2-2- کمیسیون اجتماعی ماده 51- کمیسیون اجتماعى براى انجام وظایف محوله در محدوده امور ادارى و استخدامى، کار، اشتغال، روابط کار و تعاون مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود.

3-2- کمیسیون اقتصادی ماده 52- کمیسیون اقتصادى براى انجام وظایف محوله در محدوده اقتصاد و دارایى، بازرگانى داخلى، بازرگانى خارجى مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود.

4-2- کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ماده 53- کمیسیون امنیت ملى و سیاست خارجى براى انجام وظایف محوله در محدوده سیاست و روابط خارجى، دفاع، اطلاعات و امنیت مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود.

5-2- کمیسیون انرژی ماده 54- کمیسیون انرژى براى انجام وظایف محوله درمحدوده نفت، گاز، برق، سدها و نیروگاه‌های آبى و برقى، انرژى اتمى و انرژى‏ هاى نو مطابق ضوابط این آیین ‏نامه تشکیل مى‏ شود.

6-2- کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات ماده 55- کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات براى انجام وظایف محوله در محدوده برنامه، بودجه، نظارت برنامه و بودجه و دیوان محاسبات و امور مالى مجلس و آمار و خدمات عمومى فنى مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود. تبصره 1 - کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات علاوه بر انجام وظایف تخصصى در ماده (49) و این ماده موظف است نسبت به امور زیر اقدام نماید: 1- نظارت و مراقبت بر اجراى مقررات بودجه و امور مالى مجلس و نحوه هزینه کردن آن 2- رسیدگى به عملکرد بودجه سالانه مجلس و ارائه گزارش آن حداکثر تا پایان شهریور ماه سال بعد. این گزارش جهت اطلاع نمایندگان چاپ مى‏ گردد. 3- بازرسى و رسیدگى دقیق و نظارت در مورد کلیه اموال و اشیاء منقول و غیرمنقول مجلس شوراى اسلامى و ارائه گزارش سالانه جهت چاپ و توزیع بین نمایندگان ۴ـ معرفی دو نامزد به عنوان رئیس دیوان محاسبات و دو نامزد به عنوان دادستان دیوان محاسبات جهت انتخاب یکی از آنها توسط مجلس شورای اسلامی تبصره۲ـ برخورداری از مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر، سابقه خدمت در مقامهای مدیریتی موضوع ماده (۷۱) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۷/۸ و همطرازان آنان و حداقل بیست سال سابقه کار، از شرایط احراز سمت رئیس و دادستان دیوان محاسبات است. تبصره۳ـ نحوه انتخاب نامزدهای ریاست و دادستان دیوان محاسبات در کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات طبق آیین نامه ای است که توسط کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات تهیه می شود و به تصویب کمیسیون آیین نامه داخلی می رسد.

7-2- کمیسیون بهداشت و درمان ماده 56- کمیسیون بهداشت و درمان براى انجام وظایف محوله در محدوده بهداشت، درمان، امداد، بهزیستى، تأمین اجتماعى و بیمه‏ هاى اجتماعى و هلال احمر مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود.

8-2- کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها ماده 57- کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور برای انجام وظایف محوله در محدوده سیاست داخلی، شوراها، امور غیرعمرانی شهرداری‌ها و ثبت احوال مطابق ضوابط این آیین‌نامه تشکیل می‌شود.

9-2- کمیسیون صنایع و معادن ماده 58- کمیسیون صنایع و معادن براى انجام وظایف محوله درمحدوده صنایع، پست، مخابرات، معادن، پتروشیمى، صنایع هوافضا و ارتباطات مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود.

10-2- کمیسیون عمران ماده 59- کمیسیون عمران براى انجام وظایف محوله در محدوده راه و ترابرى، مسکن، عمران شهرى و عمران روستایى و امور عمرانی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود.

11-2- کمیسیون فرهنگی ماده 60- کمیسیون فرهنگى براى انجام وظایف محوله در محدوده فرهنگ و هنر، ارشاد و تبلیغات، صدا و سیما و ارتباطات جمعى، تربیت بدنى و جوانان و زنان و خانواده مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود.

