قوانین
قوانین حاکمیتی - قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 7/9/1378 - فصل سوم ـ شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان
ماده 27 - انتخاب کنندگان باید دارای شرایط ذیل باشند: 1 - تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران. 2 - هجده سال تمام. اصلاحی مورخ 13/10/1385. 3 - عاقل بودن.
ماده 28 - انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام باید دارای شرایط زیر باشند: 1 - اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران. 2 - تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران. 3 - ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه. 4 – داشتن حداقل مدرک کارشناسی ارشد و یا معادل آن.اصلاحی مورخ 13/10/1385. 5 - نداشتن سوء شهرت در حوزه انتخابیه. 6 - سلامت جسمی در حد برخورداری از نعمت بینائی، شنوائی و گویائی. 7 - حداقل سن سی سال تمام و حداکثر هفتاد و پنج سال تمام. تبصره 1 - داوطلبان نمایندگی اقلیت های دینی مصرح در قانون اساسی از التزام عملی به اسلام، مذکور در بند (1) مستثنی بوده و باید در دین خود ثابت العقیده باشند. تبصره 2 – حذف شد. (طرح حذف تبصره 2 ماده 28 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 28/1/90 مجلس شورای اسلامی.) تبصره 3 – هر دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی معادل یک مقطع تحصیلی فقط برای شرکت در انتخابات محسوب میشود.الحاقی مورخ 26/1/1386.
ماده 29 - اشخاص زیر به واسطه مقام و شغل خود از داوطلب شدن محرومند: الف - اشخاص زیر از داوطلب شدن در حوزههای انتخابیه سراسر کشور محرومند مگر اینکه حداقل شش ماه[به موجب مصوبه مورخ 26/1/1386 مدت 2 ماه به شش ماه تغییر یافته است.] قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند:[بند "الف" این ماده اصلاحی مورخ 25/8/1379.] 1 - رئیس جمهور و معاونین و مشاورین وی. 2 - دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاونین وی. 3 - مشاورین معاونین رئیس جمهور. 4 - رؤسای دفاتر سران سه قوه. 5 - وزرا و سرپرستان وزارتخانهها. 6 - معاونین و مشاورین وزرا. 7 - مدیران کل و سرپرستان ادارات کل وزارتخانهها و مدیران کل حوزه وزارتی و رؤسای دفاتر وزرا. 8 - اعضای شورای نگهبان و هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات. 9 - رئیس قوه قضائیه و معاونین و مشاورین وی. 10 - رئیس دیوان عالی کشور و معاونین و مشاورین وی. 11 - دادستان کل کشور و معاونین و مشاورین وی. 12 - رئیس دیوان عدالت اداری و معاونین و مشاورین وی. 13 - رئیس سازمان بازرسی کل کشور و معاونین و مشاورین وی. 14 - رؤسا و سرپرستان سازمان ها ، ادارات کل ، ادارات عقیدتی سیاسی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ، جانشینان و معاونین آنان در سراسرکشور. 15 - رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و معاونین وی. 16 - رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و معاونین وی. 17 - استانداران. 18 - معاونین و مشاورین استانداران. 19 - فرمانداران. 20 - بخشداران. 21 - شهرداران و رؤسای مناطق شهرداری. 22 - رؤسا و سرپرستان سازمان های دولتی. 23 - رئیس دانشگاه آزاد اسلامی. 24 - اعضای هیأت مدیره و مدیران عامل بانک ها. 25 - اعضای هیأت مدیره ، مدیران عامل شرکت های دولتی و وابسته به دولت که حیطه وظایف و اختیارات آنها به کل کشور تسری دارد. 26 - رئیس کل بانک مرکزی ایران و معاونین و مشاورین وی. 27 - رؤسا و سرپرستان بنیادهای (مستضعفان، شهید، 15 خرداد، مسکن)، کمیته امداد امام خمینی(ره)، نهضت سوادآموزی، سازمان تبلیغات اسلامی،دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم ، رئیس سازمان تعزیرات حکومتی ، رؤسای اتاق های بازرگانی ، صنایع و معادن ، تعاون، معاونین و مشاورین آنان. 28 - شاغلین در نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات. ب - اشخاص زیر از داوطلب شدن در حوزههای انتخابیه قلمرو مأموریت خود محرومند مگر اینکه شش ماه[به موجب مصوبه مورخ 26/1/1386 مدت "دو ماه" به "شش ماه" تغییر یافته است.] قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند:[بند "ب" این ماده اصلاحی مورخ 25/8/1379.] 1 - ائمه جمعه دائمی. 