ورقه ای که در آن دادگاه یاقاضی امر بحضورکسی اعم از متهم یا مطلع یاگواه بدادگاه ومر اجع قضا ئی کرد ه با شد ضما نت اجراء تخلف ازاین امرجلب بدادگاه و بمرجع د ستور دهنده است (ماده 109- 111 قانون آئین دادرسئ کیفری وما ده 145 قانون دادرسی و کیفر ارتش )

مرادف احضار نامه است( ما 1095- 111 قا نون آئین دا درسی کیفری ).رک. احضارنامه

رک . حکم امضائی

( حقوق عمومی )یا Decrets و آن احکامی است کلی (که نظر بشخص خاص ندارد) یا جزئی( که نظر بشخص خاص د ارد) که کتبآ ازطرف رئیس کشورصا در می شو د

( مدنی) مجموع اوصاف یک شخص که قا نون مدنی، آنها راموضوع آثار حقوقی برای آن شخص قرار داده است مانند ازدواج، تا بعیت، اسم، اقامتگاه، اهلیت.

عبا رت است ازوضع قضائی اشخاص نسبت بکلیه حقوقی که میتوانند داشته باشند 0

ترجمه اصطلاح خارجی Etat des personnes و اصطلاح Etat وStatutاست که عبارت است از مجموع صفات انسان که باعتبار آنهایک شخص در اجتماع دارای حقوق شد وآن حقوق را اجراء می کند ما نند تابعیت و ازدواج واسم واقامتگاه واهلیت و غیره. احوال شخصیه درمعنی اخص، شامل اهلیت نیست (ماده هفتم قا نون مدنی) مقصوداز احوال در ثبت احوال همین معنی است. (ماده پنجم پروتکل ضمیمهء عهد نامه مودت و اقامت وتجارت ایران ویو نان مصوب 10-12-1310)

( مدنی )چشم پوشی اختیاری بستانکار از طلب خود ابراء ازایقاعات است و لازم است( ماده 289 قا نون مدنی). (فقه) اسقاط ذمه غیر( خواه ذمهء ما لی باشد یا غیرمالی مانند حق قصاص) .

یا Etat Civil عبأرت است از وضع قضائی اشخاص از نظر حقوق خصوصی Droit prive

ثبت احوال شخصیه( از قبیل ولادت، فوت، ا زدو اج، طلاق، جنسیت، تا بعیت) دردفاتر رسمی مخصوص که آنهارا دفاتر سجلی یادفاتر سجل احوال گویند.

(مدنی- فقه)مقصود احیاء زمین های مو ات ومبا حه است ومقصود ازآن کارها! ات که در نظر عرف، آ با دکردن محسوب شود. زراعت، کشت درخت، بنا ساختن از نمونه های آن هستند . معذلک صدق عرفی این مفهـوم هم به هدف احیاءبستگی دارد و هم بنوع زمینی که احیاء میشود مثلا اگراحیاء زمین برای زراعت است و زمین جنگل است باید اشجار وبوته ها را در آورد و اگر محتاج به آب است راه آب را درست کند یعنی حفر نهرکند ولی جریان دادن آب شرط صدق احیاء نیست و همینقدر که نمین مهیای زراعت شد و راه آب درست شد احیاء صدق می کند و شخم کردن وزراعت کردن شرط نیست. اگرزمین اززمینهائی باشدکه دائمأ آب ترشح می کند احیاء آن بقطع هرزاب است ازطریق زه کشی اگر زمین نشیب وفراز داشته و زراعت موقوف برفع آن باشد رفع نشیب وفراز شرط احیاءاست دراراضی دیمی که صرف شیارکافی است و سنگ کشی و ریشه کنی برای انتفاع از آن زمین ضرورت ندارد همان شیار احیاءاست وملک اومیشود ولی صرف خط کشی و نشان گذاری دراین اراضی مصداق تحجیر است نه احیاء. برخی از فقهاء این اراضی را قابل احیاء نمیدانند زیرا بالذات محیاتند اما دراحیاء بمنظور باغ ساختن کشیدن دیو اررا شرط کرده ا ند بنحومتعارف محل و درست کردن راه آب و حتی بعضی غرس نهال را هم شرط کرده اند. دراحیاء بقصد ساختن خا نه کشیدن دیوار وزدن قسمتی ازسقف کافی ست. دراحیاء زمین بر ای آغل کشیدن دیوارکافی است . درا حیاء زمین بر ای چاه، کندن آن تا بحدی که به آب بر سدضر وری است درا حیاء بر ای قنات، جریان آب ضروری است در احیاء از برای شق نهر از نهر مباح باید دهنه نهررا بآب نهر اصلی برسا ند وآب بدرون آن جاری سازد و بعضی جریان آب را لازم ندانسته اند. در احیاء معادن تحت الارضی (معادن باطنه) باید حفاری نزدیک به کان برسد وگرنه تحجیر محسوب است وموجب اولویت است و در معادن سطح الارضی احیاء صدق نمی کند و مانند هیزم هرکسی در حیازت سبقت جست مالک میشود. در تمام موارد شک در صدق احیاء اصل عدم است دراینصورت فقط ممکن است تحجیرصدق کند. مورد احیاءاگر قبلا متعلق حق غیر (از طریق تحجیریا اذن مقام صلاحیتدار درتصرف درآن) واقع شده باشد نمیتوان بدون کسب رضای ذیحق در آن اقدام بعملیات احیاء کرد نیز در ملک غیر نمیتوان اقدام باحیاء کرد اما در حریم زمین آباد احیاء بمنظوری که منافی با حق حریم نباشد اشکالی ند ارد مثلا در حریم قنات، احیاء بقصد ساختن خانه یا آغل منعی ندارد . اقدام کننده باحیاء باید قصدتملک کند وگر نه مالک نمیشود.

