contact
shape

قوانین

shape

ماده 101- حداکثر مدت براى هر جلسه رسمى چهار ساعت است که یکسره و یا با فاصله تنفس مى‏ باشد، مگر در موارد ضرورى که به تشخیص رئیس و تصویب مجلس خواهد رسید. غایبین بعد از تنفس نیز مشمول مقررات مربوط به غیبت و تأخیر خواهند بود. تبصره 1- وقت دستور جلسات رسمى مجلس چنان تنظیم خواهد شد که جز در موارد اضطرارى با اول وقت اداى نماز برخورد نداشته باشد. تبصره 2- مجلس برای رسیدگی به طرح‌ها و لوایحی که در شش‌ جلسه به اتمام نرسد از جلسه هفتم همه‌ روزه به جز روزهای تعطیل تشکیل می‌شود و افزایش ساعت هر جلسه با رأی مجلس است.

ماده 102- اعضاى هیأت رئیسه مجلس باید در ساعتى که قبلاً براى تشکیل جلسات تعیین مى‏ شود، حاضر شوند و در صورت تأخیر یا غیبت بدون عذر موجه با تشخیص رئیس بر طبق این آیین‏ نامه جریمه مى‏ شوند.

ماده 103- تشکیل جلسات و رعایت ترتیب مذاکرات و اجراى آیین‏ نامه و حفظ نظم جلسه طبق این آیین‏ نامه به عهده رئیس جلسه است.

ماده 104- دستور هفتگى مجلس باید به ترتیب وصول طرح‌ها و لوایح از کمیسیون‌ها و سایر موضوعات طبق این آیین نامه توسط هیأت رئیسه مجلس تهیه و پس از چاپ و توزیع بر تابلو مخصوص نصب شود. رعایت ترتیب مذکور الزامى است. طرح‌ها و لوایحى که داراى اولویت باشند ممکن است بنا به تقاضاى دولت و یا پانزده نفر از نمایندگان و با موافقت هیأت رئیسه خارج از ترتیب وصول، در دستور هفتگى مجلس قرار گیرد. در صورتی ‌که پنجاه نفر از نمایندگان برای طرح یا لایحه‌ای تقاضای اولویت کنند هیأت رئیسه موظف است آن را در دستور هفتگی مجلس قرار دهد. تبصره 1- حداقل پنجاه نفر از نمایندگان می‌توانند از رئیس جلسه مجلس تقاضا نمایند گزارش چاپ شده کمیسیون خارج از نوبت در دستور کار جلسه علنی قرار گیرد و رئیس درخواست متقاضیان را پس از صحبت یکی از متقاضیان و یک مخالف و یک موافق هر کدام به مدت پنج دقیقه، به رأی می‌گذارد. در صورت تصویب، رسیدگی به گزارش مورد تقاضا در همان جلسه یا جلسه بعد شروع می‌شود و با اعمال مجدد این تبصره نمی‌توان آن را متوقف نمود. تبصره 2- گزارش‌های تحقیق و تفحص، تفریغ بودجه و کمیسیون‌ها به جز گزارش طرح‌ها و لوایح، خارج از نوبت در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. این گزارش‌ها باید حداقل چهل و هشت ساعت قبل از طرح در مجلس چاپ و در اختیار نمایندگان قرار گیرد و خلاصه آن حداکثر به مدت نیم ‌ساعت در جلسه قرائت و متن کامل گزارش در مشروح مذاکرات چاپ ‌شود. تبصره 3- هیأت رئیسه می‌تواند تمام یا بخشی از گزارش‌های واصله از دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که طبق قانون موظف به ارائه گزارش به مجلس شورای اسلامی هستند را جهت قرائت در دستور کار جلسه علنی قرار دهد و گزارش کامل آن را به کمیسیون‌های ذی‌ربط ارجاع نماید. تبصره 4- کلیه گزارش‌هایی که در جلسه علنی مطرح می‌شود باید حداقل بیست و چهار ساعت قبل از طرح، تکثیر و بین نمایندگان توزیع شود مگر مواردی که در این آیین‌نامه به صراحت برای آن زمان دیگری تعیین شده باشد.

ماده 105- گزارش نهایى کمیسیون اصل نودم (90) قانون اساسى پس از ارائه به هیأت رئیسه مجلس، در صورتى که مربوط به عموم باشد، بدون رعایت نوبت در دستور کار قرار مى‏ گیرد و در اولین جلسه علنى قرائت خواهد شد.