12-2- کمیسیون قضایی و حقوقی ماده 61- کمیسیون قضایى و حقوقى براى انجام وظایف محوله در محدوده قضایى و حقوقى مطابق ضوابط این آیین ‏نامه تشکیل مى‏ شود.

13-2- کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست ماده 62- کمیسیون کشاورزى، آب و منابع طبیعى براى انجام وظایف محوله درمحدوده کشاورزى، منابع آب، دام و طیور، شیلات، محیط زیست و هواشناسى مطابق ضوابط این آیین‏ نامه تشکیل مى‏ شود.

3- مقررات مشترک کمیسیون‌ها ماده 63- هر یک از کمیسیون‌هاى تخصصى مجلس موظف است از میان اعضاى خود کمیته و یا کمیته ‏هاى فرعى متناسب با موضوعات مربوط تشکیل دهد. کمیته‏ هاى فرعى داراى یک رئیس، یک نائب رئیس و یک دبیر خواهند بود که توسط اعضاى همان کمیته انتخاب مى‏ گردند. مصوبات کمیته‏ هاى فرعى بعد از تصویب در کمیسیون رسمیت خواهد داشت.

ماده 64- پس از انتخاب اعضاى کمیسیون‌ها، هر کمیسیون به ریاست مسن‏ ترین عضو و با حضور حداقل دوسوم اعضای خود منعقد و فوراً یک رئیس، دو نائب‌ رئیس، یک سخنگو و دو دبیر با رأى مخفى با ورقه با اکثریت نسبى به مدت یک ‌سال انتخاب مى‏ نماید. تبصره- معاونت قوانین موظف است در شروع کار هر دوره مجلس سوابق کارى و میزان تحصیلات اعضاى هر کمیسیون را قبل از انتخاب هیأت رئیسه آن کمیسیون در اختیار اعضا قرار دهد.

ماده 65- مناط اعتبار براى رسمیت جلسه کمیسیون‌ها حضور حداقل دوسوم اعضاء مى‏ باشد. مصوبات کمیسیون با اکثریت مطلق آراء عده حاضر خواهد بود.

ماده۶۶ ـ هرنماینده شش ماه یک بار می تواند تقاضای تغییر کمیسیون خود را به هیأت رئیسه مجلس ارائه کند. انتقال به کمیسیون دیگر با رعایت نصاب مقرر در این آیین نامه و با موافقت اکثریت اعضای کمیسیون های ذی ربط امکان پذیر است.

ماده 67- رئیس مجلس حداقل یک نفر از کارشناسان با تجربه و مناسب مجلس را به‏ عنوان دبیر در اختیار هر کمیسیون قرار مى‏ دهد تا نسبت به امور کارشناسى و ادارى مربوطه از قبیل ارتباط با هیأت رئیسه و ادارات مجلس و کمیسیون‌ها و تنظیم و توزیع مراسلات، ضبط مذاکرات، بایگانى اوراق و پرونده‏ ها، تسریع جریان امور دفترى و تهیه صورتجلسات و سایر امور ادارى اقدام نماید.

ماده 68- گزارش عملکرد کمیسیون‌ها باید هر ماه یک‌ بار به هیأت رئیسه مجلس داده شود تا به نحو مقتضى به اطلاع نمایندگان برسد.

ماده 69- در صورتى که نمایندگان از طرف کمیسیون براى اداى توضیح در زمینه سؤال و یا پیشنهاد خود دعوت شوند موظف به شرکت خواهند بود و عدم شرکت بدون عذر موجه به منزله انصراف از طرح سؤال و یا پیشنهاد خواهد بود.

ماده 70- تمام اسناد و اوراق مربوط به امورى که باید در کمیسیون‌ها بررسى شود از طرف هیأت رئیسه به آن کمیسیون ارجاع مى‏ شود. نمایندگان مى ‏توانند آن اسناد را ملاحظه کنند، اسناد مزبور نباید از کمیسیون خارج گردد. این اسناد به انضمام اسناد مذاکرات و اقدامات جارى کمیسیون در محل کمیسیون بایگانى و در پایان هر دوره به بایگانى مجلس منتقل مى‏ شود.

