contact
shape

ترمینولوژی

shape

حرف الف

اجراء موقت

(آئین دادرس مدنی) به اجراء حکمی گفته میشود که بمرحله قطعیت نرسیده ولی بطور استثناء ودرحدود موارد مصرح درقانون موقتأ اجراء می شود (ماده 191 آئین دادرسی مدنی و ماده 417 قا نون تجارت و ماده 599 اصول محاکمات قدیم ).

(برگ ) اجراء

ورقه ا جرائیه را گویند( رک، اجرائیه)

(ضمانت) اجراء

الف- قدرتی که بر ای بکار بستن قا نون یا حکم دادگاه ازآن استفاده می شود بهمین معنی است اجراء در قوه مجریه که یکی از قوای سه گانه مملکت است (رک . قوه مجریه) . ب- عکس العمل قانونی تخلف ازیک دستور قا نونی مثلا قانون مقرر داشته که عاقد بایدکبیرورشید باشد ضامن اجرائی شرط کبر بطلان معامله است وضامن ا جرائی شرط رشدعدم نفوذ معامله می باشد یعنی معامله با صغیر باطل است ومعامله با غیررشید غیرنافذ. عدم نفوذ و بطلان دو قسم از اقسام مختلف ضمانت اجراء بمعنی دوم می باشند

اجرائیه

ورقه ای است رسمی که تحت تشریفات خاص قا نونی در مراجع قضائی یا اداری خاص تهیه ومتضمن دستوراجراء یک دادگا ه یامفادسند لازم الاجراء یا دستور قانونی معینی است مانند اجرائیه احکام و قرارهای دادگاهها و اجرائیه اسناد رسمی لازم الاجراء و اجرائیه مالیات یا عو ارض شهرداری و غیره. در اصطلاح دیگر آنرا برگ اجرائی و ورقه اجرائیه می نامند.

اجرائیه ثبتی

اجرائیه ای که ادارات ثبت اسناد و دفتر- خا نه ها مطا بق مقررات ثبت صادرمیکنند ( ماده 92-93 قا نون ثبت 0 131 ). در مقا بل اجر ائیه دادگاه بکار می رود.

اجرائیه دادگاه

اجرائیه ای که محاکم عمومی یا اختصاصی پی از رسیدگی و صدور حکم قطعی لازم الاجراء یاحکمی که موقتآ قابل اجراء است صادر می کنند( ماده 599 اصول محاکمات قسیم وماده 417 قا نون تجارت و غیره)

اجرائیه سند ذمه ای

اجرائیه ای است ثبتی (رک. اجر ائیه ثبثی) که بر اساس آئین نامه اجراء اسناد رسمی لازم الاجراء صادر می شود و از آثار عمده آن قابلیت توقیف مدیون سند در صورت استنکاف از اداء دین است. رک سند ذمه ای

اجرائیه سند رهنی

مرادف اجرائیه سند شرطی است (رک. اجرائیه سند شرطی)

اجرائیه سند شرطی

درمقابل اجرائیه سند ذمی (سند ذمه ای) بکار می رود. اجرائیه سند شرطی بر اساس ماده 34 قانون ثبت صادرمی شود و دارای مختصاتی است از آن جمله که مدیون سند توقیف نمی شود بعکس سند ذمه ای. رک. سند ذمه ای

آبونمان Abonement

عنوان عقودی است که درآنها تعهد بطور متناوب یا مجدد انجام شود و عوض آن مقطوعأ معین ویکجا یا باقساط پرداخت شود مانند آبونمان راه آهن وبرق یا روزنامه و تأتریاگاز و تلفن و مانند آنها ، عوض را " وجه اشتر اک "گوینده ترجمه آن باشتراک بی مناسبت است و تقلید از اعراب هم بیوجه است( بند چهارم ماده: 739 قا نون آئین دادرسی مدنی ).

