قوانین
بازار و اوراق بهادار - دستورالعمل تسویه و پایاپای معاملات بورس کالای ایران - بخش اول: تعاریف
ماده1: اصطلاحات و واژههایی که در این دستورالعمل به کار رفته است، دارای معانی زیر میباشد: 1. اتاق پایاپای: واحد سازمانی از «شرکت» است که وظیفه تسویه و پایاپای کردن قراردادهای معامله شده در بورس را بر عهده دارد. 2. اطلاعیه عرضه: سندی است که بورس براساس اطلاعات دریافتی عرضه از کارگزار فروشنده، تنظیم و از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی به عموم و کارگزاران اطلاعرسانی مینماید. 3. اعضا اتاق پایاپای: کارگزار، کارگزار/معاملهگر و هر شخص حقوقی دیگری است که تحت این عنوان مطابق دستورالعمل پذیرش اعضا در اتاق پایاپای، به عنوان عضو اتاق پایاپای پذیرفته شده است. 4. اعلامیه تسویه وجوه: سندی است که پس از تسویه معامله توسط اتاق پایاپای صادر و به کارگزار خریدار و فروشنده ارایه میشود. 5. امور تسویه: عبارت است از واریز وجه قرارداد در تسویه نقدی، ارایه اسناد در تسویه اعتباری و معاملات نسیه طبق فرمت «شرکت» و همچنین واریز کارمزدهای مربوطه طبق مقررات. 6. انفساخ: عبارت است از انحلال قهری قرارداد به گونهای که قرارداد فاقد هرگونه آثاری میگردد. 7. بورس: شرکت بورس کالای ایران (سهامی عام) است. 8. تسویه و پایاپای: فرآیندی است که طی آن حقوق و تعهدات طرفین معامله محاسبه و به ترتیبی که در این دستورالعمل ذکر شده وجوه حاصل از معامله تسویه و اسناد مربوطه مبادله میگردد. 9. تضمین: منابع مالی و یا اسنادی است که هر عضو یا اشخاص طرف معامله به منظور تضمین انجام تعهدات خود در مقابل اتاق پایاپای، به صورت نقدی، ضمانتنامه بانکی (بدون قید و شرط)یا اوراق مشارکت تودیع مینمایند. ضوابط اخذ و همچنین سایر تضامین مورد قبول توسط هیات مدیره «شرکت» تعیین میشود. 10. تلورانس تحویل: عبارت است از میزان مجاز تفاوت وزن کالای تحویلی نسبت به کالای معامله شده که توسط هیات پذیرش بورس تعیین و در قالب امیدنامه منتشر میگردد. 11. حساب عملیاتی: حساب بانکی است که جهت تسویه وجوه طبق ضوابط این دستورالعمل توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار میگیرد. 12.حساب بستانکاران موقت: حسابی است که جهت واریز خسارت ناشی از فسخ یا انفساخ معامله و همچنین انجام امور تسویه و تحویل با تاخیر طبق ضوابط این دستورالعمل توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار میگیرد. 13. حواله خرید کالا: سندی است که توسط کارگزار فروشنده طبق فرمت «شرکت»، به نام خریدار صادر میشود و خریدار میتواند با ارایه آن به فروشنده، کالای خریداری شده را تحویل گیرد. 14. زمان تحویل: مدت زمانی است که در آن، کالای موضوع قرارداد طبق زمانهای تعیین شده در اطلاعیه عرضه و مهلتهای مقرر در این دستورالعمل تحویل داده میشود. 15. مهلت تسویه: مهلت تسویه سه روز کاری بعد از روز انجام معامله میباشد. زمانبندی انجام امور تسویه طی مهلت تسویه براساس مصوبه هیات مدیره «شرکت» تعیین میگردد. 16. سازمان: سازمان بورس و اوراق بهادار است. 17. سقف اعتباری: حداکثر ارزش معاملاتی است که متناسب با تضامین ارایه شده برای هر عضو اتاق پایاپای، توسط هیات مدیره «شرکت» تعیین و ابلاغ میشود. 18. حوادث غیرمترقبه (فورس ماژور): حوادثی است خارجی، غیرقابل اجتناب و غیرقابل پیشبینی که در نتیجه وقوع آن متعهد اعم از خریدار و فروشنده قادر به انجام تعهد خود نباشد. 19. شرکت: شرکتی است که وظیفه تسویه و پایاپای معاملات انجام شده در بورس کالای ایران را بر عهده دارد. 20. صورت وضعیت حساب: گزارشی از وضعیت حساب معاملات هر عضو اتاق پایاپای است که طبق ضوابط این دستورالعمل توسط اتاق پایاپای به تفکیک هر عضو صادر و به وی اعلام میشود. 21. گواهینامه انجام معامله: سندی است که پس از قطعی شدن معامله، توسط بورس صادر و برای اتاق پایاپای ارسال میگردد. 22. وجوه تضمین: منابع مالی است که از محل پرداختهای اعضا اتاق پایاپای یا ضمانت نامههای بانکی ایشان توسط «شرکت» تامین شده و نحوه اداره آن طبق ضوابطی است که به پیشنهاد « شرکت» به تصویب هیات مدیره سازمان خواهد رسید.