ماده 106- در صورت اضطرار که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضاى کتبى رئیس جمهور یا یکى از وزرا یا ده نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنى تشکیل مى ‏شود. در این صورت، تقاضاکنندگان ادله خویش را مبنى بر وجود شرایط اضطرار و اقتضاى امنیت کشور و در نتیجه لزوم برگزارى غیرعلنى جلسه رسمى مجلس، حداکثر تا مدت پانزده دقیقه، متوالیاً و یا متناوباً در دو نوبت، ارائه و سپس یک نفر به‏ عنوان مخالف حداکثر تا پانزده دقیقه صحبت مى‏ کند، در صورت تصویب دوسوم حاضران، کار رسیدگى در جلسه غیرعلنى ادامه مى‏ یابد، در غیر این صورت، جلسه به حالت علنى بازگشته و به روال عادى عمل خواهد کرد. تبصره 1- مصوبات جلسه غیرعلنى در صورتى معتبر است که با حضور شوراى نگهبان به‏ تصویب سه‏ چهارم مجموع نمایندگان برسد. تبصره 2- تشخیص رفع شرایط اضطرارى براى انتشار مذاکرات و مصوبات جلسات غیرعلنى براى اطلاع عموم با مجلس است که با پیشنهاد حداقل ده نفر از نمایندگان و مذاکره به نحو مقرر در همین ماده، در جلسه غیرعلنى و تصویب اکثریت حاضرین در مجلس عملى مى‏ گردد.

ماده 107- رئیس هر جلسه قبل از ختم هر جلسه، روز و ساعت تشکیل و دستور جلسه بعد را اعلام مى‏ کند که در صورت مذاکرات درج شود، مگر در موارد اضطرارى (به ‏تشخیص هیأت رئیسه) که حداقل بیست و چهار ساعت قبل از تشکیل جلسه، باید به طور رسمى اعلام شود.

ماده 108- در صورتى که در مجلس بى‏ نظمى و تشنج به وجود آید که مانع ادامه کار مجلس باشد و رئیس نتواند از آن جلوگیرى کند، در جاى خود قیام مى ‏نماید. هر گاه برخاستن رئیس موجب آرامش نشود جلسه را به مدت پانزده دقیقه به عنوان تنفس تعطیل مى‏ کند و نمایندگان از جلسه خارج مى‏ شوند و پس از انقضاى پانزده دقیقه مجدداً جلسه تشکیل مى‏ شود. هر گاه بى‏ نظمى و تشنج تجدید شود رئیس، جلسه را ختم و آن را به روز دیگرى موکول مى ‏نماید.

مبحث دوم - نطق‌ها و مذاکرات اول - نطق‌ها ماده 109- در هر جلسه رسمى به جز جلسات بررسى لوایح برنامه توسعه، بودجه سالانه و استیضاح یا رأى اعتماد به وزیران، سه ‌‏نفر از نمایندگان مى‏ توانند به نوبت و طبق فهرستى که از قبل به قید قرعه توسط هیأت رئیسه تنظیم شده است، حداکثر به مدت هفت ‌‌‌دقیقه نطق نمایند. همچنین دو‏ نفر از نمایندگانى که در آن جلسه نوبت نطق نداشته باشند به جهت مسائل ضروری می‌توانند یک ساعت قبل از شروع جلسه در لوح مخصوص یا دستگاه الکترونیکی ثبت‏ نام کرده و حداکثر به مدت پنج ‌‌دقیقه نطق نمایند. در صورتى که بیش از دو نفر از نمایندگان متقاضى این نطق باشند، هیأت رئیسه به قید قرعه به دو‏ نفر وقت خواهد داد. هیچ یک از نمایندگان نمى‏ توانند در مدت دو ماه بیش از یک بار نطق پنج ‌‌دقیقه‌ای نمایند. نماینده حق واگذاری تمام وقت خود را به نماینده دیگر دارد.

