( فقه- مدنی) عبارتست از اینکه شخص بموجمب وصیت یک یا چند نفر را برای انجام امریا اموریا تصرفاتی نسبت ببعد از فوت خود مامور کند. طرف (یعنی مامور) را وصی و موصی الیه نامند( ماده 826 قا نون مدنی )درهمین معنی اصطلاح وصیت عهدی بکار میرود. ( ماده 239 قانون جزا )

( مدنی- فقه )هرگاه موصی که برای خود وصی معین میکند بوصی اختیار بدهد که برای بعد از وفات خود نسبت بهمان مورد وصایت خویش وصی دیگری معین کند وصیت موصی اول را (وصایت به انتخاب وصی ) نامند (ماده 1190 قانون مدنی).

(مدنی- فقه )یعنی موصی بوصی اختیار نگهداری مولی علیه خویش را بدهد( ماده 1188 قانون مدنی) درمقابل وصایت بر اموال )بکار رفته است.

(مدنی- فقه) یعنی موصی بوصی اختیار اجراء یک رشته امورمالی را بدهد از قبیل کفن و دفن و تجهیزات پس ازموت و پرداخت بدهی ها وصدقات و وصول مطالبات و رد اما نات موجود نزد موصی بصاحبان آنها واخراج ثلث واداره آن یا خرید املاک برای مصارف معین ازقبیل وقف وغیره و تقسیم ترکه ومانند اینها که مستلزم دخل وتصرف دراموال موصی پس از فوت او باشد.

درلغت چگونگی اشیاء وامور است. در اصطلاحات فقه و مدنی بیان خصوصیات مورد معامله را درحین مذاکره عقد و قبل ازانعقاد آن گویند. دراصطلاحات ذیل بکاررفته است:

( مدنی- فقه )صفت بمعنی عرفی کلمه است که ازآن تعبیر بکیفیت( درمقا بل کمیت) میشود. اصطلاح بالا درمقا بل وصف داخلی استعمال شده است.

( مدنی- فقه )کمیت ومقدار چیزی را وصف داخلی گویند.

در اصطلاح علوم اسلامی وصف وعنوان موضوع قضیه را گویند چنانکه در این مصرع: نکند دانا مستی نخورد عاقل می دانا وعاقل دوموضوع دوقضیه هستند باین صورت: دانا مستی نمیکند. عاقل می نمیخورد. صفت دانش وعقل را وصف عنوانی گویند وصفی که عنوان موضوع قضیه را تشکیل می دهد. در اصطلاحات حقوق مدنی و حقوق بین الملل خصوصی تعریف و توصیف مقدماتی است برای حل تعارض قوانین و نیز تعریف و توصیف ماهیت حقوقی یک رابطة حقوقی است باین منظورکه جای آن در ردیف موضوعات حقوقی موجود در قوانین موضوعه معین گردد تا احکام مختص آن بر آن مترتب شود مثلا هبه اموالی که درآینده موجود میشود دو احتمال درآن میرود یکی اینکه وصیت باشد ودیگر اینکه هبه عقدی باشد یعنی احتمال میرود که عقدی باشد واحتمال میرود که عقد نباشد(بماخذ حقوق فرانسه که وصیت را عقد نمیدانند )یامثلا دائن بعد ازصدور اجرائیه ثبتی درسندی عادی به اداره ثبت می نویسد: (موضوع ا ین ا جرائیه را بفرزندم برگزار نمودم و اصلا مربوط بایشان است ) که هم احتمال انتقال طلب میرود وهم احتمال اقرار. درصورت اول عقد است ودرصورت دوم اقرار است. درفقه ازاین معنی بعنوان موضوع وعنوان قضیه تعبیر میکنند. هر گاه بیک موضوع در دوکشوردو عنوان دهند اینرا تما رض عنوا نها Conflit de qualification می نامند.

(فقه) وصفی که بماخذ آن رفع جهالت وضررمقدورباشد اشیائی که وصف منضبط دارند میتوا نند دربیع سلم مبیع واقع شوند ما نند گوشت ونان وپوست. ولی آنچه که وصف منضبط ندارد نمیتواند مبیع در بیع سلم واقع شودگوهر ولؤلؤ وصف منضبط ندارند.

مرادف مصی الیه است. ( رک. موصی الیه)

( مدنی - فقه) اعمال حقوق مدنی ازطریق استخلاف( یعنی تعیین جانشین برای بعد ازفوت) این معنی شامل وصیت تملیکی و وعهدی است. ب- درعلم درایه وصیت عبارت است از اینکه شیخ اجازه موقع سفریا مرگ اجازه روایت کردن ازنسخهء متضمن روایت را بعدازمرگ خویش بکسی بدهد. درجواز نقل ررایت ازچنان نسخه ای ا ختلاف نظر هست. اشکا لی ندارد.

( مدنی - فقه )وصیت موصی بصرف ترکه اوتا میزان ثلث ترکه را اصطلاحأ وصیت به ثلث نامند واگر زائد برمیزان ثلث درآید آنرا وصیت به زائد برثلث نامند.

رک. وصیت به ثلث

( مدنی - فقه )وصیتی ا ست که بموجب آن کسی عین یا منفعتی ازمال خود را برای زمان پس ازمرگش بطورمجانی بدیگری تملیک میکند( ماده826 قا نون مدنی )تحقیقأ وصیت تملیکی ایقاع است و مواد قانون قابل حمل بر ایقاع بودن آن هست کما اینکه قابل حمل برعقد بودن هم هست.

(مد نی- فقه) مامور کردن شخص یا اشخا صی درطی وصیت برای ا نجام کاریا کارها ویا تصرفات معین نسبت ببعد ازفوت وصیت کننده (ماده 826 قا نون مدنی ). ( رک. وصایت)

(مدنی- فقه) ورقه ای است رسمی یاعادی که شخص حقیقی قبل ازفوت خود درآن، ترتیب تصرفات قانونی دردارائی خویش و نگهداری مولی علیه خود را ثبت کند.

(مدنی) وصیت نامه ای که موصی تمام آنرا بخط خود نویسد و دارای تاریخ روز و ماه وسال بخط اوباشد وبا مضاء اورسیده باشد (ماده 278 قانون امور حسبی ) فرق نمیکند بخط فارسی باشد یا نه.

(مدنی) وصیت نامه ای است که در دفتر اسناد رسمی و برابر مقررات اسناد رسمی تنظیم وثبت شده باشد. (ماده 277 قا نون امورحسبی)

( مد نی) وصیت نامه ای است که طبق مقررات مربوط به امانت گذاری اسناد در دفاتر اسناد رسمی، ودیعه نهاده شده باشد( ماده 75 ببعد قانون ثبت اسناد ) خواه بخط موصی باشد یا نه ولی باید بامضاء موصی باشد خواه تاریخ داشته باشد خواه نه.

بروزن عطار، یعنی جاعل. (رک. جعل)