قوانین
قوانین حاکمیتی - قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب1 /3 /1375 با اعمال آخرين اصلاحات - فصل اول – تشكيلات
ماده 1 - براي پيشبرد سريع برنامههاي اجتماعي، اقتصادي، عمراني، بهداشتي،فرهنگي،آموزشي و سايرامور رفاهي از طريق همكاري مردم باتوجه به مقتضيات محلياداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان يا استان با نظارت شورايي بهنام شوراي روستا ، بخش، شهر، شهرستان يا استان صورت ميگيرد و بهمنظور جلوگيري از تبعيض وجلب همكاري در تهيه برنامههاي عمراني و رفاهي استانها و نظارت بر اجراء هماهنگ آن،شوراي عالي استانها مركب از نمايندگان شوراهاي استان تشكيل ميشود.
ماده 2 - مقصود از شورا در اين قانون و ساير قوانين معتبر درخصوص شوراهاياسلامي كشوري شوراهاي روستا، بخش، شهر، شهرستان، استان و عالي استانها ميباشد.
ماده 3 - دوره فعاليت شوراهاي روستا و شهر از تاريخ تشكيل چهار سال ميباشدكه ازنهم ارديبهشت ماه، سالروز فرمان تاريخي حضرت امام خميني (ره) مبني بر تشكيلشوراها شروع و در هشتم ارديبهشت ماه چهار سال بعد خاتمه مييابد. تبصره - انتخابات شوراهاي روستا و شهر بايد به صورتي برگزار شود كه حداقلپانزده روز قبل از نهم ارديبهشت ماه اعضاء شوراها مشخص شده باشند.
ماده 4 - تعداد اعضاء شوراي اسلامي روستاهاي تا 1500 نفر جمعيت سه نفر و روستاهاي بيش از 1500 نفر جمعيت و بخش پنج نفر خواهد بود.
ماده 5 - در هر بخش شوراي بخش كه اعضاء آن پنج نفر ميباشد با اكثريت نسبي از بين نمايندگان منتخب شوراهاي روستاهاي واقع در محدوده بخش تشكيل ميشود و درصورتي كه عضو معرفي شده از شوراي روستا به عضويت اصلي و عليالبدل شوراي بخش انتخاب شود از عضويت شوراي روستا خارج نخواهدشد. تبصره - از يك روستا بيش از يك نفر نبايد در شوراي بخش حضور داشته باشد و در صورتي كه تعداد روستاهاي بخش كمتر از پنج روستا باشداعضاء شوراي بخش از ميان مجموع اعضاء شوراهاي روستاها انتخاب خواهند شد و نهايت حداقل بايد از هر روستا يك نفر انتخاب گردد.
ماده 6 - حذف گرديد.
ماده 7 - تعداد اعضاء اصلي و عليالبدل شوراي شهر به شرح زير ميباشد: الف - شهرهاي تا بيست هزار نفر جمعيت، پنج نفر عضو اصلي و دو نفر عضوعليالبدل. ب - شهرهاي از بيست هزار نفر تا پنجاه هزار نفر جمعيت، هفت نفر عضو اصلي وسه نفر عضو عليالبدل. ج - شهرهاي از پنجاه هزار نفر تا يكصد هزار نفر جمعيت، نه نفر عضو اصلي و چهارنفر عضو عليالبدل. د - شهرهاي از يكصد هزار نفر تا دويست هزار نفر جمعيت، يازده نفر عضو اصلي وپنج نفر عضو عليالبدل. هـ - شهرهاي از دويست هزار نفر تا پانصد هزار نفر جمعيت، سيزده نفر عضو اصليو شش نفر عضو عليالبدل. و - شهرهاي از پانصد هزار نفر تا يك ميليون نفر جمعيت، پانزده نفر عضو اصلي وهفت نفر عضو عليالبدل. ز - شهرهاي بيشتر از يك ميليون نفر تا دو ميليون نفر جمعيت، بيست و يك نفرعضو اصلي و هشت نفر عضو عليالبدل. ح - شهرهاي بيش از دو ميليون نفر جمعيت، بيست و پنج نفر عضو اصلي و ده نفرعضو عليالبدل. ط - شهر تهران سي و يك نفر عضو اصلي و دوازده نفر عضو عليالبدل. تبصره - ملاك تشخيص جمعيت هر شهر و روستا، آخرين سرشماري عمومينفوس و مسكن با اعلام رسمي مركز آمار ايران خواهد بود.