ماده 110- در هر جلسه، قبل از ورود در دستور، رئیس مى‏ تواند در مورد گزارش حوادث مهم و مسائل فورى روز مطالبى را که آگاهى مجلس از آن ضرورى باشد به اطلاع نمایندگان برساند. حداکثر مدت براى این مطالب پانزده دقیقه خواهد بود. تبصره- رؤسای قوای مجریه و قضاییه می‌توانند خارج از موضوع دستور جلسه در صحن علنی مجلس نطق نمایند. این نطق پس از وصول تقاضای آنان و اعلام موضوع نطق به رئیس مجلس پس از موافقت هیأت رئیسه در اولین فرصت انجام می‌شود. ساعت و مدت نطق قبل از شروع جلسه باید به اطلاع نمایندگان برسد.

ماده 111- در صورتى که نمایندگان لازم بدانند بنا به پیشنهاد رئیس مجلس و یا پانزده نفر از نمایندگان و تصویب مجلس شوراى اسلامى، وزرا مکلف به حضور در مجلس مى‏ باشند و هر گاه تقاضا کنند و مطلبى داشته باشند، مطالب آنان استماع مى‏ شود. تبصره 1- هیأت رئیسه مجلس می‌تواند تمام یا بخشی از یک جلسه مجلس را برای رسیدگی به امور مهم و اساسی کشور اختصاص دهد. تبصره 2- دستور این جلسات و چگونگی اداره آن توسط هیأت رئیسه تعیین خواهد شد.

ماده 112- ترتیب و مدت نطق بدین شرح است: الف- مدت نطق در جلسه علنى به‏ شرح زیر خواهد بود: 1- براى استیضاح یک وزیر دو ساعت و براى استیضاح دولت یا بیش از یک وزیر چهار ساعت. استیضاح کنندگان مى‏ توانند از بین خود یک یا چند نفر را براى بحث در موضوع استیضاح معرفى نمایند، ولى در هر حال مجموع نطق‌هاى استیضاح کنندگان نباید از مدت فوق تجاوز نماید. 2- در مورد کلیات هر طرح یا لایحه، ابتدا سخنگوی کمیسیون اصلی حداکثر ده دقیقه گزارش مى‏ دهد، پس از آن حداکثر سه‌ نفر مخالف و سه ‌نفر موافق به ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و سپس نماینده دولت و پس از آن سخنگوی کمیسیون هر کدام حداکثر پنج دقیقه صحبت مى‏ کنند. تبصره 1-حذف شد. تبصره 2- در بررسی کلیات طرح‌هاى دو یا سه فوریتى و طرح‌هایى که کمیسیون اصلى در موعد مقرر گزارش نداده است یکى از طراحان مى ‏تواند به جاى سخنگو در ابتدا و انتهاى رسیدگى در مجلس صحبت کند. 3- براى موارد ذیل هر یک پنج دقیقه: - دفاع در برابر توهین و تحریف نطق - مخالفت و موافقت نسبت به هر یک از مواد طرح‌ها و لوایح - توضیح پیشنهاد اصلاحى نسبت به مواد طرح‌ها و لوایح اعم از فردى و جمعى - توضیح نماینده دولت و سخنگوی کمیسیون در مورد پیشنهادها - توضیح پیشنهاد فوریت و یا سلب فوریت و مخالفت با آن - پیشنهاد مسکوت ماندن طرح و یا لایحه و مخالفت با آن - پیشنهاد تنفس - پیشنهاد أخذ رأى مخفى - تذکر آیین‏ نامه ‏اى و یا اخطار قانون اساسى - پیشنهاد انواع رأى در مورد استیضاح 4- برای تذکر آیین‌نامه‌ای و یا اخطار قانون اساسی حداکثر سه دقیقه ب- در تمام موارد مذکور در بند (الف)، در صورتى که ضرورت اقتضاء کند ممکن است استثنائاً بدون مذاکره و با پیشنهاد رئیس یا ده نفر از نمایندگان و تصویب مجلس، مدت نطق و شور اضافه شود. ج- در کلیات لایحه بودجه سالانه کل کشور پس از نطق رئیس جمهور، سخنگوی کمیسیون گزارش خود را ارائه می‌دهد سپس حداکثر پنج ‌نفر از نمایندگان به عنوان مخالف گزارش کمیسیون و ده‌ نفر به عنوان موافق گزارش کمیسیون به ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق هر کدام حداکثر ده دقیقه صحبت می‌کنند. پس از آن نماینده دولت به مدت بیست ‌دقیقه و در پایان، سخنگوی کمیسیون صحبت می‌کند. مجموع زمان صحبت سخنگوی کمیسیون سی‌ دقیقه خواهد بود. تبصره- در کلیات متمم و یک یا چند دوازدهم بودجه، اظهارات به میزان نصف مدت‌هاى مقرر در بند فوق است. د- مدت نطق براى مسائل مهم مربوط به سیاست خارجى از قبیل عهدنامه‏ ها و مقاوله‏ نامه ‏ها و موافقتنامه هاى بین‏ المللى حداکثر سه ساعت و براى هر ناطق حداکثر پانزده دقیقه خواهد بود. ه‍- پیش از أخذ رأى براى انتخاب حقوقدانان شوراى نگهبان و همچنین رئیس و دادستان دیوان محاسبات، هر نامزد می‌تواند حداکثر ده‌‌ دقیقه در جلسه علنى مجلس مشخصات، سوابق کاری، تحصیلات و برنامه ‏هاى خود را به اطلاع نمایندگان برساند. تبصره ـ در کلیه مواردی که در این آیین نامه نمایندگان می توانند به عنوان موافق یا مخالف صحبت کنند و به موقع در لوح یا دستگاه الکترونیک ثبت نام کرده اند، اسامی آنان توسط یکی از اعضای هیأت رئیسه به قید قرعه انتخاب و اعلام می شود. افراد تعیین شده حق واگذاری نوبت خود به نماینده دیگر را دارند.

