(حقوق تجارت) سندی است که تجار در معاملات تجاری رد و بدل می کنند. در معنی اخص سندی است که در قانون تجارت دارای عنوان خاصی است مانند چک و سفته و سند دروجه حامل وجز اینها.

(مالیه) سندی که در آن دین دولت در مقابل هر بستانکار معین وشخص میشود و تشخیص خرجی که عهده خزانه است با وزیر و یا نماینده او است (ماده 28 قانون محاسبات عمومی - مصوب 10- 12- 1312)

عبارت است از مکتوب مضمون ثبت یک واقعه در جدول مخصوص ثبت وقایع ودر دفاتر و اوراق راجع بآن (ماده یک نظامنامه 1316)

(فقه) سلسله راویان یک حدیث را گویند.

الف - سندی که صادر کننده آن تظاهر بداشتن اعتبار نزد محال علیه داشته و آنرا صادر کرده و بعد معلوم شده که اعتباری نداشته است مانند چک بی محل. ب- سندی که وجه آن پرداخت شده مثل اینکه بستانکار وجه سند ذمه ای را گرفته ولی رسیدی بمدیون نداده و سند ابطال نشده باشد چنین سندی هم خالی از وجه است.

( تجارت )سندی است که دارنده آن استحقاق دریافت وجه آنرا دارد (ماده 425 قانون تجارت )مانند سهام بی نام شرکتها وسهام قرضه های بی نام و سفته در وجه حامل.

سندیکه هنگام دیدن باید پول آن پرداخته شود.

رک. سند طلب – سند

الف - سند حاکی از تعهد مدیون بپرداخت وجه نقد یا پرداخت جنس ( که کلی آن جنس بر عهده او است )مانند سند تعهد پرداخت چند خروارگندم. بیشتر درمعنی اول بکار می رود. ب - دراصطلاحات ثبتی در معنی مقابل سند شرطی و بطورکلی اسناد مربوط بمعاملات با حق استرداد( یعنی اسناد ماده 33 - 34 قانون ثبت) بکار می رود. اجراء سند ذمه ای ممکن است منتهی بتوقیف مدیون شود ولی اجراء سند شرطی چنین نیست.

سندی که در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشد رسمی است(ماده 1287 ق – م)

سند رسمی است که متضمن عقد رهن باشد و بیشتر در رهن غیر منقول بکار می رود.

( به تشدید لام )سندی است که مطابق مقررات قانون ثبت احوال به ثبت رسیده ومندرجات آن رسمی و معتبر است (ماده یک نظامنامه 1319)

درفارسی اسناد سیاسی بیشتر بکار می رود. سند سیاسی هر نوشته ای است که بوسیله یک نماینده سیاسی راجع بروابط دولت متبوع و دولتی که نزد او مامور خدمت شده است داده یا گرفته شود. این اسناد از نظر شکل شامل اقسام ذیل است: الف- یادداشت ها Notes ب- نامه وزارت خارجه بیکی ازنمایندگان خود در خارجه Depeche ج- نوشته ای که بطور خلاصه شامل گزارش یا دستوراتی است Memoire د- اعلان declaration ه - اولتیماتوم و- پروتکل- قراردادها و عهدنامه ها. از نظر ماهوی ممکن است یکطرفی( یا ایقاعی مانند اولتیماتوم ) ویا دو طرفی باشند. بعضی از مؤلفان آنرا به قرار دادهای بین المللی اختصاص داده اند.

سند رسمی است که متضمن بیع شرط باشد. درمقابل سند رهنی و سند قطعی استعمال میشود.

سند حاکی از بستانکاری ذینفع آن را گویند. درمقابل سند دین یا سند بدهی بکار می رود.

هر سند فاقد شرائط سند رسمی را سند عادی گویند (ماده 1289 ق - م) سند عادی دو قسم است: سندعادی تجاری که مزایای مخصوصی طبق قانون تجارت دارد، و سند عادی غیر تجاری که مزایای مزبور را ندارد.

(مدنی) اکثر مؤلفان وحتی مقنن قانون مدنی( ماده 1213) اصطلاح خارجی بالا را به عمل حقوقی ترجمه کرده اند ولی بعضی از مؤلفان حقوق از آن به سند قضائی ترجمه میکنند وکلمه Acte مفهومی وسیعتر از سند دارد.

سند رسمی شامل معامله ناقل عین را گویند. درمقابل سند بیع شرط و رهن ومعاملات با حق استرداد استعمال شده است.

سند رسمی یا عادی که بدون صدور حکم ازدادگاه قابل صدور اجرائیه برای اجراء مدلول سند باشد مانند سند رسمی طلب وچک( مادة یک لایحه قانونی چک بی محل) رک. سند اجرائی

(ثبت) سند رسمی مخصوص که پس ازطی تشریفات ثبت مال غیر منقول و ثبت آن دردفتر مخصوصی از دفاتر اداره ثبت اسناد و املاک که نام آن دفتر املاک است به مالک ملک داده میشود ودولت دارنده آنرا مالک ملک می شناسد هرچند که متصرف نباشند وپس از صدور این سند، ماده 35 قانون مدنی نسبت بآن بی اثر است (ماده 22 قانون ثبت) اگر در دادن این سند اشتباهی شده ابتطال آن محصور به ذیل ماده یک لایحه قانونی اشتباهات ثبتی سال 1333 می باشد.