ماده 71- پس ‌از آنکه مجلس یا کمیسیون‌ها (در خصوص ‌قوانین ‌آزمایشی) درباره طرح یا لایحه ‏اى رأى نهایى داد، اسناد و اوراق و صورتجلسات مربوط به‏ آن، در معاونت قوانین مجلس بایگانى مى ‏شود.

ماده 72- هر نماینده به جز رئیس مجلس، ملزم است عضویت یکى از کمیسیون‌هاى تخصصى را بپذیرد و در صورت تمایل مى ‏تواند در کمیسیون‌هاى دیگر مجلس، با حق اظهارنظر و بدون حق رأى شرکت کند. تبصره 1- عضویت در کمیسیون‌هاى تحقیق و تدوین آیین‏ نامه داخلى مجلس مانع از عضویت در کمیسیون دیگر نخواهد بود. تبصره 2- چنانچه نمایندگان عضو کمیسیون‌های خاص در سال سی ‌ساعت غیبت اعم از موجه و غیرموجه داشته باشند ادامه عضویت آنها در کمیسیون منوط به موافقت اکثریت اعضای آن کمیسیون خاص است. این رأی‌گیری با ورقه انجام می‌شود.

مبحث سوم - تشکیلات ادارى و پشتیبانى مجلس ماده 73- مسؤولیت و اختیار کلیه امور اجرایی مجلس اعم از تشکیلاتی، مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی، حقوقی، فنی، پشتیبانی، ارتباطات داخلی و بین‌المللی، حفاظت، حراست و نظایر آن به عهده رئیس مجلس شورای اسلامی است. تبصره 1- رئیس مجلس می‌تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به بعضی از اعضای هیأت رئیسه، معاونین قوانین، نظارت و اجرایی یا مسؤولین ذی‌ربط تفویض نماید. تبصره 2- اساسنامه سازمان‌ها، نظام مالی و ساختار تشکیلات مربوط به مجلس شورای اسلامی به جز امور قانونگذاری و همچنین ضوابط اجرایی و دستورالعمل‌های کلیه اختیارات موضوع این ماده به تصویب کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.

ماده 74- وظایف ناظران عبارتند از: 1- تنظیم برنامه‏ ها و سیاست‌هاى مالى، استخدامى، خدماتى، تبلیغى و انتظامات مجلس و ارائه آن به رئیس مجلس جهت طى مراحل بعدى 2- نظارت و اتخاذ تصمیم لازم در خصوص عملکرد کلیه واحدهای ساختار تشکیلات اداری مجلس، نحوه اجراى مصوبات هیأت رئیسه و کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی در خصوص تبصره (2) ماده (73) 3- نظارت بر روند تهیه و پیشنهاد بودجه سالانه مجلس و پیگیرى مراحل بعدى آن 4- نظارت بر حفظ اداره و ثبت ابنیه و اموال و مؤسسات مجلس 5- نظارت بر عملکرد مرکز پژوهش‌ها، مرکز اسناد، کتابخانه و موزه مجلس که طبق قوانین مربوط به خود تشکیل گردیده‏ اند. 6- پیگیرى مشکلات نمایندگان و ارائه راه‏ حل مناسب به هیأت رئیسه 7- نظارت بر سایر امور ادارى و مالى و خدماتى مجلس

ماده 75- هیأت رئیسه می‌تواند در چارچوب امکانات موجود و بودجه مصوب تشکیلات مناسبی را جهت تدوین، ‌نگارش، ویرایش حقوقی و ادبی طرح‌ها و لوایح ایجاد نماید. نظرات این تشکیلات قبل از تصویب نهایی طرح یا لایحه در مجلس، با موافقت کمیسیون ذی‌ربط انجام می‌شود.