اجرت

( مدنی- فقه) الف- در عقد اجاره خدمات (ما ده 514- ق- م) عوض اقتصادی خدمت را اجرت نامنده رک. رزق ب مال الاجاره( در اجاره اشیاء- ماده 468 ق- م) را هم اجرت گویند در اینصورت این کلمه با لغت دیگرمرکب است مانند"اجرة ا لمسمی " و "اجرة ا لمثل"

اجرت المعل

(مدنی- فقه )الف- اگر کسی از مال دیگری منتفع شود وعین مال باقی باشد و برای مدتی که منتفع شده بین طرفین مال الاجاره ای معین نشده باشد آنچه که بابت اجرت منافع استیفاء شده باید بصاحب مال مزبور بدهد اجرت المثل نامیده میشود خواه استیفاء مزبور با اذن مالک باشد خواه بدون اذن او. درصورت اخیر، اجرت المثل جنبه خسارت را هم دارد ( رـ ک. تجاوز ). ب،- گاهی بمعنی عوض المثل است( رک. عوض المثل).

اجرت المسمی

(مدنی- فقه) اجرت مذکور درعقد اجاره را اجرت المسمی گویند.

احیاء اراضی

اصطلاح تفصیلی احیاء است (رک. احیاء )

احیاءموات

رک . احیاء (و آئین نامه عمران اراضی بایر و موات مصوب 16/10/43 هیات وزیران شماره 35402 مورخ 16/10/43)

اخاذی Chantage

(جزا) گرفتن وجه یا چیزی از دیگری بزور و تهدید( ماده 234- 235 قا نون جزا) ممکن است پدری را تهدید بافشاء سر پسرش کرد و از پدر اخاذی نمود . امری که تهدید بافشاءآن، شودممکن است مطابق واقع باشد یا خلاف واقع مثل اینکه حکم محکومیت کیفوی یا اداری علیه کسی صادر شده و اخاذ او راتهدید بانتشار آن حکم کئده

اخباری (بفتح اول)

(فقه) گروهی از فقهاء راگویندکه پیرو مکتب مخصوص فقهی بوده و ادله فقه را منحصر- به قرآن و اخبار دانسته اند حتی آیات کتاب خدا راهم به ماخذ بیان خبار. حجت میدانندیعنی مدلول آیات را از طریق أخبار فهمیده و بآن تمسک میکنند- و بعبارت ساده تر منابع حقوقی از نظر آنا فقط مفاد اخبار و احادیث است و بهمین رو بآنان اخباری گفته میشود. مکتب اخباری این حسن را داردکه به عبارات قانون توجه بیشتر می کند ولی بهرحال مکتبی است سطحی . پیروان این مکتب درمیان اهل سنت به ظاهری معروفند از آن جمله است ابن حزم ظاهری اندلسی صاحب کتاب "المحلی " و"الاحکام " دوکتاب نفیس درفقه واصول و ازفقهاءشیعه محمد امین استرابادی صاحب کتاب " الفوائدا لمدنیه " هما نند اواست.( رک . مکتب اخباری)

ا ختراع

ابداع محصول صنعتی تازه و نیز کشف وسیله تازه یا اعمال وسائل موجود بطریق نو برای تصحیل یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی را گویند (ماده 27- 28 قانون ثبت علا ئم)

(ورقه) اختراع

تصدیقی است که اد اره ثبت تحت تشریفات خاص قانونی به مخترع میدهد تا ازحق انحصاری اختراع خود استفاده کند (ماده 45 نظامنامه اصلاحی اجرای قانون ثبت علائم و اختراعات سال 1337 ).

اختلاس

( فقه )برداشتن مال غیر از راه خدعه. ( قا نون مجازات عمومی) عناصر اختلاس عبارت است از: ا لف- مرتکب کارمند دولت یاشهرداری یا بانکها باشد فرق نمی کند که مامور رسمی باشدیا نه ب- مال منقول یا وجه نقد (بشرح ماده 152 قانون جزا) را که بمناسبت انجام وظیفه اش باو سپر ده ا ند بردارد ج- شد متقلبانه داشته باشد. د- عمل بقصد خود کند صرف قصدکافی نیست ه- تحصیل مال یا نفعی کند اختلاس راگاهی تصرف غیرقانوفی بمعنی ا خص می گویند . ماده 400 قا نون دادرسی و کیفر ارتش ( رک . تصرف غیر قانونی )