( فقه) درعلم درایه نوعی از تحمل حدیث است ازشیخ باین صورت که شیخ اخباری راکه روایت می کند برای شخصی دیگری بخط خود بنویسد یا شیخ بکسیکه ثقه است و خط شیخ را می شناسد اذن دهد تا از روی آن بنویسد یا بشخصی مجهول الحال دستور نوشتن بدهد وبعد خود شیخ برآن یادداشت بنویسد که حاکی ازصحت نسخه و مطابق با اصل بودن آن باشد.

( فقه) کافری که متدین بیکی از ادیان مسیح، یهود، زرتشت باشد.

مرادف( کافر حربی )است. ( رک. کافر حربی )

مرادف کتابی است. ( رک. کتابی )

(فقه) الف - کتابی که مطالب آن خلاف واقع باشد. شامل افسانه ها هم میشود ب- کتابی که قصد نویسنده منحرف کردن مسلمانان باشد (اصل بیستم متمم قانون اساسی )در این صورت شامل افسانه ها نمی باشد.

گرد آوری علمی مقررات راجع بیک رشته از حقوق. خود مقررات را که باین ترتیب جمع شده ومدون گردیده کد می نامند در اصطلاحات فعلی زبان فارسی بجای آن مجموعه گفته میشود ودر اصطلاحات فقهی واسلامی بآن ((جامعه )) وجامع گفته می شد مانند جامع عباسی. (رک. قیاس )

رک. استاندار- محله

تنقیح قوانین و تعیین منسوخ از ناسخ و عام و خاص و تعیین ربط مقررات مختلف با یکدیگر از هر جهت وگردآوری و تدوین مقررات بسبک علمی را گویند (ماده چهارآئین نامه تشکیل کمیسیونهای مشورتی اداره حقوقی ). درایران مطابق تمدن زمان، کتاب جامع عباسی محقق این فکر است و رساله های عملیه فقهاء هر چند که بآن کتاب نظر داشته اند ولی بپایه آن نرسیده اند بعید نیست که بر خورد تمدن اروپائی باتمدن عصرصفویه ایران و وقوف بر جامع عباسی دراساس طراحی تدوین قوانین اروپائی اثر گذاشته باشد. (رک. اصطلاح شماره 1500)

عامل در باب مزارعه را گویند.

مزارعه را گویند. ( رک. مزارعه)

الف- هیات نمایندگان سیاسی خارجی مامور ومشغول خدمت درکشورمعین( از هرطبقه). این هیأت دارای شخصیت حقوقی نیست وتشخص آن بمنظور برگزار کردن پاره ای از تشریفات است. ( رک. نمایندگان سیاسی) ب - مجموعه عمال مشغول بخدمت دیپلماتیک یک کشور خواه پست خارج از کشور داشته باشند خواه دراداراه مرکزی پستی داشته باشند باین معنی گفته می شود: کر دیپلماتیک ایران وکر دیپلماتیک فرانسه و کر دیپلماتیک انگلیس وغیره. (رک. دیپلماسی)

الف- محل معنوی وحقوقی درس مختص به یک استاد. در این معنی می گویند: فلان شخص استاد کرسی فلان علم است. ب- حاکم نشین ایالت یا ولایت یا کشور چنانکه اصل 86 متمم قانون اساسی می گوید: درهرکرسی ایالتی یک محکمه استیناف برای امور عدلیه مقرر خواهد شد.

نقل ارادی یا قهری (قانونی) مال یا حق از حیث ارتباط آن باکسی که صاحب آن مال یا حق می شود (بچنگ آوردن مال بچنگ آمدن مال) مانند تملک از طریق بیع یا وراثت. (اصطلاح لاتین بر خود مال مکتسب از طریق فوق هم اطلاق شده است).

(تجارت)در عرف عمومی عنوان تاجر بآنها اطلاق میشود ولی قانون تجارت درماده 1-6 آنها را تاجر دانسته است و مفهوم پیشه ور اخص ازکسبه جزء است زیرا پرتقال فروش دوره گرد را کاسب جزء می گویند ولی پیشه ور نمی گویند( ماده واحده آئین نامه وزارتی شماره 7044 مورخ 15- 3- 1311 و ماده 34 الحاقی سال1313 نظامنامه قانون ثبت شرکت ها )بنابراین اگر کسیکه اجرائیه ثبتی علیه او صادرشده خود را بازرگان معرفی کرده باشد این امر مانع از این نیست که خود را کسبه جزء ومشمول ماده 26 نظامنامه اجراء ثبت بداند وبر اداره ثبت لازم است که راجع بکاسب جزء بودن او تحقیقات کند زیرا تاجر بودن با کاسب جزء بودن مانعة الجمع نیست.

درمقام مقایسه کل مدلول قوانین موضوعه یک کشور دریک زمان معین با احتیاجات روزانه وحوادثی که درآن قوانین پیش بینی نشده می گویند حجم قوانین نسبت به مسائل قضائی جدید همیشه کسری دارد و ازاین معنی به کسر حجم قوانین تعبیر شده است. جبران این کسر حجم را در عمل قضاء ، قیاس و سایر طرق تفسیر قوانین می کنند محمد بن ابی سهل سرخسی صاحب کتاب مبسوط ازاین معنی تعبیری لطیف کرده وگفته است : النصوص معدودة والحوادث ممدودة (فعند ذلک لایجد بدا من التامل... فقال اعرف الامثال والاشباه و قس الامور... فهو دلیل جمهور الفقهاء علی ان القیاس حجة... بخلاف مایقوله اصحاب الظواهر). کتاب مذکور- جلد 16- ص 62-63

زمین آیش را گویند.

درلغت معروف است. دراصصلاحات ذیل بکار رفته است:

( بین الملل عمومی) هرکشتی که مال افراد بوده و بعملیات بازرگانی اخصاص یابد.

هرکشتی مسلح و غیرمسلح که دارای پرچم جنگی بوده و خدمت دولتی کند ( ماده یک آئین نامه شرائط عبور و توقف کشتیهای جنگی خارجی در آبها و بنادر ایران- مصوب 7- 6- 1313).

( بین الملل عمومی )هرکشتی متعلق بشخص دولت که کارمندان آن افراد نیروی دریائی آن دولت باشند خواه نظامی باشند خواه غیرنظامی مانند کشتی پست.