ماده 76- در راستای ایفای هر چه بهتر وظیفه نمایندگی، همچنین حفظ شأن و منزلت مجلس و جایگاه حقیقی نمایندگان، هیأت رئیسه می‌تواند به منظور برقراری ارتباط مؤثر (دیداری، شنیداری، مکتوب) نمایندگان با موکلان و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و نهادهای رسمی و غیررسمی در مرکز و حوزه انتخابیه با اختصاص فضای فیزیکی مناسب (دفاتر کار و ملاقات عمومی) هر گونه امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز را در شأن نظام جمهوری اسلامی فراهم نماید. اعتبارات مورد نیاز در بودجه سالانه مجلس پیش‌بینی می‌شود. تبصره ـ در هر دوره مجلس، نمایندگان می توانند حداکثر پنج نفر از کارکنان یا کارشناسان دستگاههای مشمول ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری را برای به کارگیری در دفتر ارتباطات مردمی جهت امور مشاوره ای، اداری و خدماتی از دستگاه ذی ربط درخواست نمایند. در این صورت با هماهنگی دستگاه مبدأ، درخواست مأموریت افراد موردنظر معمول و شخص یا اشخاص مزبور به دفتر ارتباط مردمی نماینده، مأمور می شوند. حقوق، مزایا، حق مأموریت و اضافه کار این مأموران طبق قوانین و مقررات مربوطه برعهده دستگاه مأمورکننده می باشد و میزان اضافه کار تا سقف مصوب اداره مربوطه و مأموریت ماهیانه و مرخصی استفاده شده توسط رئیس دفتر نماینده به دستگاه ذی ربط اعلام می شود. افزایش کلیه حقوق قانونی این مأموران از جمله ارتقاء، افزایش حقوق سنواتی، افزایش گروه و رتبه و سایر موارد مشابه در دوران مأموریت این افراد همانند سایر کارکنان دستگاه ذی ربط می باشد. تعداد افراد مورد نیاز هر حوزه انتخابیه با توجه به تعداد نمایندگان، تعداد شهر و روستا، جمعیت و وسعت، شرایط اقلیمی و جغرافیایی و سایر قابلیت های هر حوزه توسط کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس تعیین می شود. پس از اعلام پایان مأموریت، دستگاه ذی ربط موظف است این افراد را حداقل در پست سازمانی قبل از مأموریت و یا پست همطراز به کار گیرد. این مصوبه نافی تبصره (۳) ماده (۲) قانون استخدامی کارکنان مجلس شورای اسلامی مصوب ۲۳/۸/۱۳۷۲ مجلس شورای اسلامی نمی باشد.

فصل دوم- نمایندگان مبحث اول - مصونیت نمایندگان ماده 77- بر طبق اصل هشتاد و ششم (86) قانون اساسى نمایندگان مجلس در مقام ایفاى وظایف نمایندگى در اظهارنظر خود کاملاً آزادند و نمى‏ توان آنها را به سبب نظراتى که در مجلس اظهار کرده‏ اند یا آرایى که در مقام ایفاى وظایف خود داده‏ اند تعقیب یا توقیف کرد و یا از حقوق اجتماعى محروم نمود. تبصره- وظایف نمایندگى شامل نطق، بحث‌هاى داخل دستور، بحث‌هاى جلسات کمیسیون‌ها، اظهارنظراتى که براى اعمال اصل هشتاد و چهارم (84) قانون اساسى انجام مى‏ شود و سایر موارد نظارتى و قانونى است.

ماده 78- چنانچه به تشخیص هیأت رئیسه نماینده‏ اى در سخنان خود در جلسه علنى به کسى نسبت ناروا داده و یا هتک حرمت نماید فرد مزبور مى ‏تواند در دفاع از خود، به‏ صورت مکتوب به اتهام وارده پاسخ گوید. پاسخ ارسالى در صورتى که بیش از دو برابر اصل مطلب اظهار شده نبوده و متضمن توهین و افتراء نباشد، در اولین فرصت در جلسه علنى قرائت خواهد شد.

