ترمینولوژی
حرف الف
اعتبارات منضمه
اعتبارات اضافی منظور نمیگردد مگر به موجب قانون مخصوص اعتبارات اضافی بر دو قسم است: فوقالعاده و منضمه - اعتبارات فوقالعاده اعتباراتی است که پیشبینی آن در قانون بودجه غیرممکن بوده و برای تأسیسات یا احتیاجات جدیده یا به جهت توسعه تأسیسات خارج از حدود قانونی بودجه لازم میشود - اعتبارات منضمه اعتباراتی است که برای تکافی مخارج بعضی اموری که در بودجه پیشبینی شده است لازم میشود. (ماده 26 قانون محاسبات عمومی مصوب 3/12/1289)
اعتبار دیون بلامحل
اعتبار دیون بلامحل عبارت است از اعتباری که برای پرداخت بدهیهای قابل پرداخت سالهای گذشته وزارتخانهها و مؤسسات دولتی که در بودجه مربوط اعتباری برای آن منظور نشده است به مصرف میرسد. (تبصره ماده 6 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)
اثبات بستهPreuve Legale
(دادرسی) شیوهای است از اثبات دعوی که درآن شیوه وسائل اثبات کما و کیفأ بموجب قانون معین گردیده و قاضی نباید ازآن حدودتجاوزکند ما ننداثبات لواط بشهادت چهار شاهد. اگر قاضی بشهادت آنها تر تیب اثر ندهد فاسق ومنعزل است و تعبدأ باید بآن ترتیب اثر دهد. رک. اثبات باز- اثبات میا نه
اعتبار طرح تملک داراییهای سرمایهای
منظور اعتبار مجموعه عملیات و خدمات مشخصی است که بر اساس مطالعات توجیهی، فنی و اقتصادی و اجتماعی که توسط دستگاه اجرایی انجام میگردد طی مدت معین و با اعتبار معین برای تحقق بخشیدن به هدفهای برنامه توسعه پنج ساله به صورت سرمایهگذاری ثابت یا مطالعه برای ایجاد داراییسرمایهای اجرا میگردد و منابع مورد نیاز اجرای آن از محل اعتبارات مربوط به تملک داراییهای سرمایهای تأمین میگردد و به دو نوع انتفاعی و غیرانتفاعی تقسیم میگردد. (ماده 77 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/1380)
اعتبار هزینه
منظور اعتبار آن دسته از داد و ستدهای بخش دولتی است که ارزش خالص را کاهش میدهد. (ماده 77 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/1380)
اعتراض اصلی
اعتراض اصلی عبارت است از اعتراضی که ابتدا از طرف شخص ثالث صورت گرفته باشد. (بند الف ماده 419 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)
اعتراض اصلی
اعتراض شخص ثالث بر دو قسم است: اعتراض اصلی و اعتراض طاری (غیراصلی). اعتراض اصلی عبارت از اعتراضی است که ابتدا از طرف شخص ثالث بگردد. اعتراض طاری (غیراصلی) اعتراض یکی از طرفین است به حکم یا قراری که سابقاً در یک دادگاه صادر شده و در اثناء دادرسی طرف دیگر برای اثبات مدعای خود آن حکم یا قرار را ابراز نموده. (ماده 584 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 25/6/1318)
اعتراض اصلی
اعتراض مذکور در دو ماده قبل بر دو قسم است: اعتراض اصلی و اعتراض طاری (غیراصلی). اعتراض اصلی عبارت است از اعتراضی که ابتدا از طرف شخصی ثالث واقع گردد.
آبستراکسیون
به وضعیتی گفته می شود که تعدادی از نمایندگان که مخالف طرح موضوعی در مجلس هستند با خروج از صحن علنی، مجلس را از رسمیت میاندازند. در این حالت تعداد نمایندگان حاضر در صحن علنی از تعدادی که برای رسمیت یافتن جلسه لازم میباشد کمتر می باشد و عملا مجلس نمیتواند به فعالیت خود ادامه دهد. در فارسی اصطلاح نصاب شکنی را به عنوان معادل این واژه در نظر گرفتهاند.