2 – قضات شاغل در امر قضاء و رؤسای دادگستری شهرستان ها و استان ها.[اصلاحی مورخ 26/1/1386.] 3 - مدیران کل و سرپرستان دفاتر و ادارات کل استان ها و معاونین آنان. 4 - مدیران کل و سرپرستان دفاتر و ادارات کل استانداری ها و معاونین آنان. 5 - رؤسا و سرپرستان ادارات و سازمان های دولتی و وابسته به دولت و معاونین آنان در استان و شهرستان. 6 - رؤسا و سرپرستان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی اعم از دولتی و غیر دولتی و رؤسا و سرپرستان واحدها و شعب آنها. 7 - اعضای هیأت مدیره و مدیران عامل شرکت های دولتی و وابسته به دولت در استان و شهرستان. 8 - سرپرستان مناطق و رؤسای شعب بانک ها در استان و شهرستان. 9 - سرپرستان دفاتر سازمان تبلیغات اسلامی در مرکز استان و شهرستان ها. 10 - مدیران مراکز صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. 11- اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا.[الحاقی مورخ 26/1/1386.] ج - اعضای هیأت های اجرائی و ناظرین شورای نگهبان در حوزه انتخابیه تحت مسئولیت خود. تبصره 1 - کلیه مقامات دارای عناوین هم طراز با عناوین مذکور در بندهای (الف) و (ب) مشمول این ماده میباشند. تشخیص هم طرازی با سازمان امور اداری و استخدامی کشور[به موجب مصوبه مورخ 11/12/1378 شورای عالی اداری، سازمان امور اداری و استخدامی کشور با سازمان برنامه و بودجه ادغام و نام آن به معاونت نیروی انسانی رئیس جمهور تغییر یافته است.] میباشد. تبصره 2 - درمورد کسانی که طبق قوانین استخدامی و یا تعهد خدمت، استعفای آنان منوط به پذیرش آن از سوی مسئولین مربوطه باشد، قبول استعفا شرط است. همچنین استعفای پرسنل نیروهای مسلح منوط به قبول فرماندهی کل قوا میباشد. تبصره 3 - به هنگام ثبتنام، ارائه گواهی رسمی مبنی بر قبول استعفا و عدم اشتغال در پست و مقام و مشاغل یاد شده در بندهای (الف) و (ب) این ماده شش ماه[به موجب مصوبه مورخ 26/1/1386 مدت "دو ماه" به "شش ماه" تغییر یافته است لازم به ذکر است که قبلاً به موجب مصوبه مورخ 25/8/1379 مدت "سه ماه" به "دو ماه" تقلیل یافته بود.] قبل از ثبت نام الزامی است.[اصلاحی مورخ 25/8/1379.] تبصره 4- جایگزین فرد مستعفی باید از سوی مرجع ذی صلاح بالاتر ، حداکثر به مدت یک ماه به طور رسمی معرفی شود و فرد مستعفی در آن حوزه مسئولیتی نداشته باشد.[الحاقی مورخ 26/1/1386.] تبصره 5- هر یک از مسئولین استانی و شهرستانی نظیر رئیس ستاد اقامه نماز و رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر مشمول حکم فوق می گردند.[الحاقی مورخ 26/1/1386.] تبصره 6- وزارت کشور موظف است حداقل هفت ماه قبل از ثبت نام از داوطلبان ، مراتب را از طریق رسانه های گروهی به آگاهی عموم برساند.[این تبصره تحت عنوان تبصره "4" بوده و در تاریخ 25/8/1379 اصلاح و نهایتاً با الحاق دو تبصره به عنوان تبصره های "4" و "5" به موجب مصوبه مورخ 26/1/1386 به عنوان تبصره "6" درآمده است. همچنین عبارت سه ماه با لحاظ اصلاحیه مورخ 26/1/1386 به هفت ماه تغییر یافته است.]
ماده 30 - اشخاص زیر از داوطلب شدن نمایندگی مجلس محرومند: 1- کسانی که در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثر داشته اند. 2- ملاکیــن بزرگ که زمین های موات را به نـام خود ثبت داده اند. 3- وابستگان تشکیلاتی و هواداران احزاب، سازمان¬ها و گروه هایی که غیرقانونی بودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده است. 4- کسانی که به جرم اقدام علیه جمهوری اسلامی ایران محکوم شده اند. 5- محکومین به ارتداد به حکم محاکم صالحه قضائی. 6- مشهورین به فساد و متجاهرین به فسق. 7- محکومین به حدود شرعی مگر آنکه توبه آنان ثابت شده باشد. 8- قاچاقچیان مواد مخدر و معتادین به این مواد. 9- محجورین و کسانی که به حکم دادگاه مشمول اصل چهل و نهم(49) قانونی اساسی باشند. 10- وابستگان به رژیم سابق از قبیل اعضای انجمن های شهر و شهرستان ، وابستگان به تشکیلات فراماسونری ، هیأت رئیسه کانون های حزب رستاخیز ، حزب ایران نوین و اعضای فعال آنها ، نمایندگان مجلسین سنا ، شورای ملی سابق و مأموران ساواک. 11- محکومین به خیانت ، کلاهبرداری ، اختلاس و ارتشاء ، غصب اموال دیگران و محکومین به سوء استفاده مالی به حکم محاکم صالحه قضائی.