‌ماده 103 - وضعیت کارکنان مشمول این قانون در طول خدمت حسب مورد به‌شرح زیر خواهد بود: ‌الف - خدمت آزمایشی ب - خدمت آموزشی ج - حاضر به خدمت ‌د - خدمت تحت امر ‌هـ - مأمور ‌و - مأمور به خدمت ‌ز - مرخصی ح - غایب ط - فراری ی - بازداشت ک - منتظر خدمت ل - بدون کار م - منفصل از خدمت ن - منتسب

‌ماده 104 - خدمت آزمایشی - وضع خدمتی پایورانی است که برابر مقررات‌مربوط به خدمت پذیرفته شده و به منظور ارزیابی کارایی به مدت یک سال مرحله‌آزمایشی را می‌گذرانند. ‌تبصره - درصورت ادامه خدمت به صورت رسمی، این مدت از هر لحاظ جزء‌سابقه خدمت محسوب می‌گردد.

‌ماده 105 - خدمت آموزشی - وضع خدمتی کارکنانی است که بدون داشتن شغل‌سازمانی در یکی از مؤسسات یا مراکز آموزشی به هزینه نیروی انتظامی، آموزش می‌بینند. ‌تبصره - جز در موارد آموزشهای بدو استخدام چنانچه دوره آموزشی کمتر از شش‌ماه باشد کارکنان با حفظ محل سازمانی به صورت مأمور، دوره را طی خواهند نمود.

‌ماده 106 - حاضر به خدمت - وضع خدمتی کارکنانی است که برابر مقررات‌مربوط در یکی از مشاغل سازمانی عملاً انجام وظیفه می‌نمایند.

‌ماده 107 - خدمت تحت امر - وضع خدمتی کارکنانی است که توسط نیروی‌انتظامی جذب، آموزش، سازماندهی و تجهیز شده و از لحاظ انجام وظایفی خاص زیر نظر‌وزارتخانه‌ها، سازمانها، نهادها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت قرار می‌گیرند. ‌تبصره - دستورالعمل اجرائی این ماده توسط نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت‌کشور و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تهیه و ازطریق ستاد کل به تصویب فرماندهی‌کل قوا می‌رسد.

‌ماده 108 - مأمور - وضع کارکنانی است که برای مدت حداکثر یک سال در یکی از‌مشاغل سازمانی، غیر از شغل سازمانی خود و یا در شغل موقتی که در سازمان محلی برای‌آن پیش‌بینی نشده است، گمارده می‌شوند.

‌ماده 109 - مأمور به خدمت - وضع کارکنانی است که حداکثر به مدت دو سال به‌یکی از وزارتخانه‌ها یا نهادها یا سازمانهای دولتی و یا وابسته به دولت مأمور می‌گردند. ‌تبصره 1 - مأمور به خدمت شدن کارکنان منوط به تصویب مقامات مذکور در ماده(87) این قانون می‌باشد. ‌تبصره 2 - مأمور به خدمت شدن در سایر نیروهای مسلح و ستاد کل و وزارت دفاع‌و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزارت کشور (‌امور امنیتی و انتظامی) مشمول محدودیت‌زمانی مندرج در این ماده نمی‌باشد. ‌تبصره 3 - این گونه کارکنان پس از خاتمه مدت مقرر موظفند خود را به یگان‌مربوطه معرفی نمایند و عدم موافقت سازمان محل مأموریت نافی این تکلیف نخواهد بود‌و درصورت عدم معرفی به موقع مشمول حکم مندرج در ماده (111) این قانون خواهد‌بود.

