شرح زیر است: بازار اول بازار دوم بازار سوم بازار ابزارهای نوین مالی بازار پایه تبصره: پذیرش سهام شرکتهای سهامی عام صرفاً در بازارهای اول و دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت میپذیرد. متقاضی پذیرش در صورت دارا بودن شرایط پذیرش، باید تقاضای پذیرش خود را در یکی از این بازارها به فرابورس ارائه نماید.
مادۀ (5) سهام شرکتهای سهامی عام با ویژگیهای زیر در بازار اول قابل پذیرش میباشد: الف ـ ویژگیهای سهام نزد سازمان ثبت شده باشد. با نام باشد، عادی باشد (فاقد امتیاز باشد)، محدودیت قانونی مؤثر برای نقل و انتقال آن وجود نداشته باشد، بهای اسمی آن تماماً پرداخت شده باشد. ب ـ ویژگیهای ناشر نزد سازمان ثبت شده باشد. حداقل 10 درصد از سهام ثبتشده آن شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل 200 نفر باشد. حداقل دو سال از زمان بهرهبرداری عملیات یا ارائۀ خدمات آن گذشته باشد، آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال باشد، زیان انباشته نداشته باشد، گزارش حسابرس برای آخرین دوره/ سال مالی منتهی به پذیرش درخصوص صورتهای مالی آن، عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد، مطابق اظهار نظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری (از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد، در دوره/ سال مالی منتهی به پذیرش سودآور بوده و همچنین چشمانداز روشنی از تداوم سودآوری و فعالیت شرکت و صنعت مربوطه وجود داشته باشد، براساس آخرین صورتهای مالی سالانۀ حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییهای آن حداقل 15 درصد باشد، دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد، آخرین صورتهای مالی آن باید مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد. همچنین در زمان ارائۀ درخواست پذیرش و آخرین دوره/ سال مالی قبل از ارائۀ درخواست، حسابرس شرکت باید از میان حسابرسان معتمد سازمان انتخاب شده باشد، اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل آن دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی مؤثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفهای نباشند. تبصره: هیئت پذیرش حسب مورد میتواند پذیرش سهام را منوط به انعقاد قرارداد بازارگردانی، مطابق دستورالعمل فعالیت بازارگردانی مصوب هیئت مدیرۀ سازمان، نماید.
مادۀ ( 6) سهام شرکتهای سهامی عام با ویژگیهای زیر در بازار دوم فرابورس قابل پذیرش میباشد: الف ـ ویژگیهای سهام نزد سازمان ثبت شده باشد، با نام باشد، محدودیت قانونی مؤثر برای نقل و انتقال آن وجود نداشته باشد. بهای اسمی آن تماماً پرداخت شده باشد. ب ـ ویژگیهای ناشر نزد سازمان ثبت شده باشد، حداقل یکسال از تأسیس آن گذشته باشد، حداقل 5 درصد از سهام ثبتشده آن شناور باشد، آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد، در صورتی که شرکت مشمول مادۀ 141 لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت باشد، به تشخیص هیئت پذیرش از برنامۀ عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول مادۀ یادشده برخوردار باشد. دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد، آخرین صورتهای مالی آن باید مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد. در صورتی که حسابرس شرکت از بین مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نشده باشد، باید در اولین مجمع عمومی بعد از ثبت نزد سازمان، حسابرس خود را از میان مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نماید. اظهار نظر حسابرس در خصوص آخرین صورتهای مالی حسابرسی شده، «مردود» یا «عدم اظهار نظر» نباشد. اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی مؤثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفهای نباشند. مطابق اظهارنظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری (از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد.
مادۀ (7) در صورت تشخیص هیئت پذیرش، پذیرش سهام شرکتها در بازار دوم منوط به وجود حداقل یک بازارگردان برای آن میباشد.
مادۀ (8) شرکتهای سهامی خاص که با رعایت قوانین و مقررات، همزمان با پذیرش از طریق افزایش سرمایه در حال تبدیل به سهامی عام میباشند، به شرط عرضۀ سهام ناشی از این افزایش سرمایه در فرابورس و همچنین دارابودن شرایط مندرج در ماده (6) این دستورالعمل، میتوانند در بازار دوم فرابورس پذیرش شوند.
مادۀ (9) حقتقدم خرید سهام جدید، در همان بازاری که سهام شرکت پذیرفته شده معامله خواهد شد.
مادۀ (10) اوراق بهادار برای عرضه در بازار سوم فرابورس باید حائز شرایط زیر باشند: توسط شورا، قابل معامله اعلام شده باشند، در صورت شمول مقررات نزد سازمان ثبت شده باشند، محدودیت قانونی برای نقل و انتقال آنها وجود نداشته باشد، در بورس یا بازار خارج از بورس دارای مجوز، پذیرفته نشده باشند.
مادۀ (11) اوراق بهادار موضوع ماده 10 این دستورالعمل، از جمله اوراق بهادار زیر میباشند: سهام شرکتهای سهامی، حقتقدم خرید سهام شرکتهای سهامی عام، سهام بینام شرکتهای سهامی عام، سهام ناشی از افزایش سرمایۀ شرکتهای سهامی عام، گواهیهای سپردۀ سرمایهگذاری، اوراق مشارکت، اوراق مشارکت رهنی، انواع صکوک، گواهیهای سرمایهگذاری آن دسته از صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله و صندوقهای زمین و ساختمان که در سایر بازارهای فرابورس پذیرفته نشدهاند، تبصره: پذیرهنویسی شرکتهای سهامی عام در شرف تأسیس میتواند در بازار سوم فرابورس انجام شود.
