(دادرسی) محاکم ابتدائی (مانند دادگاه بخش و شهرستان) را گویند. سایر دادگاهها را دادگاههای عالی (مانند استیناف و تمیز) نامند. این اصطلاحات متاثر از آئین دادرسی فرانسه است. دادگاه عالی را دیوان نیز گویند مانند دیوانعالی جنائی - دیوان کشور دیوان محاسبات (ماده 206 آئین دادرسی کیفری) بنابراین آوردن کلمه عالی به دنبال ((دیوان)) حشو است.

یا دیوان عالی جنائی که به جرائم جنائی و برخی جرائم استثنائی رسیدگی میکند.

(دادرسی) دادگاه شهرستان که رسیدگی بجرم جنحه کند دادگاه جنحه نامیده می شود.

این دادگاه بموجب ماده 14 میثاق جامعه ملل بوجود آمد و دولت ها میتوانستند بعضی از دعاوی را بآن عرضه کنند و نیز دادگاه مذکور در مواردی که شوری یا مجمع عمومی بآن مراجعه می کرد نظرمشورتی میداد و چون مقرآن در لاهه بود آنرا دادگاه بین المللی لاهه نیز نامیده اند. در سال 1921 پدید آمد و در 1940 تعطیل شد.

(دادرسی) دادگاهی که بدعاوی مدنی و امور حسبی رسیدگی می کند. (رک. دعوی مدنی) و اصطلاح مذکور غلط است ودرست آن دادگاه مدنی است. در مقابل دادگاه جزا استعمال شده است (تبصره یک ماده 20 قانون مطبوعات 1334 وماده سوم ازمواد اضافه شده بذیل قانون آئین دادرسی کیفری و مواد 14- 16 آئین دادرسی کیفری)

بمعنی دادگاه جهانی است. (رک. دادگاه جهانی)

بمعنی دیوان بین المللی دادگستری است. (رک. دیوان بین المللی دادگستری)

بمعنی دادگاه بخش است. (رک. دادگاه بخش)

دادگاهی که نسبت به محل دادگاههای معمولی محل ثابتی نداشته و در حوزه معین نسبتأ وسیعتری تغییر مکان داده و بدعاوی مدنی وکیفری مشخصی رسیدگی می کند (ماده اول لایحه تشکیل دادگاه سیار مصوب 1336 و 1337)

دادگاهی که بر اساس مقررات دادرسی شرعی( شرع اسلام) و در موارد معینی بمرافعات رسیدگی کند (ماده یک قانون محاکم شرع مصوب 9- 9- 1310)

دادگاهی که حسب القاعده رسیدگی ماهوی مرحله اول در صلاحیت آن است. (رک. دادگاه بخش)

اصطالاح قدیمی دادگاه بخش است. (رک. دادگاه بخش)

غیراز دادگاه بخش وشهرستان (محاکم ابتدائی که رسیدگی نخستین می کنند) را گویند.(رک. دادگاه تالی)

دادگاههائی که برای امور ذیل تشکیل میشود: الف- رسیدگی با ختلافات ودعاوی افراد ایلات و عشایر بایکدیگر. ب- رسیدگی باختلافات افراد ایلات و عشایر باکسانی که با آنها دعوی (بصورت خواهان یا خوانده) دارند (ماده واحده قانون راجع بامور قضائی عشایر وایلاتی که اسکان میشوند مصوب 9- 9- 1337)

دادگاهی که علی الاصول صلاحیت رسیدگی بهر نوع دعوی را دارد و عدم صلاحیت آن در مورد یا موارد مخصوص محتاج بتصریح قانونی است مانند اغلب دادگاههای دادگستری. درمقابل دادگاه اختصاصی استعمال میشود (رک. دادگاه اختصاصی)

دادگاهی که بدعاوی مدنی رسیدگی کند (رک. دعوی مدنی - دادگاه حقوقی). ماده 14 قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار- مصوب 1338 و ماده 321 آئین دادرسی کیفری.

دادگاهی که بماهیت دعوی در اولین مرحله رسیدگی می کند (ماده هفت آئین دادرسی مدنی)

دادگاه اختصاصی که بموجب قانون دادرسی و کیفر ارتش انجام وظیفه میکند. (احکام اداری) دادگاه بمعنی تصمیمات اداری دادگاه است. (رک. اعمال اداری دادگاه)

بمعنی تصمیمات اداری دادگاه است. (رک. اعمال اداری دادگاه)

رک. اعمال اداری دادگاه