‌ماده 110 - مرخصی - وضع کارکنانی است که به مدت معین و به طور مجاز، به‌یکی از صور زیر در محل خدمت حضور نداشته باشند: ‌الف - مرخصی استحقاقی - کارکنان اعم از پایور، وظیفه و پیمانی حق استفاده از‌ پروز مرخصی سالانه را با استفاده از حقوق و مزایای مربوط دارا می‌باشند، مدت‌مرخصی در محل‌های بد آب و هوا و محروم چهل و پنج روز خواهد بود. ب - مرخصی استعلاجی - کارکنانی که به علت بیماری قادر به خدمت نمی‌باشند،‌می‌توانند با تجویز مراکز درمانی ذی‌ربط حداکثر تا چهار ماه در سال با حقوق و مزایا از این‌مرخصی استفاده نمایند. ج - مرخصی اضطراری - کارکنانی که استحقاق مرخصی سالیانه را نداشته لکن‌اضطراراً نیاز به مرخصی دارند می‌توانند حداکثر به مدت پانزده روز مرخصی استحقاقی‌سال بعد استفاده نمایند. ‌د - مرخصی بدون حقوق - کارکنان در شرایط خاص و ضروری می‌توانند حداکثر‌جمعاً سه سال در طول خدمت از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند این مدت از لحاظ حقوق و ترفیعات و بازنشستگی جزء سنوات خدمتی محسوب‌نمی‌گردد. ‌هـ - مرخصی تشویقی - به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی می‌توان حداکثر تا سی‌روز در طول سال به کارکنان مرخصی تشویقی با حقوق و مزایا اعطاء نمود. ‌و - مرخصی حج - کارکنان در طول خدمت می‌توانند برای یکبار جهت انجام حج‌تمتع از بیست و پنج روز مرخصی با حقوق و مزایا استفاده کنند. ‌تبصره 1 - مرخصی استحقاقی کارکنان در طول دوره‌های آموزشی طبق مقررات‌مندرج در اساسنامه مراکز آموزشی نیروی انتظامی خواهد بود. ‌تبصره 2 - مرخصی دوران بارداری و شیردهی کارکنان زن مطابق با مقررات‌استخدام کشوری خواهد بود. ‌تبصره 3 - شرایط و نحوه استفاده از مرخصی‌های مذکور، تعیین محل‌های بد آب و‌هوا و محروم، موضوع بند (‌الف) این ماده و حدود اختیارات فرماندهان و رؤسا در اعطای‌مرخصی‌ها با لحاظ مقررات این قانون مطابق با آئین‌نامه مرخصی‌های نیروهای مسلح‌خواهد بود. ‌تبصره 4 - در شرایط جنگی و بسیج همگانی و در مواقعی که ضرورت ایجاب‌می‌نماید، اعطای مرخصی و مدت آن تابع شرایط مندرج در این ماده نبوده و در‌آئین‌نامه‌ای که به وسیله نیروی انتظامی تهیه و ازطریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل‌قوا می‌رسد، مشخص خواهد شد. ‌تبصره 5 - از تاریخ تصویب این قانون استفاده حداقل از نصف مرخصی استحقاقی‌سالانه اجباری است و درصورت عدم استفاده، جزء مرخصی‌های ذخیره شده محسوب‌نخواهد شد.

‌ماده 111 - غایب - وضع کارکنانی است که بدون رعایت مقررات در محل خدمت‌حاضر نشوند.

‌ماده 112 - فراری - وضع کارکنانی است که مدت غیبت آنان در زمان صلح از‌پانزده روز و در زمان جنگ از پنج روز تجاوز نماید. حقوق و مزایای این قبیل کارکنان از‌تاریخ غیبت قطع می‌گردد و کارکنان فراری پس از معرفی یا دستگیری بلافاصله شروع به‌خدمت نموده و به اتهام فرار آنان برابر مقررات کیفری مربوط رسیدگی می‌شود. وضعیت‌خدمتی کارکنان پایور و پیمانی که مرتکب فرار از خدمت شده‌اند به شرح زیر خواهد بود: ‌الف - درصورت صدور رأی برائت یا قرار منع پیگرد، ایام غیبت و فرار در حکم‌مرخصی بدون حقوق خواهد بود مگر این که به تشخیص هیأت موضوع ماده (122) از‌مصادیق مرخصی استعلاجی یا یکی از وضعیت‌های انتساب باشد که در این صورت‌مطابق با مقررات مربوط خواهد بود. ب - درصورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت نباشد، ایام‌غیبت و فرار جزء خدمت محسوب نمی‌گردد. ج - درصورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت باشد، از تاریخ‌قطعیت رأی، اخراج خواهند شد و ایام غیبت و فرار نیز جزو خدمت محسوب نمی‌گردد. ‌تبصره 1 - هرگاه مدت فرار کارکنان پایور و پیمانی بالغ بر شش ماه گردد از زمان آغاز‌فرار اخراج می‌گردند و پس از آن برابر مقررات کیفری مربوط محاکمه شده و درصورت‌صدور رأی برائت و یا منع پیگرد حکم اخراج لغو خواهد شد. درصورتی که محاکمه‌غیابی انجام گردد، کارکنان می‌توانند پس از حضور به حکم صادره اعتراض نموده و‌درصورت صدور رأی برائت یا قرار منع پیگرد در رسیدگی مجدد حکم اخراج آنان نیز لغو‌می‌گردد. مدت غیبت یا فرار کارکنان مذکور پس از بازگشت به خدمت در شمول بند (‌الف)‌قرار می‌گیرد. ‌تبصره 2 - درصورت صدور حکم محکومیتی که مستلزم اخراج از خدمت نباشد و‌وجود شرایط خاص خدمتی و عدم مصلحت اخراج با پیشنهاد فرمانده نیروی انتظامی و‌تصویب هیأت ماده موضوع (121) این قانون حکم اخراج لغو خواهد شد. به هرحال‌مدت عدم اشتغال جزو خدمت محسوب نمی‌گردد.