ماده 8 - در صورت استعفا، فوت يا سلب عضويت هر يك از اعضاء شورايروستا و شهر، عضو عليالبدل به ترتيب آراء جايگزين ميشود. تبصره - هرگاه عضوي به هردليلي تا دوماه در جلسه شورا شركت ننمايد تا تعيين تكليف نهايي كه نبايد بيش از ششماه به طول بيانجامد از عضو عليالبدل به عنوان جانشين در جلسات دعوت به عمل ميآيد.
ماده 9 - در صورت تبديل روستا به شهر،شوراي شهر همان شوراي روستا خواهدبود. چنانچه دو يا چند روستا به شهر تبديل شود، شوراي شهر از ميان اعضاء شوراهاي آن روستاها به ترتيب آراء در انتخابات و به نسبت جمعيت روستاها تشكيل ميشود. تبصره - چنانچه دو يا چند روستا ادغام و به يك روستا تبديل شوند،شوراي روستاي جديد از ميان اعضاء شوراهاي روستاها به ترتيب آراء در انتخابات و به نسبت جمعيت روستاها تشكيل ميشود.
ماده 10 - نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، استانداران، فرمانداران، شهرداران، بخشداران، دهياران و مديران كل و رؤساي ادارات ميتوانند در جلساتشوراي اسلامي حوزه مسؤوليت خود بدون حق رأي شركت كنند. تبصره - شوراها در صورت ضرورت و بنا به دعوت بخشدار و فرماندار ذيربط موظف به تشكيل جلسه فوقالعاده ميباشند. اين دعوت بايدكتبي و با تعيين وقت قبلي و ذكر دستور جلسه باشد.
ماده 10 مكرر - شوراي شهرستان ازنمايندگان شوراهاي شهرها و بخشهاي واقع درمحدوده آن شهرستان كه در مرحله اول با رأي اكثريت مطلق و در صورت عدم احراز درمرحله دوم با رأي اكثريت نسبي هر يك از شوراهاي مزبور انتخاب و معرفي شدهاند،تشكيل ميگردد. تبصره 1 - در شوراي شهرستان، از شوراي هر بخش يك نفر و از شوراي هر يك ازشهرهاي تا پانصد هزار نفر جمعيت يك نفر و بيش از پانصد هزار نفر جمعيت دو نفر و شهرتهران سه نفر عضويت خواهند داشت. تبصره 2 - تعداد اعضاء شوراي شهرستان حداقل پنج نفر ميباشد. چنانچه تعدادشهرها و بخشهاي يك شهرستان كمتر از پنج باشد، كسري تعداد اعضاء شورايشهرستان تا پنج نفر به نسبت جمعيت هر بخش يا شهر، از شوراي بخش يا شهر مربوطتأمين ميشود. در هر صورت هر بخش يا شهر نبايد بيش از دو نفر نماينده در شورايشهرستان داشته باشد، شهرستانهايي كه فقط يك بخش و يك شهر داشته باشند از محدوديت داشتن دونفر نماينده در شورا مستثني ميباشند.
ماده 11 - شوراي استان از نمايندگان منتخب شوراهاي شهرستانهاي تابعه كه درمرحله اول با رأي اكثريت مطلق و در صورت عدم احراز، در مرحله دوم با اكثريت نسبي ازبين اعضاء شوراي شهرستان انتخاب و معرفي شدهاند تشكيل ميشود. تبصره - تعداد اعضاء شوراي استان حداقل پنج نفر است. چنانچه يك استانكمتر از پنج شهرستان داشته باشد كسري تعداد اعضاء شوراي استان تا پنج نفر به نسبتجمعيت از شوراهاي شهرستانهاي ذيربط تأمين ميشود. در هر صورت هر شهرستاننبايد بيش از دو نماينده در شوراي استان داشته باشد و درصورتي كه استان فقط يكشهرستان داشته باشد، اعضاء شوراي استان همان اعضاء شوراي شهرستان خواهندبود.
