ماده (1) اصطلاحات و واژه‌هایی که در ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی‌ایران مصوب آذرماه 1384 مجلس شورای اسلامی‌تعریف شده‌اند، به همان مفاهیم در این آیین‌نامه نیز کاربرد دارند. سایر واژه‌ها دارای معانی زیر می‌باشند: 1 - صندوق زمین و ساختمان: منظور نهاد مالی موضوع ماده 2 این ضوابط می‌باشد که این ضوابط به اختصار صندوق نامیده می‌شود. 2 - واحد سرمایه‌گذاری: کوچک‌ترین جزو سرمایه، صندوق زمین و ساختمان است. 3 - سازمان: منظور سازمان بورس و اوراق بهادار، موضوع ماده 5 قانون بازار اوراق بهادار می‌باشد. 4 - قانون: منظور قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ‌ایران، مصوب آذرماه 1384 مجلس شورای اسلامی ‌است. 5 - آیین‌نامه اجرایی قانون: منظور آیین‌نامه اجرایی قانون بازار اوراق بهادار مصوب 20/6/1385 هیات وزیران است.

ماده (2) صندوق، شخص حقوقی است که با اخذ مجوز از سازمان تاسیس و به جمع‌آوری وجوه از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و تخصیص آن به ساخت پروژه‌ یا پروژه‌های ساختمانی می‌پردازد.

ماده (3) براساس ماده 4 آیین‌نامه اجرایی قانون، صندوق از مصادیق نهادهای مالی موضوع بند 21 ماده (1) قانون، محسوب می‌شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک موضوع بند (1) ماده 14 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه‌ مسکن مصوب اردیبهشت‌ماه سال 1387، با رعایت ضوابط حاضر و در قالب صندوق‌‌های زمین و ساختمان تاسیس می‌شوند.

ماده (4) گواهی سرمایه‌گذاری که معرف تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری هر سرمایه‌گذار در صندوق است، به موجب ماده‌ 6 آیین‌نامه اجرایی قانون از جمله مصادیق اوراق بهادار قابل معامله موضوع بند 24 ماده (1) قانون، محسوب می‌شوند.

ماده (5) مسوولیت دارندگان گواهی‌های سرمایه‌گذاری، محدود به مبلغ سرمایه‌گذاری آنها در صندوق است. سایر حقوق و تکالیف دارندگان گواهی‌های سرمایه‌گذاری صندوق در اساسنامه پیش‌بینی می‌شود.

ماده (6) صندوق حداکثر ظرف 3 ماه پس از دریافت مجوز تاسیس از سازمان، به عنوان موسسه غیرتجارتی نزد مرجع ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجارتی به ثبت رسیده و با ارائه مدارک ثبت به سازمان، با رعایت این ضوابط به عنوان نهاد مالی نزد سازمان نیز به ثبت می‌رسد. در غیر این‌صورت مجوز تاسیس صندوق از درجه اعتبار ساقط می‌شود.

ماده (7) صندوق با رعایت قوانین مربوط به موسسات غیرتجارتی، تابع اساسنامه خود است. اساسنامه این صندوق‌ها باید مطابق نمونه‌ای باشد که به تصویب هیات مدیره‌ سازمان رسیده است. پیش‌بینی موارد زیر در اساسنامه صندوق ضروری است: 1 - نام صندوق که باید عبارت «صندوق زمین و ساختمان» در ابتدای آن تصریح شده باشد. 2 - ذکر مدت فعالیت صندوق 3 - ارکان صندوق، شیوه انتخاب و حدود وظایف و مسوولیت‌های آنها در مقابل صندوق و سرمایه‌گذاران 4 - حقوق و تعهدات سرمایه‌گذاران صندوق 5 - شیوه تصمیم‌گیری در صندوق 6 - صاحبان امضای مجاز از طرف صندوق یا نحوه انتخاب آن‌ها 7 - نحوه تصفیه صندوق در صورت انحلال یا خاتمه فعالیت آن 8 -نحوه‌ انتشار اطلاعیه‌ها و آگهی‌های صندوق 9 - نحوه تهیه‌گزارش‌ها و صورت‌های مالی صندوق و نحوه رسیدگی به آنها. تبصره 1: کلیه ‌ارکان صندوق باید قبول سمت نموده و طی آن وظایف و مسوولیت‌های خود را طبق اساسنامه صندوق و سایر مقررات بپذیرند و نسخه‌ای از آن به سازمان ارائه شود. هویت و اقامتگاه ارکان صندوق و صاحبان امضای مجاز و حدود اختیارات آن‌ها براساس مقررات مربوطه در روزنامه ‌رسمی ‌کشور منتشر می‌شود. تبصره 2: صلاحیت حرفه‌ای، تخصصی و تجربی ارکان صندوق باید به تایید سازمان برسد. سازمان می‌تواند در تعیین صلاحیت‌های ارکان صندوق از مدارک حرفه‌ای و تاییدیه‌هایی که توسط سایر مراجع ذی‌صلاح نظیر سازمان نظام مهندسی کشور، جامعه حسابداران رسمی ‌و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری صادر می‌شود، استفاده نماید. تبصره 3: صندوق موظف است دفاتر ثبت وقایع مالی خود را وفق قوانین و مقررات، تنظیم و نگهداری کند و صورت‌های مالی را با رعایت استانداردهای حسابداری، تهیه نماید.