‌ماده 113 - بازداشت - وضع کارکنانی است که برابر مقررات انضباطی بازداشت‌می‌شوند.

‌ماده 114 - منتظر خدمت - وضع کارکنانی است که برابر مقررات مربوط به علت‌ارتکاب تخلفات انضباطی به طور موقت از کار برکنار شده باشند. مدت انتظار خدمت،‌جزء ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر بازنشستگی منظور خواهد شد.‌کسور بازنشستگی این مدت براساس آخرین حقوق و مزایای آنان قبل از انتظار خدمت به‌صندوق بازنشستگی واریز خواهد شد.

‌ماده 115 - بدون‌کار - وضع کارکنانی است که به یکی از علل زیر موقتاً از کار برکنار‌می‌گردند: ‌الف - به موجب قرارهای صادره از مراجع قضائی بازداشت و یا از شغل معلق‌شوند. ب - برابر احکام صادره از دادگاهها زندانی شوند. ج - درصورتی که محکوم‌به اقامت اجباری یا ممنوع از اقامت در محل معین شوند. ‌تبصره 1 - نیروی انتظامی می‌تواند کارکنان مشمول بند (ج) را به جای بدون‌کاری‌در آن محل حاضر به خدمت نماید. ‌تبصره 2 - مدت بدون‌کاری جزء ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر‌بازنشستگی محسوب می‌گردد. ‌کسور بازنشستگی این مدت براساس آخرین حقوق و مزایای قبل از بدون‌کاری به‌صندوق بازنشستگی واریز خواهد شد. ‌تبصره 3 - محکومیت‌ها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق اجرای‌مجازات، تأخیر اجرای حکم یاحبس با خدمت قرار گیرند، باعث بدون‌کاری نخواهند بود. ‌تبصره 4 - فرمانده نیروی انتظامی می‌تواند حسب ضرورت و مصالح سازمان، برای‌کارکنانی که حداکثر تا دو سال زندان محکوم می‌شوند، پیشنهاد حبس با خدمت به مرجع‌قضائی نماید. در این صورت کارکنان مزبور بابت ایام خدمت از حقوق و مزایای مربوط‌برخوردار خواهند شد.

‌ماده 116 - منفصل از خدمت - وضع کارکنانی است که طبق احکام قطعی صادره‌از مراجع قضائی به طور دائم یا موقت از خدمت منفک می‌گردند. با کارکنان مذکور به شرح‌زیر رفتار می‌شود: ‌الف - انفصال دائم در حکم اخراج می‌باشد. ب - انفصال موقت تا یک سال در حکم بدون‌کار خواهد بود. ج - انفصال موقت بیش از یک سال در هیأت موضوع ماده (121) مطرح و از لحاظ‌ادامه خدمت یا معافیت از خدمت اتخاذ تصمیم می‌گردد.

‌ماده 117 - منتسب - وضعیت کارکنانی است که در یکی از حالتهای زیر از شغل‌خود منفک می‌گردند. مدت انتساب جزء مدت خدمت برای ترفیع منظور می‌گردد. ‌الف - کارکنانی که به واسطه حذف یا انحلال محل سازمانی موقتاً بدون شغل‌می‌شوند. نیروی انتظامی موظف است حداکثر تا سه ماه وضعیت شغلی این قبیل کارکنان‌را مشخص نماید. ب - کارکنانی که به دست دشمنان خارجی اسیر گردیده یا توسط ضد انقلاب یا‌اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان به گروگان گرفته شده باشند، برای تمام مدت‌اسارت یا در گروگان بودن و حداکثر تا شش ماه پس از آزادی نیروی انتظامی موظف است ظرف مدت مزبور وضعیت این قبیل کارکنان را‌مشخص نماید. ج - کارکنانی که در نبرد با دشمنان خارجی یا رویارویی با ضدانقلاب یا اشرار یا‌سارقین مسلح و یا قاچاقچیان و یا به هر نحو در سایر مأموریت‌ها ناپدید شده‌اند، تا تعیین‌وضعیت. ‌د - کارکنانی که به لحاظ بیماری بیش از چهار ماه از خدمت منفک گردیده و حداکثر‌تا یک سال تحت معالجه باشند. ‌هـ - مدت بدون‌کاری کارکنان موضوع بند (‌الف) ماده (115) این قانون درصورت‌صدور قرار منع پیگرد و یا حکم برائت. ‌و - کارکنان مأمور و مأمور به خدمت بیش از شش ماه و همچنین کارکنانی که در‌طول خدمت به دوره‌های آموزشی بیش از شش ماه اعزام می‌گردند در حکم منتسب‌خواهند بود.