ماده 12 - شوراي روستا، بخش، شهـر، شهرستـان و استان در واحـدهايي ازتقسيمات كشوري تشكيل ميشود كه طبق قوانين و مقررات مربوط، به نام ده(روستا)، بخش، شهر، شهرستان و استان شناخته شده باشد.
ماده 13 - در صورت دعوت شوراي بخش و شهر از بخشدار، شوراي شهر مركز شهرستانيا شوراي شهرستان از بخشدار يا فرماندار، شوراي استان از استاندار، يا ساير مسؤوليناجرائي سطوح فوقالذكر، مقامات مذكور در جلسات شورا شركت خواهند نمود. ايندعوت بايد كتبي و با تعيين وقت و ذكر دستور جلسه باشد.
ماده 14 - شوراي عالي استانها، از نمايندگان منتخب شوراهاي استانها كه درمرحله اول با رأي اكثريت مطلق و در صورت عدم احراز، در مرحله دوم با اكثريت نسبيانتخاب و معرفي ميشوند، تشكيل ميگردد. تبصره 1 - از استانهاي تا دو ميليون نفر جمعيت، دو نماينده و از استانهاي دارايبيش از دو ميليون نفر جمعيت، سه نماينده و از استان تهران چهار نماينده در شوراي عالياستانها عضويت دارند. تبصره 2 - شوراي عالي استانها با درخواست وزير كشور موظف به تشكيل جلسه فوقالعاده ميباشد. تبصره 3 - وزيران، رؤساي مؤسسات و سازمانهاي دولتي و نهادهاي عموميغيردولتي با درخواست شوراي عالي استانها كه بايد به صورت كتبي و با تعيين وقت قبليو ذكر دستور جلسه باشد، در جلسات آن شركت مينمايند.
ماده 14 مكرر - عضويت در كليه شوراهاي موضوع اين قانون افتخاري است وشغل محسوب نميشود. تبصره 1 - هر فرد ميتواند فقط عضو شوراي يك روستا يا يك شهر باشد. تبصره 2 - پذيرش استعفاي هر يك از اعضاء شورا منوط به تصويب شورا است. تبصره 3 - نامزدشدن اعضاء شوراهاي اسلامي روستا و شهر در انتخابات مجلسشوراي اسلامي منوط به پذيرش استعفاي آنها از سوي شورا، قبل از پايان مهلت قانونيميباشد.
ماده 15 - جلسات شوراها علني و با حضور دو سوم اعضاء اصلي رسميتمييابد و تصميمات با اكثريت مطلق آراي حاضرين معتبر است و تشكيل جلساتغيرعلني منوط به تصويب دو سوم اعضاء حاضر در جلسه ميباشد.
ماده 15 مكرر - اولين جلسه شوراهاي روستا به دعوت بخشدار و شوراي شهر به دعوت فرماندار در تاريخ مقرر در ماده(3) قانون تشكيل ميشود. همچنين شوراهاي فرادست به ترتيب، شوراي بخش به فاصله يك ماه پس از تشكيل سهچهارم شوراهاي روستاهاي تابع بخش بهدعوت بخشدار ، شوراي شهرستان به فاصله يك ماه پس از تشكيل دوسوم شوراهاي شهر و بخش در محدوده آن شهرستان به دعوت فرماندار، شوراي استان به فاصله يك ماه پس از تشكيل دوسوم شوراهاي شهرستانهاي واقع در محدوده آن استان به دعوت استاندار و شوراي عالي استانها به فاصله يك ماه پس از تشكيل دوسوم شوراهاي استانها بهدعوت وزير كشور تشكيل ميشود.
ماده 16 - اولين جلسه شوراهاي موضوع اين قانون وفق ماده(15مكرر) به دعوت مسؤولين واحدهايتقسيمات كشوري مربوط و با هيأت رئيسه سني تشكيل ميشود تا هيأت رئيسه شوراشامل يك رئيس و يك نايب رئيس و حداقل يك منشي براي مدت يكسال انتخاب شوند.
ماده 16 مكرر - در صورت استعفا، فوت يا سلب عضويت هر يك از اعضاءشوراهاي بخش ، شهرستان، استان و عالي استانها، عضو جديد حداكثر ظرف مدت يك ماه بايدجايگزين شود.