ماده 113- ناطق نباید از موضوع مورد بحث خارج شود. هر گاه رئیس تشخیص دهد که ناطق از موضوع خارج شده و در ضمن یک نطق، دو نوبت به وى تذکر خروج از موضوع را بدهد و باز ادامه دهد، دفعه سوم مى ‏تواند وى را از ادامه نطق در آن موضوع در تمام جلسه منع نماید، مگر اینکه مجلس ادامه صحبت را تأیید کند.

ماده 114- قطع کلام ناطق و عدم مراعات سکوت از طرف نمایندگان و هر گونه تهمت و توهین و ایرادگیری‌هاى شخصى و حرکات و تظاهراتى که موجب بى‏ نظمى مجلس باشد ممنوع است و مرتکب مشمول مجازات‌هاى مندرج در این آیین‏ نامه خواهد گردید. رئیس جلسه مسؤول جلوگیرى از این تخلفات است.

دوم - مذاکرات ماده 115- موضوعاتى که طبق دستور در مجلس مطرح مى‏ شود باید یک‏ ساعت قبل از موقع انعقاد جلسه در ورقه مخصوصى که خارج از جلسه نصب مى‏ گردد یا دستگاه الکترونیک، ثبت شود تا مخالف و موافق، در صورت تمایل، با تفکیک کلیات و هر یک از مواد، در آن ورقه یا دستگاه الکترونیک در ستون مخصوص، شخصاً ثبت نام نمایند. حق تقدم نطق با کسانى است که ثبت‌نام کرده باشند که در این صورت، یک مخالف و یک موافق به ترتیب نطق خواهند کرد. در صورتى که مخالف یا موافقى ثبت‌نام نکرده باشد، نمایندگان مخالف و موافق در مجلس مى‏ توانند کتباً نوبت بگیرند و به تناوب صحبت کنند. اگر هیچ موافقى وجود نداشته باشد، مخالفان مى‏ توانند به نوبت صحبت کنند و اگر مخالفى موجود نباشد غیر از نماینده دولت و یا سخنگو به‏ عنوان موافق کسى صحبت نخواهد کرد. تبصره- در صورتى که موضوعى در دستور کار مجلس قرار گیرد و به دلایلى مطرح نشود و همان موضوع در جلسه بعد مجلس مطرح شود ثبت نام مخالف و موافق اولیه معتبر است.

ماده 116- مذاکرات کامل هر جلسه همراه با مصوبات ضبط و ثبت و حداکثر چهل و هشت ساعت پس از آن، بین نمایندگان توزیع مى‏ شود. نماینده‏ اى که در صورت مشروح مذاکرات مطلبى برخلاف اظهارات او ثبت شده باشد، به طور اختصار مى ‏تواند فقط نسبت به همان مورد در جلسه رسمى تذکر دهد و بعداً اصلاح آن قسمت از مذاکرات، در مجموعه مذاکرات مجلس درج مى ‏شود. صورت مذاکرات جلسات باید به امضاى رئیس یا نائب ‏رئیس مجلس که آن جلسه را اداره نموده است برسد.

