ترمینولوژی
حرف ر
رزمندگان داوطلب
کسانی هستند که براساس گواهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یا جهادسازندگی حداقل مدت شش ماه به صورت داوطلب در جبهههای نبرد حق علیه باطل حضور داشتهاند. (بند الف تبصره 1 ماده 1 از قانون نحوه واگذاری سهام دولتی و متعلق به دولت به ایثارگران و کارگران مصوب 12/5/1373)
رسالت مطبوعات
رسالتی که مطبوعات در نظام جمهوری اسلامی بر عهده دارد عبارت است از: الف) روشن ساختن افکار عمومی و بالا بردن سطح معلومات و دانش مردم در یک یا چند زمینه مورد اشاره در ماده 1. ب) پیشبرد اهدافی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی بیان شده است. ج) تلاش برای نفی مرزبندیهای کاذب و تفرقهانگیز و قرار ندادن اقشار مختلف جامعه در مقابل یکدیگر، مانند دستهبندی مردم براساس نژاد، زبان، رسوم، سنن محلی و ... د) مبارزه با مظاهر فرهنگ استعماری (اسراف، تبذیر، لغو، تجملپرستی، اشاعه فحشا و ...) و ترویج و تبلیغ فرهنگ اصیل اسلامی و گسترش فضایل اخلاقی. هـ) حفظ و تحکیم سیاست نه شرقی و نه غربی. (ماده 2 قانون مطبوعات مصوب 22/12/1364)
رسته (در سپاه پاسداران)
رسته عبارت است از مجموعه رشتههای شغلی که از نظر تخصص یا نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند. (ماده 28 قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 21/7/1370)
رسته
رسته عبارت از مجموع رشتههای شغلی است که از نظر تخصص یا نوع کار یا نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند. (ماده 20 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366)
رسته
رسته اصطلاحی است برای مشخص نمودن یک دسته از تخصصهای نظامی که از نظر مأموریت، نوع کار و وظایف مشاغل نظامی دارای نزدیکترین ارتباط به یکدیگر بوده و کلیه افسرانی که به یک رسته خاصی اختصاص یافتهاند پس از کسب آموزش و تجربه لازم قادرند در تخصصهای آن رسته انجام وظیفه نمایند. (ماده 1 آییننامه رستههای نیروی زمینی مصوب 26/10/1356)
رسته
رسته عبارت از مجموع رشتههای مشاغلی است که از لحاظ نوع کار و حرفه و رشته تحصیلی و تجربی وابستگی نزدیک داشته باشد. (از ماده 7 قانون استخدام کشوری مصوب 31/3/1345)
رسیدگی فرجامی
رسیدگی فرجامی عبارت است از تشخیص انطباق یا عدم انطباق رأی مورد درخواست فرجامی با موازین شرعی و مقررات قانونی. (ماده 366 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)
رسیدگی فرجامی
مقصود از رسیدگی فرجامی تشخیص این است که حکم یا قرار مورد درخواست فرجامی موافق قانون صادر شده یا نه – در صورت اولی حکم یا قرار ابرام و الا نقض خواهد شد. (ماده 558 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 25/6/1318)
رشته
رشته مجموعه آموزشهای مربوط به حرفههای متجانس رشته نامیده میشود. (بند ج ماده 4 از آییننامه نحوه تشکیل و اداره آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای مصوب 2/8/1363 هیأت وزیران)
رشته شغلی
عبارت از یک یا چند طبقه شغلی است که از لحاظ نوع کار و میزان دانش و مهارت علمی یکسان و مشابه است، اما از نظر ارزش و اهمیت و سختی انجام کار دارای سطوح و مراتب ارزشی متفاوت است. (بند ذ ماده 1 از آییننامه حقوق و دستمزد کارکنان سازمانهای مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 19/1/1375 هیأت وزیران)
رشته کارهای اختصاصی