ماده 79- اگر در جلسه رسمی ضمن نطق یا مذاکره صریحاً یا تلویحاً نسبت سویى به یکى از نمایندگان داده شود یا عقیده و اظهار او را بر خلاف جلوه دهند و نماینده مذکور براى رد آن نسبت به رفع اشتباه در همان جلسه یا در جلسه بعد اجازه نطق بخواهد بدون رعایت نوبت تا پنج‌ دقیقه اجازه نطق داده مى‏ شود.

مبحث دوم - تعهدات نمایندگان ماده 80- نمایندگان براساس مسؤولیت نمایندگى، متعهد و ملتزم به حفظ حیثیات مجلس و نمایندگان و رعایت نظم و نوبت و اجرای آیین ‏نامه داخلى مى‏ باشند. در مواردى ‏که نماینده‏ اى رعایت تعهدات فوق را ننماید اقدامات ذیل به ‏ترتیب از طرف رئیس به ‏عمل خواهد آمد: 1- تذکر شفاهى در جلسه علنى 2- اخطار در جلسه علنى 3- احضار و توبیخ متخلف در جلسه هیأت رئیسه

ماده 81- رئیس جلسه نسبت به نمایندگانى که از موضوع مذاکره خارج مى ‏شوند و یا بدون اجازه صحبت مى‏ کنند وهمچنین نسبت به نمایندگانى که به واسطه عدم رعایت آیین‏ نامه داخلى یا به انحاء دیگر رعایت نظامات مجلس را نمى‏ نمایند تذکر مى ‏دهد.

ماده 82- در صورتى که رئیس به یکى از نمایندگان دو بار تذکر داد و نماینده مجدداً از حدود نظم خارج گردید، رئیس به او اخطار مى‏ کند.

ماده 83- توبیخ که سبب درج در پرونده و گزارش در مجلس مى‏ شود در موارد ذیل اجرا مى‏ گردد: 1- در صورتى که نماینده‏ اى پس از اخطار در همان جلسه از حدود نظم خارج شود. 2- در صورتى که نماینده‏ اى ظرف یک‌ ماه چهار مرتبه در جلسات متوالى یا شش مرتبه در مجموع مورد تذکر واقع شده باشد. 3- کسانى که بیش از سه جلسه متوالى یا در مجموع پنج جلسه در یک ‌ماه تأخیر غیرمجاز داشته باشند.

مبحث سوم - حقوق نمایندگان ماده 84- بودجه سالانه مجلس به پیشنهاد هیأت رئیسه پس از مشورت با کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات و در موعد مقرر برای دولت ارسال می‌شود تا با رعایت اصل پنجاه و دوم (52) قانون اساسی در بودجه سالانه کل کشور درج شود. تبصره- مقرری و هزینه‌های نمایندگی در هر سال در جلسه مشترک هیأت رئیسه با کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با رعایت مقررات مالی مجلس به تصویب می‌رسد. نمایندگان مجلس می‌توانند حقوق و مزایای خود را از مجلس دریافت ‌نمایند. قبل از تصمیم مجدد در هر دوره به صورت علی‌الحساب مطابق مصوبه دوره قبل عمل می‌شود.

مبحث چهارم - مأموریت‌ها ماده 85- مأموریت‌هاى رسمى فردى و جمعى نمایندگان براى شرکت در سمینارها، اجلاس‌ها و بازدیدهاى فنى و تخصصى در داخل و یا خارج از کشور با تصویب کمیسیون ذى‏ ربط و تأیید هیأت رئیسه انجام خواهد شد. نتایج حاصل از مأموریت به آن کمیسیون و هیأت رئیسه مجلس تسلیم مى‏ گردد.

مبحث پنجم - تعطیلات و مرخصی‌ها ماده 86- تعطیلات تابستانى مجلس در هر سال سى روز است که زمان آن با تشخیص مجلس تعیین مى‏ شود. هیأت رئیسه مى ‏تواند در تنظیم برنامه جلسات علنى و کمیسیون‌ها به‏ گونه‏ اى عمل کند که نمایندگان در هر ماه یک هفته کارى هم براى رسیدگى به وظایف نمایندگى فرصت داشته باشند. تبصره- در صورت ضرورت، رئیس مجلس مى‏ تواند با تقاضاى حداقل پنجاه نفر از نمایندگان و یا درخواست دولت، با ذکر دلیل، در اوقات تعطیل، مجلس را به طور فوق‏ العاده دعوت به انعقاد نماید.