ماده 117- هر گاه هنگام بحث درباره طرح‌ها و لوایح، رئیس جمهور و معاونان او، وزیران و معاونان آنان و همچنین سخنگویان کمیسیون‌هاى مربوطه لازم بدانند در موضوع مورد بحث با رعایت مواد طرح شده صحبت کنند، برابر ضوابط و مدت تعیین شده در آیین‏ نامه به آنان اجازه داده خواهد شد.

ماده 118- نمایندگان مى ‏توانند درباره مسائل مهم مملکتى یا بین‏ المللى یا مناسبت‌هاى خاص بیانیه صادر نموده و به رئیس جلسه تحویل نمایند. چنانچه بیانیه صادره به امضای حداقل بیش از نصف مجموع نمایندگان برسد متن آن بدون ذکر اسامى نمایندگان در پایان جلسه علنى مجلس قرائت و طى نامه رسمى به مراجع ذى‏ ربط ارسال خواهد شد و اسامى نمایندگان امضاءکننده بیانیه در مشروح مذاکرات چاپ مى‏ شود. تبصره- توزیع هر گونه نامه، گزارش، بروشور و امثال آن در صحن مجلس طبق دستورالعملى خواهد بود که توسط هیأت رئیسه تصویب و به ‏اطلاع نمایندگان خواهد رسید.

مبحث سوم - آراء اول - کمیت آراء ماده 119- مصوبات مجلس در جلسه رسمی و با رأی موافق اکثریت مطلق حاضران که بیش از نصف نمایندگان حاضر است، معتبر می‌باشد مگر در مواردی که در قانون اساسی یا این آیین‌نامه نصاب دیگری تعیین شده باشد.

ماده 120- کلیه انتخاباتى که در مجلس و کمیسیون‌ها و شعب به عمل مى‏ آید، اعم از اینکه فردى یا جمعى باشد به استثنای انتخاب رئیس، که با اکثریت مطلق عده حاضر انتخاب مى ‏شود و موارد دیگرى که در این آیین‏ نامه حد و نصاب دیگرى براى آن تعیین شده است با رأى اکثریت نسبى است و در صورت تساوى آراء، به تعداد مورد نیاز از منتخبین به حکم قرعه تعیین مى‏ شود. اسامى کلیه نامزدها با تعداد آراء آنان توسط رئیس جلسه اعلام مى‏ شود.