رشته کارهای اختصاصی عبارت است از کارهایی که جزو رشتههای عمومی ذکر نشده است و یا آنکه با وجود ذکر آن در رشتههای عمومی به لحاظ وضعیت خاص کار (با تشخیص وزارت برنامه و دستگاه اجرایی مربوط) باید به طور جداگانه واگذار شود که در این حالت خاص و به طور موردی به عنوان یک رشته اختصاصی تلقی میشوند. این رشتهها عبارتند از:... (ردیف ب بند 6 ماده 2 از آییننامه تشخیص صلاحیت و ارجاع کار به پیمانکاران مصوب 6/6/1367)
رشتههای مرتبط با ساختمان
رشتههای مرتبط با مهندسی ساختمان به کلیه رشتههایی اطلاق میشود که عنوان آنها با رشتههای اصلی یاد شده در ماده (6) متفاوت بوده ولی متحوای علمی و آموزشی آنها با رشتههای اصلی بیش از 70درصد در ارتباط باشد و فارغالتحصیلان اینگونه رشتهها خدمات فنی معینی را در زمینههای طراحی، محاسبه، اجرا، نگهداری، کنترل، آموزش، تحقیق و نظایر آن به بخشهای ساختمان و شهرسازی عرضه میکنند اما این خدمات از حیث حجم، اهمیت و میزان تأثیر عرفاً همطراز خدمات رشتههای اصلی مهندسی ساختمان نباشد. (تبصره 1 ماده 7 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 22/12/1374)
رقابت مکارانه
رقابت مکارانه عبارت است از اینکه تاجری برای انصراف مردم از خرید یا استعمال متاعی مشابه متاع خود به وسیله اسباب چینی یا نسبتهای کذب یا به طور کلی به هر وسیله متقلبانه دیگر متوسل شده و به طور مستقیم یا غیرمستقیم تلویحاً یا تصریحاً در صدد معیوب یا نامرغوب جلوه دادن آن متاع برآید. (ماده 244 از قانون اصلاح ماده 244 و ماده 249 قانون مجازات عمومی مصوب 22/04/1310)
رقابت مکارانه
هر کس مشتری را درخصوص عیار طلا یا نقره یا اصل بودن جواهر فریب دهد یا جنسی را به جای جنس دیگر قلم دهد به طوری که مقصود مشتری از ابتیاع آن حاصل نشود یا اینکه به واسطه اوزان و مقادیر غیرصحیح یا تقلبی مقدار جنس را کم کند و به طور کلی مشتری را از حیث کمیت یا کیفیت مبیع فریب دهد. (از ماده 244 اصلاحی قانون مجازات عمومی مصوب 7/11/1304)
رقبی
رقبی حق انتفاعی است که از طرف مالک برای مدت معینی برقرار میگردد. (ماده 42 قانون مدنی)
رقیق کردن
عبارت است از کاهش غلظت مواد آلودهکننده در فاضلاب از طریق اختلاط با آب یا آب پذیرنده. (بند 9 ماده 1 آییننامه جلوگیری از آلودگی آب مصوب 24/9/1363 هیأت وزیران)
روانگرایی
حالتی از دگرگونی و تغییر مکان همراه با کاهش شدید مقاومت در زمینهای تشکیل شده از خاکهای ماسهای نامتراکم اشباع است که بر اثر وقوع زلزله رخ میدهد. (از بخش تعاریف آییننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله مصوب 17/9/1378 هیأت وزیران)
رودخانه
مجرایی است طبیعی که آب به طور دائم یا فصلی در آن جریان داشته باشد. (بند الف ماده 1 از آییننامه مربوط به بستر و حریم رودخانهها، النهار، مسیلها، مردابها، برکههای طبیعی و شبکههای آبرسانی، آبیاری و زهکشی مصوب 11/7/1379)
رودخانه مرزی
رودخانه مرزی به رودخانهای اطلاق میشود که تمام، قسمت یا قسمتهایی از آن مرز مشترک دو کشور را تشکیل دهد. (بند 17 آییننامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت کناره و بستر رودخانههای مرزی مصوب 18/12/1363 هیأت وزیران)
روز
سال دوازده ماه است، مطابق با ماه شمسی است و کسری آن از قرار ماهی سی روز حساب میشود، هفته هفت روز تمام و روز بیست و چهار ساعت است. (ماده 612 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 25/6/1318)