ماده 87- نمایندگان یک ‌ماه در هر سال حق استفاده از مرخصى با حقوق را دارند. استفاده از مرخصى ضرورى بدون حقوق نیز، با موافقت هیأت رئیسه، حداکثر یک ماه در سال خواهد بود و درصورت عدم استفاده مى ‏توانند در سال‌های بعد استفاده نمایند.

ماده 88- اجازه مرخصى تمام مدت یک جلسه یا قسمتى از جلسات مجلس با موافقت هیأت رئیسه مجلس و در کمیسیون‌ها و شعب با رؤساى کمیسیون‌ها و شعب خواهد بود.

ماده 89- هیچ ‌یک از نمایندگان قبل از تحصیل مرخصى نمى ‏تواند غیبت نماید مگر با عذر موجه از قبیل بیمارى یا حوادث غیرمترقبه

مبحث ششم - غیبت نمایندگان ماده 90- نماینده ‏اى که بیش از یکصد ساعت متوالى یا دویست و پنجاه ساعت غیرمتوالى از اوقات رسمى جلسات مجلس و کمیسیون را بدون عذر موجه در یک سال غیبت نماید، مستعفى شناخته خواهد شد. همچنین نماینده‏ اى که به‏ علت ناتوانى جسمى و یا بیمارى بیش از چهار ماه در یک سال غیبت موجه داشته باشد بنا به درخواست سى نفر از نمایندگان و تصویب دوسوم نمایندگان حاضر مبنى بر عجز وى از ایفاى وظایف نمایندگى، سمت نمایندگى خود را از دست می‌دهد. تبصره 1- تا یک هفته پس از اعلام رسمى مستعفى شناخته شدن نماینده، در صورتى که خود وى یا نماینده دیگرى به غیرموجه بودن غیبت اعتراض کند و آن را تسلیم هیأت رئیسه نماید، این اعتراض در اولین فرصت در مجلس مطرح مى‏ شود و پس از صحبت حداکثر دو مخالف و دو موافق (هر یک به مدت پانزده دقیقه) در صورتى که مجلس به موجه بودن غیبت نماینده مورد بحث رأى داد، غیبت موجه شناخته خواهد شد. یک نفر از هیأت رئیسه به‏ عنوان موافق و نماینده مورد بحث به‏ عنوان مخالف براى صحبت، حق تقدم خواهند داشت. تبصره 2- در صورتى که نماینده مستعفى شناخته شده به غیرموجه بودن غیبت خود اعتراض کرده باشد ولى در موقع طرح نتواند و یا نخواهد در مجلس حضور یابد، مى ‏تواند لایحه دفاعیه خود را براى طرح در مجلس حداکثر تا موقع طرح، تحویل مجلس نماید. در این صورت این لایحه با حق تقدم در فرصت مقرر براى صحبت مخالفان توسط یکى از دبیران قرائت خواهد شد. مدت قرائت لایحه حداکثر نیم ساعت خواهد بود.

ماده 91- به غیبت و تأخیر غیرموجه حقوق تعلق نمى‏ گیرد.

ماده 92- محاسبه ساعات غیبت در کمیسیون‌ها با رؤساى کمیسیون‌ها و در جلسات رسمى مجلس با هیأت رئیسه مى‏ باشد و در هر دو صورت، اعلان رسمى غیبت با هیأت رئیسه مجلس خواهد بود. هیأت رئیسه موظف است غیبت و تأخیر غیرموجه نمایندگان در کمیسیون‌ها را هر ماه به اطلاع نمایندگان برساند.

ماده 93- غیبت، تأخیر غیرموجه نمایندگان پیش از پایان جلسه مجلس اعلان و در صورت مذاکرات مجلس ثبت خواهد شد. تبصره- غیبت غیرموجه از دو جلسه کمیسیون در حکم غیبت از یک جلسه رسمى مجلس مى‏ باشد.