ماده 121- نصاب رأى‏ گیرى در مجلس، کمیسیون، کمیته و شعبه در موارد مختلف به ‏شرح زیر می‌باشد: الف ـ اکثریت چهار پنجم مجموع نمایندگان: - اصلاحات جزئى خطوط مرزى کشور (اصل هفتاد و هشتم (78) قانون اساسى) ب ـ اکثریت سه چهارم مجموع نمایندگان: 1- توقف انتخابات و ادامه کار مجلس سابق در زمان جنگ و اشغال نظامى (اصل شصت و هشتم (68) قانون اساسى) 2- مصوبات جلسه رسمى غیرعلنى (اصل شصت و نهم (69) قانون اساسى) ج ـ اکثریت دو سوم مجموع نمایندگان: 1- تصویب درخواست مراجعه به آراء عمومى (اصل پنجاه و نهم (59) قانون اساسى) 2- تصویب عدم کفایت رئیس جمهور (اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسى) 3- تصویب تقاضاى سه فوریت طرح‌ها و لوایح د - اکثریت دو سوم نمایندگان حاضر: 1- تصویب آیین‏ نامه داخلى مجلس و تفسیر آن 2- تصویب تشکیل‌ جلسه رسمى غیرعلنى مجلس با رعایت ماده (106) این آیین‌نامه 3- تصویب تقاضاى دو فوریت طرح‌ها و لوایح 4- تصویب موضوع اصل هفتاد و نهم (79) قانون اساسی 5- اصلاح قانون برنامه توسعه در ضمن لایحه بودجه و سایر طرح‌ها و لوایح ه‍- اکثریت مطلق نمایندگان حاضر: 1- انتخاب رئیس مجلس (مرحله اول) 2- رأى اعتماد به وزیران 3- رأى عدم اعتماد به وزیران 4- تصویب طرح‌ها و لوایح و تفسیر قوانین 5- تصویب انجام تحقیق و تفحص 6- تصویب تقاضاى یک فوریت طرح‌ها و لوایح 7- تغییر دستور هفتگی مجلس 8- رأی به وارد بودن سؤال نمایندگان از وزیر 9- تصویب موضوعات اصول (هفتاد و هفتم) (77) ،(هشتادم) (80)، (هشتاد و دوم) (82) و (هشتاد و سوم) (83) قانون اساسى 10- تصویب وضع قوانین آزمایشى و تصویب دائمى اساسنامه سازمان‌ها توسط کمیسیون‌هاى مجلس و دولت طبق اصل هشتاد و پنجم (85) قانون اساسى 11- تعیین تعداد اعضای کمیته‌ها در کمیسیون‌ها 12- تصویب اعتبارنامه نمایندگانی که پرونده آنان به کمیسیون تحقیق ارجاع شده است. 13- حذف مواد، تبصره‌ها و بندها از گزارش کمیسیون‌ها در جلسه علنی 14- تصویب افزایش تعداد مخالف و موافق یا وقت مذاکرات طرح‌ها و لوایح مهم موضوع تبصره (1) ماده (112) 15- سایر مواردى که در این آیین ‏نامه و سایر قوانین براى آنها کلمات«تصویب» یا «موافقت مجلس» آورده شده و در این آیین‌نامه نصاب آن مشخص نشده است. و - اکثریت نسبى با حداقل رأی بیش از یک سوم نمایندگان حاضر: 1- انتخاب اعضای هیأت رئیسه شعبه 2- انتخاب نمایندگان جهت عضویت در کمیسیون تلفیق، مشترک و هیأت تحقیق و تفحص 3- انتخاب اعضای کمیسیون‌ تخصصی، ‌تحقیق و تدوین آیین‏ نامه داخلى در شعبه 4- تصویب تغییر کمیسیون نمایندگان 5- انتخاب اعضای کمیسیون ویژه در مجلس 6- انتخاب رئیس و دادستان دیوان محاسبات کشور ز - اکثریت نسبى: 1- انتخاب رئیس‌ مجلس (مرحله دوم) و سایر اعضای هیأت رئیسه مجلس 2- انتخاب اعضای حقوقدان شورای نگهبان 3- انتخاب رئیس و اعضای هیأت رئیسه کمیسیون و کمیته 4- انتخاب نمایندگان جهت نظارت در مجامع، شوراها و سازمان‌ها 5- انتخاب اعضای کمیته‌های هر کمیسیون 6- انتخاب ده ‌نفر از نمایندگان در اجرای اصل‌ یکصد و هفتاد و هفتم (177) قانون اساسی تبصره- نصاب رأی برای نسخ، حذف، لغو و اصلاح قوانین، نصاب تصویب آن است مگر مواردی که در این آیین‌نامه به صراحت نصاب دیگری تعیین شده باشد.

دوم - کیفیت آراء ماده 122- رأى‏ گیرى در مجلس به یکى از روش‌هاى ذیل انجام مى‏ گیرد: 1- با دستگاه الکترونیکى 2- علنى با ورقه 3- مخفى با ورقه 4- قیام و قعود تبصره- قبل از شروع رأی‌گیری باید متن یا موضوع مورد بحث برای نمایندگان قرائت و یا اعلام و بلافاصله رأی‌گیری انجام شود. در صورتی ‌که متن اعلام شود و نیاز به قرائت نباشد باید متن رأی‌گیری شده در پاورقی مشروح مذاکرات به طور کامل آورده شود. رئیس جلسه موظف است با اعلام شروع رأی‌گیری از انجام اخطار، تذکر، نطق یا توضیح جلوگیری کند و پس از سی ثانیه از زمان شروع رأی گیری به فوریت نتیجه رأی‌گیری را اعلام نماید.

ماده 123- هیأت رئیسه مجلس موظف است مجلس را به وسایل پیشرفته الکترونیکى مجهز نماید تا شمارش عده حاضران در مجلس و اعلام رأى مخالف، موافق و ممتنع با وسایل مذکور ممکن و میسر گردد و نتیجه آراء را در معرض دید نمایندگان قرار دهد. در موارد نقص فنى دستگاه‌ها حداکثر براى یک هفته رأى‏ گیرى با قیام و قعود یا طرق دیگر انجام خواهد شد. تمدید این مهلت با تصویب مجلس خواهد بود.

