قوانین
خانواده - قانون حمایت از اطفال و نوجوانان (مصوب 1399) - فصل اول- كليات
ماده۱- اصطلاحات بهكار رفته در اين قانون، به شرح زیر تعریف میشود: الف) طفل: هر فرد که به سن بلوغ شرعی نرسیده است. ب) نوجوان: هر فرد زیر هجده سال کامل شمسي که به سن بلوغ شرعی رسیده است. پ) بیتوجهی و سهلانگاري: کوتاهی در انجام تکالیفی از قبيل تأمین نیازهای اساسی و ضروری طفل و نوجوان یا وظايف مربوط به حضانت، ولایت، قیمومت، وصایت، سرپرستی، تربیت، نظارت یا مراقبت از آنان توسط والدین، اولیاء یا سرپرست قانونی یا هر شخصی که مکلف به آن است. ت) سوءرفتار: هرگونه فعل يا ترك فعل عمدي که سلامت جسمي، رواني، اخلاقي يا اجتماعي طفل و نوجوان را در معرض خطر و آسيب قراردهد؛ از قبيل ضرب و جرح، محبوس كردن، سوءاستفاده جنسي، توهين یا تهديد نسبت به طفل يا نوجوان در صورتي كه جنبه تأديبي نداشته باشد يا قراردادن او در شرايط سخت و غيرمتعارف و یا خودداری از کمک به وی. ث) بهرهکشی اقتصادی: بهكارگيري غيرقانوني طفل و نوجوان و یا وادارکردن یا گماردن او به كار يا خدمتي که از لحاظ جسمی، روانی، اخلاقی یا اجتماعی با نظر به وضعیت طفل و نوجوان برای وی مضر یا خطرناک باشد. ج) معامله: خريد و فروش يا هرگونه اقدام غیرقانونی كه به موجب آن طفل يا نوجوان در ازاي پرداخت وجه يا امتياز و ساير موارد در اختيار ديگري قرار ميگيرد. چ) فحشاء: هرگونه بهكارگيري و يا واداركردن طفل و نوجوان در فعاليتهاي جنسي براي خود يا ديگري. ح) مبتذل: هرگونه محتوا یا تصویری که دارای صحنه یا صور قبیحه باشد. خ )مستهجن: هرگونه محتوا اعم از صوتي یا تصویری که بهصورت واقعی یا غیرواقعی بیانگر برهنگی کامل زن یا مرد- آمیزش- عمل جنسی یا اندام جنسی انسان است. د) هرزهنگاری: تهيه و توليد هر اثری که محتوای آن بیانگر جذابیت جنسی طفل یا نوجوان مانند برهنگی، آمیزش، عمل جنسی يا اندام جنسی باشد. ذ) خطر شديد و قريبالوقوع: وضعيتي كه حيات يا سلامت جسمي يا رواني طفل و نوجوان به شدت تهديد و در معرض آسيب قرار گيرد، بهنحوي كه مداخله فوري و چارهجويي را ايجاب نمايد.
ماده۲- تمام افرادي كه به سن هجده سال تمام شمسي نرسيدهاند، مشمول اين قانون ميباشند.
ماده۳- موارد زیر در صورتیکه طفل یا نوجوان را در معرض بزهدیدگی یا ورود آسیب به سلامت جسمي، رواني، اجتماعي، اخلاقی، امنیت و يا وضعیت آموزشی وی قرار دهد، وضعیت مخاطرهآمیز محسوب شده و موجب مداخله و حمایت قانونی از طفل و نوجوان میشود: الف) بيسرپرستي طفل و نوجوان و يا بیتوجهی و سهلانگاری در انجام وظايف قانوني و شرعي نسبت به آنان از سوي هر شخصي كه مکلف به آن است؛ ب) ابتلاي هر يك از والدين، اولياء يا سرپرستان قانوني به بيماري يا اختلالهای رفتاري، رواني یا شخصيتي و يا بيماريهاي جسمي واگير صعبالعلاج به تشخيص پزشكي قانوني؛ پ) زندانيشدن هر يك از والدين، اولياء يا سرپرستان قانوني؛ ت) ابتلاء هر يك از والدين، اولياء يا سرپرستان قانوني به اعتيادهاي زيانآور نظير مواد مخدر و روانگردان یا قمار؛ ث) قوادي و يا دائر يا ادارهكردن مراكز فساد و فحشا توسط هر يك از والدين، اولياء يا سرپرستان قانوني و يا اشتهار آنها به فساد اخلاق و فحشا؛ ج) خشونت مستمر والدين، اولياء، سرپرستان قانوني و يا ساير اعضاي خانواده نسبت به يكديگر؛ چ) عدم اقدام براي ثبت واقعه ولادت یا عدم أخذ اسناد سجلی یا هویتی براي طفل یا نوجوان بدون عذر موجه؛ ح) بازماندن طفل و نوجوان از تحصيل؛ خ) طردشدن طفل و نوجوان از سوي خانواده؛ د) کمتواني جسمي يا ذهني طفل و نوجوان، ابتلاي وي به بيماريهاي خاص يا اختلال هويت جنسي؛ ذ) نقض قوانین جزائی توسط طفل یا ارتکاب جرم توسط نوجوان و یا استفاده از آنها در فعالیتهای مجرمانه، واردشدن يا واردكردن طفل و نوجوان در فعاليتهايی نظير تكديگري و قاچاق و همچنين اعتياد آنان به مواد مخدر، روانگردان يا مشروبات الكلي؛ ر) هرگونه وضعیت زیانبار ناشی از فقر شدید، آوارگی، پناهندگی، مهاجرت یا بیتابعیتی؛ ز) فرار مكرر از خانه يا مدرسه و ترك تحصيل از سوي طفل یا نوجوان؛ ژ) سوءرفتار نسبت به طفل و نوجوان و يا بهرهكشي از او.