مبحث هفتم - استعفای نماینده و نحوه بررسى آن ماده 94- هر نماینده که اعتبارنامه او به تصویب رسیده است مى‏ تواند از مقام نمایندگى استعفاء دهد. پذیرش استعفاء موکول به تصویب مجلس است.

ماده 95- نماینده تقاضاى استعفای مدلّل خود را به عنوان رئیس مجلس مى‏ نویسد و رئیس مجلس آن را در اولین جلسه علنى و بدون قرائت متن، اعلام و در دستور کار هفته بعد مى‏ گذارد. نماینده مى ‏تواند قبل از شروع بررسى در مجلس تقاضاى استعفای خویش را مسترد دارد.

ماده 96- بررسى تقاضاى استعفاء بدین ترتیب خواهد بود که ابتدا تقاضاى استعفاء قرائت شده و سپس شخص متقاضى استعفاء یا نماینده دیگرى به تعیین او تقاضاى دفاع خواهد نمود. مدت قرائت تقاضاى استعفاء و توضیح نماینده متقاضى استعفاء حداکثر نیم ساعت است. مخالف یا مخالفین نیز حداکثر نیم ساعت مى ‏توانند صحبت کنند و پس از آن رأى‏ گیرى به عمل مى‏ آید. در صورت تصویب تقاضاى استعفاء مراتب از طریق رئیس مجلس به وزارت کشور اعلام مى‏ شود تا طبق قانون انتخابات اقدام نماید. تبصره- هر گاه نماینده متقاضى استعفاء براى طرح تقاضاى استعفاى خود در مجلس حاضر نشود و کسى را هم براى دفاع از خود تعیین ننماید متن تقاضاى استعفاء قرائت و در صورت وجود مخالف حداکثر به مدت پانزده دقیقه صحبت خواهد کرد و سپس رأى‏ گیرى به عمل مى‏ آید.

ماده 97- هر گاه تقاضاى استعفای تعدادى از نمایندگان به نحوى باشد که مانع از تشکیل جلسه رسمى گردد قابل طرح در مجلس نیست.

فصل سوم - گردش کار مجلس مبحث اول - جلسات مجلس ماده 98- انعقاد رسمى جلسات و اعتبار أخذ رأى منوط به حضور حداقل دوسوم مجموع نمایندگان مى‏ باشد. تبصره 1- براى ادامه مذاکراتى که منجر به اتخاذ تصمیم و یا أخذ رأى نمى‏ شود حضور حداقل نصف نمایندگان کافى است. تبصره 2- جلسات رسمى با تلاوت آیاتى چند از قرآن مجید به تشخیص هیأت رئیسه که حتى ‏الامکان متناسب با جلسه آن روز باشد آغاز خواهد شد.

ماده 99- نمایندگان باید در روزى که قبلاً براى تشکیل جلسه رسمى معین مى‏ شود در مجلس حاضر شوند. در صورت تأخیر بدون عذر موجه از طرف هیأت رئیسه توبیخ خواهند شد. همچنین، هر یک از نمایندگان که در موقع أخذ رأى با اعلام قبلى رئیس مجلس مبنى بر منع خروج از جلسه بدون عذر موجه خارج شود، مستحق توبیخ خواهد بود و در صورت تکرار تأخیر و غیبت، مقررات آیین‏ نامه از طرف هیأت ‌رئیسه درباره او اجرا خواهد شد. اسامى نمایندگانى که سه بار غیبت غیرموجه در یک ماه داشته باشند در روزنامه‏ ها درج خواهد شد.

ماده 100- تشخیص عده حضار با استفاده از تابلو است که در اول هر جلسه و قبل از أخذ آراء به وسیله رئیس جلسه باید اعلام شود. تبصره- در صورتى که تابلو خراب شود، حداکثر تا پایان همان جلسه تشخیص عده حاضر با دبیران خواهد بود و هیأت رئیسه موظف است قبل از انعقاد جلسه بعد به تعمیر و اصلاح تابلو اقدام نماید.