مادۀ (12) اوراق بهادار عرضه شده در بازار سوم تا یک ماه بعد از معامله در بازار سوم فرابورس، قابل عرضه مجدد در این بازار نمیباشد. عرضۀ این اوراق پس از این مدت، منوط به احراز مجدد شرایط یاد شده در این دستورالعمل میباشد.
مادۀ (13) کلیۀ ابزارهای مالی به استثنای سهام و حق تقدم خرید سهام که به تأیید شورا رسیده و بنا به اعلام آن مشمول ثبت یا معاف از ثبت نزد سازمان تشخیص داده شده، قابل پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی میباشد.
مادۀ (14) اوراق مشارکتی که با اخذ مجوز از سازمان منتشر میگردد، با شرایط زیر در بازار ابزارهای نوین مالی قابل پذیرش میباشند: با نام باشد یا براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد. مبلغ اوراق صادره حداقل 100 میلیارد ریال باشد، دارای سررسید بیش از یکسال باشد، حداقل یک بازارگردان داشته باشد،
مادۀ (15) اوراق مشارکت منتشره توسط دولت، شرکتهای دولتی و شهرداریها که به موجب قانون بودجۀ سالانۀ کل کشور، مصوبۀ هیئت وزیران و یا مقررات مربوطه منتشر میگردد، با شرایط زیر قابل پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی میباشد: با نام باشد یا براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد. در زمان پذیرش، حداقل 6 ماه تا سررسید آن باقی مانده باشد. بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصراً از طریق فرابورس انجام شود.
مادۀ (16) گواهیهای سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله و گواهیهای سرمایهگذاری صندوقهای زمین و ساختمان، با شرایط زیر در بازار اول فرابورس قابل پذیرش میباشند: الف ـ گواهیهای سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله گواهیهای سرمایهگذاری نزد سازمان ثبت شده باشند، حداقل سرمایۀ صندوق 50 میلیارد ریال باشد، با نام باشد. ب ـ گواهیهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان گواهیهای سرمایهگذاری نزد سازمان ثبت شده باشند، حداقل سرمایۀ صندوق 100 میلیارد ریال باشد، با نام باشد.
مادۀ (17) گواهیهای سپردۀ سرمایهگذاری با شرایط زیر قابل پذیرش در بازار ابزارهای مالی نوین میباشند: با نام باشند یا براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد. مبلغ اوراق صادره حداقل 100 میلیارد ریال باشد. در زمان پذیرش، حداقل 6 ماه تا سررسید گواهیها باقی مانده باشد. پرداخت اصل و سود علیالحساب گواهیها توسط بانک عامل تعهد و تضمین شده باشد. بعد از پذیرش، معاملات دست دوم گواهیها منحصراً از طریق فرابورس انجام شود. گواهیها با رعایت مقررات دستورالعمل اجرایی انتشار گواهی سپردۀ سرمایهگذاری، توسط بانک عامل صادر شده باشد.
مادۀ (18) انواع صکوکی که با مجوز سازمان منتشر میگردند، با شرایط زیر قابل پذیرش در بازار ابزارهای مالی نوین میباشند: با نام باشند یا براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد. مبلغ اوراق صادره حداقل 100 میلیارد ریال باشد. در زمان پذیرش، حداقل 6 ماه تا سررسید این اوراق باقی مانده باشد. حداقل یک بازارگردان داشته باشند.
مادۀ (19) سایر ابزارهای مالی که به تشخیص شورا قابل معامله بوده و با مجوز سازمان منتشر میگردند، با شرایطی که هیئت پذیرش تعیین مینماید، قابل پذیرش در بازار ابزارهای مالی نوین میباشند.
مادۀ (20) سهام شرکتهای سهامی عام که در بورس اوراق بهادار یا فرابورس پذیرفته نشده باشد، با رعایت شرایط زیر در بازار پایه قابل نقل و انتقال میباشد. الف ـ ویژگیهای سهام نزد سازمان ثبت شده باشد، با نام باشد. تبصره: در صورت بینام بودن سهام براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان نقل و انتقال آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد. در صورت عدم پرداخت تمامی مبلغ اسمی سهام، امکان نقل و انتقال آنها در نمادهای متفاوت در سامانۀ معاملات وجود داشته باشد، در صورت وجود سهام ممتاز، براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیره فرابورس، امکان نقل و انتقال آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد. ب ـ ویژگیهای ناشر نزد سازمان ثبت شده باشد، حسابرس شرکت از میان حسابرسان معتمد سازمان انتخاب شده باشد، تبصره: در صورتی که حسابرس شرکت از بین مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نشده باشد، باید در اولین مجمع عمومی بعد از ثبت نزد سازمان، حسابرس خود را از میان مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نماید.
مادۀ (21) سایر ابزارهای مالی که توسط شورا قابل نقل و انتقال شناخته شدهاند، در صورتی که در بورس اوراق بهادار یا فرابورس پذیرفته نشده باشند، قابل نقل و انتقال در بازار پایه میباشند.