ماده 124- در مورد ذیل أخذ رأى علنى با ورقه خواهد بود: هر گاه حداقل ده نفر از نمایندگان به‏ جاى استفاده از دستگاه الکترونیکى و یا قیام و قعود رأى علنى با ورقه را تقاضا نمایند. ابتدائاً بدون بحث نسبت به درخواست، رأى‏ گیرى به عمل مى‏ آید و در صورت تصویب درخواست، اصل موضوع با ورقه و به طور علنى به رأى گذاشته مى‏ شود.

ماده 125- در رأى علنى با ورقه، هر نماینده داراى سه ‏نوع کارت سفید، کبود و زرد است که اسم آن نماینده روى کارت‌ها چاپ شده است. کارت سفید علامت قبول، کارت کبود علامت رد و کارت زرد علامت امتناع است. هنگام اخذ رأى علنى با ورقه، نمایندگان کارت سفید یا کبود یا زرد خودشان را با نظارت دبیران در گلدان‌ها مى ‏ریزند. نمایندگانى که رأى ندهند و یا بعد از اعلام اخذ رأى از تالار جلسه خارج شوند، ممتنع محسوب مى‏ شوند. تبصره- اسامى موافقان، مخالفان و ممتنعان و کسانى که در رأى‏ گیرى شرکت نکرده و یا بعد از اعلام أخذ رأى از تالار خارج شده‏ اند، بدون اینکه در جلسه قرائت شود، در صورت مشروح مذاکرات مجلس ثبت مى‏ گردد.

ماده 126- در موارد ذیل أخذ رأى مخفى با ورقه الزامى است: 1- انتخاب اعضاى هیأت رئیسه، حقوقدانان شوراى نگهبان، نمایندگان مجلس در نهادها و هیأت‌ها ، مجامع و شوراها و سایر انتخابات راجع به اشخاص 2- انتخابات داخلى شعب و کمیسیون‌ها 3- رأى اعتماد و عدم اعتماد به وزیران و هیأت وزیران و رأى عدم کفایت به رئیس جمهور 4- رأى نسبت به اعتبارنامه نمایندگانی که مورد اعتراض واقع شده‌اند. تبصره- هیأت ‌رئیسه موظف است کارت‌هاى مخصوصى برای رأى‏ گیرى مخفى تهیه و در اختیار نمایندگان قرار دهد. رأى‏ گیرى به وسیله هر گونه ورقه و کارتى غیر از این اوراق معتبر نخواهد بود.

ماده 127- در مواردى که نتیجه أخذ رأى با قیام و قعود بلافاصله توسط دو نفر از دبیران هیأت رئیسه و یا ظرف پانزده دقیقه بعد از اعلام رأى مذکور توسط بیست و پنج نفر از نمایندگان حاضر در مجلس مورد تردید باشد بدون بحث با ورقه نسبت به تردید به عمل آمده رأی‌گیری خواهد شد. در صورتی که درخواست تردید‌کنندگان به تصویب نصف به علاوه یک نمایندگان حاضر در جلسه برسد نتیجه آن ملاک عمل قرار خواهد گرفت. چنانچه تردید در پانزده دقیقه آخر جلسه باشد، مى ‏توان در جلسه نسبت به تردید رأی‌گیری نمود. تبصره 1- تردید‌کنندگان باید اسامی خود را شخصاً در برگه مخصوصی در جایگاه هیأت رئیسه ثبت و امضاء نمایند. تبصره 2- تردیدکنندگان پس از گذشت مدت پانزده دقیقه از زمان رأی‌گیری نمی‌توانند از درخواست خود انصراف بدهند.

سوم - اعلام نتیجه رأى ماده 128- به مجرد اعلام أخذ رأى، توسط رئیس جلسه تعداد نمایندگان حاضر در جلسه به استناد دستگاه شمارشگر اعلام و بلافاصله أخذ رأى به عمل مى‏ آید. در موارد نقص فنى دستگاه شمارشگر عده حاضران مستند به شمارش اکثریت دبیران خواهد بود.

ماده 129- در کلیه موارد، نتیجه رأى مجلس باید صریحاً به ‏وسیله رئیس اعلام گردد.

ماده 130- اسامى کلیه تقاضاکنندگان رأى مخفى یا رأى علنى با ورقه در صورت مشروح مذاکرات مجلس ثبت خواهد شد.