آزادی سیاسی Political Freedom
حق دخالت و مشارکت افراد جامعه در اداره کشور، خواه به نحو مستقیم و خواه از راه انتخاب نمایندگان. آزادی سیاسی یکی از شرایط دموکراسی است و رژیم کشوری را رژیم دموکراتیک میخوانند که مردم آن کشور دارای آزادی سیاسی باشند. به نظر مونتسکیو آزادی سیاسی عبارت است از آرامش فکر هر فرد نسبت به سلامت نفس خویشتن و برای حصول این آزادی لازم است حکومت براساسی گذاشته شود که لازم نباشد کسی از دیگری خوف داشته باشد.
آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی
به مجموعه مقرراتی گفته میشود که چهارچوب فعالیتهای مجلس شورای اسلامی تعیین شده است. این آیین نامه توسط نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی تدوین شد و در دورههای بعدی اصلاحاتی در آن صورت گرفت.
ائتلاف(همپیمانی) Coalition
اتحاد گذرای احزاب و گروههای سیاسی برای رسیدن به هدفهای پارلمانی و انتخاباتی. در نظام های پارلمانی چند حزبی که هیچیک از حزبها به تنهایی آراء کافی برای به دست گرفتن قدرت ندارند، دو یا چند حزب برای این منظور باهم ائتلاف میکنند.
ائتلاف انتخاباتی
اتحاد دو یا چند حزب برای جذب آراء اکثریت در انتخابات. در ائتلاف انتخاباتی احزاب مؤتلف با تهیه فهرست مشترکی از نامزدهای انتخاباتی به سود یکدیگر رای می دهند و حوزهها را نسبت به قدرتشان میان خود تقسیم میکنند.
آئین دادرسی مدنی
رشته ای است از حقوق داخلی هرملت که از سازمانهای قضائی و قواعد راجع به دعاوی مدنی بحث می کند. دراینکه این رشته جزء حقوق عمومی یا حقوق خصوصی است اختلاف نظر وجود دارده بنظر ما در صورت استقرار شک، آنچه که نیاز به اثبات و استدلال دارد این است که این رشته مربوط بحقوق عمومی است . و الا ارتباط آن بحقوق خصوصی نیاز باستدلال ندارد علیهذا تا دلیل قاطع بر ارتباط آن بحقوق عمومی اقامه نشودجزءحقوق خصوصی بشمار می آید.
ائبات میانهPreuve mixte
( دادرسی) شیوه ای است ارا ثبات دعوی که در آن، وسائل اثبات کما و کیفا بموجب قانون معین است ولی قاضی در ارزیا بی وسائل اثباتی موجود درقوا نین مو ضو عه در خصوص هر مو ررمعین اختیا را تی دارد مثلا عدد شهود محصورنیست و اگر بشهادت شهود اطمینان پیدا نکند آنرا رد می کند وهمچنین است ا عتبار ا ما رات قضا ئی ( ماده 424 دادرسی مدنی و ماده 1321قا نون مدنی)
ائتلاف پارلمانی
اتحاد دو یا چند حزب برای نگهداشتن یا سرکار آوردن یک حکومت خاص. در این ائتلاف یک حزب بزرگ با یک یا چند حزب کوچکتر ائتلاف می کند و آنها را به نسبت قدرتشان در حکومت سهیم میکند.
اپوزیسیون Opposition
واژه فرانسوی به معنای مخالفت و گروه مخالفان. در معنای وسیع به کوشش احزاب و گروههایی گفته میشود که برای دستیابی به هدفهایی در جهت مخالف هدفهای دارندگان قدرت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی صورت میگیرد. در معنای محدود اپوزیسیون به گروهی گفته میشود که از حکومت حمایت نمیکند و با آن پیوسته نیست.
اپوزیسیون پارلمانی
در حکومتهایی که دارای نظام پارلمانی هستند، گروه اپوزیسیون، گروهی هستند که در پارلمان در مخالفت با عملکرد دولت تشکیل میشوند. در این گونه نظامها موجودیت گروه اپوزیسیون در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده است.اپوزیسیون پارلمانی با شرکت در گفت وگوهای مجلس، گزینههای دیگری را به انتخاب کنندگان ارائه میدهد.
اتفاق آرا Unanimity
موافقت یا رضایت کلیه اعضای یک گروه در موردی خاص در مورد مباحث پارلمانی، موافقت کلیه نمایندگان مجلس اعم از اکثریت و اقلیت با یک طرح یا لایحه قانونی.
اخطار رئیس جلسه به نمایندگان
هرگاه به نمایندهای دو بار تذکر داده شد و مجددا وی از حدود نظم خارج شد، رئیس جلسه به او اخطار میدهد.