ماده (8) فعالیت صندوق تحت نظارت سازمان است و این صندوق‌ها ملزم به رعایت دستورالعمل‌های مصوب مربوط سازمان می‌باشند. سازمان مرجع رسیدگی به تخلف صندوق و ارکان آن از قوانین، مقررات و اساسنامه صندوق می‌باشد و می‌تواند در حدود اختیارات قانونی خود، برای صندوق‌ها دستورالعمل انضباطی وضع و اجرا نماید.

ماده (9) هرگونه اختلاف ارکان صندوق با یکدیگر و با سرمایه‌گذاران صندوق در مواردی که مربوط به صندوق می‌شود و همچنین هرگونه اختلاف صندوق با سایر اشخاص ذی‌ربط که به تشخیص سازمان ناشی از فعالیت حرفه‌ای آنها باشد، مشمول ماده 36 قانون بوده و براساس این ماده رسیدگی می‌شود. سازمان مرجع تعیین کانون مربوطه برای سازش در این‌گونه اختلافات است. در صورتی‌که به تشخیص سازمان، هیچ‌کدام از کانون‌های تشکیل شده، صالح به سازش در مورد اختلافات موضوع این ماده نباشد، تا تشکیل کانون مربوطه، وظایف مربوط به آن کانون به عهده سازمان است.

ماده (10) در صورتی‌که هر یک از ارکان یا مدیران صندوق، در انجام وظایف و مسوولیت‌های خود قصور، تقصیر تا تخلف داشته باشند یا مفاد قوانین و مقررات مربوطه یا اساسنامه صندوق را نقض کنند، حسب مورد به صورت انفرادی یا تضامنی در مقابل صندوق، سرمایه‌گذاران صندوق و اشخاص ثالث، مسوول جبران خسارت ناشی از عمل خود می‌باشند. در صورتی‌که خسارت حاصله ناشی از عمل دو یا چند رکن یا مدیر صندوق باشد، مرجع رسیدگی به تخلفات، حدود مسوولیت هر یک را در جبران خسارت تعیین می‌کند.

ماده (11) هرگونه تصمیم، ایجاد تعهد یا اقدام هر یک از ارکان و مدیران صندوق یا نمایندگان آنها که در حدود وظایف و مسوولیت خود صورت می‌پذیرد، در مقابل سرمایه‌گذاران صندوق و اشخاص ثالث معتبر است. در صورتی‌که این‌گونه موارد خارج از حدود وظایف و مسوولیت آنها باشد، مسوولیت ایفای تعهدات در مقابل سرمایه‌گذاران صندوق و اشخاص ثالث یا جبران خسارات وارده به آنها، متضامنا به عهده ‌ارکان یا مدیران مربوطه خواهد بود. در مورد جبران خسارات موضوع این ماده، نمایندگان هر یک از ارکان یا مدیران صندوق، متضامنا با رکن یا مدیر مربوطه مسوولیت خواهند داشت.

ماده (12) مجوز عرضه عمومی‌واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق پس از تاسیس و ارائه مدارک لازم، توسط سازمان صادر می‌شود.

ماده (13) فعالیت صندوق در شرایط زیر، خاتمه یافته و مراحل تصفیه و انحلال طبق اساسنامه انجام می‌پذیرد: 1 - انقضای مدت فعالیت صندوق مگر این‌که مدت قبل از انقضا تمدید شده باشد. 2 - در صورتی‌که صندوق موضوعی را که برای آن تشکیل شده است، انجام داده یا انجام آن غیرممکن شود. 3 - با تصمیم رکن یا ارکانی که طبق اساسنامه اختیار تصمیم‌گیری در مورد خاتمه فعالیت را دارند. 4 - در صورت صدور حکم قطعی دادگاه مبنی بر خاتمه فعالیت یا انحلال 5 - در صورت لغو مجوز صندوق توسط سازمان 6 - در صورت تحقق شرایطی که در اساسنامه صندوق پیش‌بینی شده است. تبصره 1: در صورت خاتمه فعالیت صندوق، شخصیت حقوقی آن تا اتمام مراحل تصفیه و انحلال باقی می‌ماند. تبصره 2: خاتمه فعالیت و تصفیه‌صندوق براساس بندهای 1، 2، 3و 6 این ماده، منوط به تایید سازمان است. تبصره 3: ناظر منتخب سازمان بر فرآیند تصفیه و انحلال صندوق نظارت می‌کند. کلیه ارکان صندوق موظفند اطلاعات موردنظر ناظر سازمان را در اختیار وی قراردهند. تبصره 4: در تصفیه صندوق، پرداخت حقوق سرمایه‌گذاران بر پرداخت مطالبات ارکانی که در تصفیه صندوق مسوولیت اجرایی یا نظارتی دارند، مقدم است.

ماده (14) دستورالعمل اجرایی این ضوابط به تصویب سازمان بورس و اوراق بهادار می‌رسد.

ماده (15) این ضوابط در 15 ماده و 7 تبصره در تاریخ 28/5/1387 به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسید و از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا است.