اصطلاح تفصیلی احیاء است (رک. احیاء )

رک . احیاء (و آئین نامه عمران اراضی بایر وموات مصوب 16/10/43 هیات وزیران شماره 35402 مورخ 16/10/43)

(جزا) گرفتن وجه یا چیزی از دیگری بزور و تهدید( ماده 234- 235 قا نون جزا) ممکن است پدری را تهدید بافشاء سر پسرش کرد و از پدر اخاذی نمود . امری که تهدید بافشاءآن، شودممکن است مطابق واقع باشدیا خلاف واقع مثل اینکه حکم محکومیت کیفوی یا اداری علیه کسی صادر شده و اخاذ او راتهدید بانتشار آن حکم کئده

(فقه) گروهی از فقهاء راگویندکه پیرو مکتب مخصوص فقهی بوده و ادله فقه را منحصر- به قرآن و اخبار دانسته اند حتی آیات کتاب خدا راهم به ماخذ بیان خبار. حجت میدانندیعنی مدلول آیات را از طریق أخبار فهمیده و بآن تمسک میکنند- و بعبارت ساده تر منابع حقوقی از نظر آنا فقط مفاد اخبار و احادیث است و بهمین رو بآنان اخباری گفته میشود. مکتب اخباری این حسن را داردکه به عبارات قانون توجه بیشتر می کند ولی بهرحال مکتبی است سطحی . پیروان این مکتب درمیان اهل سنت به ظاهری معروفند از آن جمله است ابن حزم ظاهری اندلسی صاحب کتاب "المحلی " و"الاحکام " دوکتاب نفیس درفقه واصول و ازفقهاءشیعه محمد امین استرابادی صاحب کتاب " الفوائدا لمدنیه " هما نند اواست.( رک . مکتب اخباری)

ابداع محصول صنعتی تازه و نیز کشف وسیله تازه یا اعمال وسائل موجود بطریق نو برای تصحیل یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی را گویند (ماده 27- 28 قانون ثبت علا ئم)

تصدیقی است که اد اره ثبت تحت تشریفات خاص قانونی به مخترع میدهد تا ازحق انحصاری اختراع خود استفاده کند (ماده 45 نظامنامه اصلاحی اجرای قا نون ثبت علائم و اختراعات سال 1337 ).

( فقه )برداشتن مال غیر از راه خدعه. ( قا نون مجازات عمومی) عناصر اختلاس عبارت است از: ا لف- مرتکب کارمند دولت یاشهرداری یا بانکها باشد فرق نمی کند که مامور رسمی باشدیا نه ب- مال منقول یا وجه نقد (بشرح ماده 152 قانون جزا) را که بمناسبت انجام وظیفه اش باو سپر ده ا ند بردارد ج- شد متقلبانه داشته باشد. د- عمل بقصد خود کند صرف قصدکافی نیست ه- تحصیل مال یا نفعی کند اختلاس راگاهی تصرف غیرقانوفی بمعنی ا خص می گویند ماده 400 قا نون دادرسی و کیفر ارتش ( رک . تصرف غیر قانونی )

(دادرسه مدنی )رسا ندن یک سند رسمی (خواه از اوراق دعوی باشد خواه از اوراق اجراء احکام یا اجراء اسناد لازم الاجراء و غیره )باطلاع شخص یا اشخاص معین با رعایت تشریفات قانونی مخصوص.

مرادف ا ختلال مشاعر است( رک. ا ختلال مشاعر)