( دادرسی ) شهادتی که بتنهائی مثبت دعوی نبوده و باید بکمک امارات قضائی مثبت دعوی باشند (ماده یک قانون شهادت و امارات و ماده 1306 قانون مدنی)

(دادرسی )شهادتی که بدون کمک چیزی مثبت دعوی باشد (ماده 406 دادرسی مدنی و ماده یک قانون شهادت و امارات و ماده 1306 قانون مدنی ) ( رک. شهادت مؤثر در دعوی)

(یا شهادت عدمی یا شهادت بر امرعدمی ) هرگاه مشهود به از امور عدمی باشد آن شهادت را شهادت نفی(در فقه)مینامند مانند شهادت بر اعسار. فقهاء شهادت برتلف جمیع اموال مدعی اعسار را شهادت وجودی میدانند. از نظر فقهاء شهادت نفی معتبر نیست مگر آنکه برگشت آن به شهادت بر اثبات باشد. بهتر است گفته شود: شهادت بر لوازم وجودی امرعدمی مسموع است و دادرس بالملاذمه و از راه احراز آن لوازم پی به ملزوم خواهد برد البته تشخیص لوازم با دادرس است و لوازم عرفی وعادی در این باب کافی است. شهادت وجودی رک. شهادت اثبات

(مدنی - فقه )عملی که شاهد از حیث انجام دادن عمل شهادت صورت میدهد (شهادت دادن)

(فقه) عملی است که شاهد بموجب آن علم بچیزی پیدا میکند که امکان دارد بعدها همان چیز مورد شهادت قرار گیرد. بنابراین تحمل شهادت شرط اداء شهادت (شهادت دادن) است شرائطی که قانون برای شهود ذکر میکند مربوط به زمان اداء شهادت است( ماده 1313 ق - م) نه زمان تحمل شهادت مگر اینکه صریحا قانون شرط تحمل شهادت را بیان کند.

رک. رجوع از شهادت

الف - مرادف تصدیق است( رک. تصدیق) ب- بمعنی استشهادنامه یعنی ورقه ای که برآن چند نفر شاهد شهادت خود را نوشته باشند(ماده 1285 قانون مدنی و ماده هفت قانون اعسار 1313) (رک. ورقه استشهاد)

نظمیه را گویند.

در لغت بمعنی روشن شدن امری ازامور است. دراصطلاحات ذیل بکاررفته است:

نسبت بین شهرت(فقه) روایتی که دارای خصوصیات ذیل باشد مشهور است و شهرت مذکور را شهرت روایتی نامیده اند: الف - راویان آن زیا د آنرا درکتب روایت ذکرکرده باشند مقصود از این کتب آن دسته ازکتابها است که قبل ازکتاب کافی تدوین شده است. ب- زیاد بودن ذکر روایت باید بحد شهرت برسد. این چنین شهرتی درباب تعارض احادیث جزء مرجعات است و مقصود از شهرت در حدیث ((خذ بما اشتهر بین اصحابک)) همین است. این شهرت ممکن است با شهرت عملی منطبق باشد وممکن است نباشد یعنی ممکن است روایتی باوجود چنین شهرت، مورد عمل قرار نگرفته باشد. روایتی وشهرت عملی عموم و خصوص من وجه است.

(فقه) اشتهار عمل و استناد بر طبق مفاد روایت معینی را( بین قدماء فقه )گویند این شهرت اگر مطابق مفاد روایت ضعیفی (ضعیف از حیث اقتضاء اصول علم درایه) باشد ضعف آنرا جبران می کند و اگر مخالف مضمون یک حدیث قوی باشد آنرا تضعیف مینماید(درایة شهید صفحه 84 – 85) علت اهمیت شهرت عملی بین قدماء فقه از این رواست که آنها بصدر اسلام نزدیک بوده و قرائن صحت وسقم احادیث بمقدار قابل ملاحظه ای در اختیار آنان بوده است. کم کم بعلت بعد عهد وطول زمان آن قرائن ازبین رفت. شهرت عملی متأخران قریفه محسوب نمیشود و ارزش ندارد علی الخصوص اگر مخالف شهرت عملی قدماء باشد.

( فقه) اشتهارفتوی دریک مساله معین( بدون استناد بروایتی )خواه اساسأ روایتی در آن مورد نباشد ویا روایت بر خلاف آن مساله مشهور باشد ویا روایت برطبق آن باشد ولی مورد استناد قرار نگرفته باشد. چنین شهرتی ضعف حدیث - ضعیف موافق را جبران نمی کند (زیرا شرط جبران، استناد فتوی دهندگان بآن روایت ضعیف است) ولی این شهرت موجب تضعیف روایت مخالف است (اگر شهرت قدماء باشد) زیرا اعراض آنان از استناد باین روایت قرینه قابل ملاحظه ای است که موجب سلب اطمینان بصحت حدیث مخالف میشود. شهرت باین معنی خود بخود از منابع فقه نیست یعنی همانطور که به آیات قرآن و احادیث و عرف استناد میشود نمیتوان در ردیف آنها به شهرت فتوائی استناد کرد ومشهور بودن فتوی در یک مساله فقهی نمیتواند مستند باشد( جزء سوم فوائد - الاصول ازتقریرات نائینی ص 53 - 54) ومعذلک چون اغلب اقوال مشهور اساسی دارد عدول از گفته مشهور نیاز باحاطه بیشتر و دلیل استوارتر دارد (الفوائد العتیق- محمدباقر بن محمد اکمل- ص 31 - الفوائد الحدیث - مؤلف مذکور ـ ص 24- 25)

رئیس بلدیه را گویند. ( رک. بلدیه)

رک. بلدیه

رک. استان

( حقوق اداری )مبلغی که محصلین وامثال آنها هرماهه( وگاهی هرساله )بیک مؤسسه دولتی یا ملی میدهند وممکن است تعادل اقتصادی بین مبلغ مزبور و خدمتی که آن مؤسسه برای شهریه دهنده انجام میدهد وجود نداشت باشد. لغت ((ماهانه)) هم در این معنی استعمال میشود.

جمع شاهد است. و در اصطلاح مجموع شهود یکی از اصحاب دعوی را گویند و اصطلاح ((اختلاف شهود)) ناظر بهمین معنی است.

(دادرسی کیفری) شهودی که در مرحله تحقیقات مقدماتی (درمحل یا دردادگاه) اداء شهادت می کنند (ماده 76- 139 224 آئین دادرسی کیفری) (رک. تحقیقات مقدماتی)

رک. تعدیل

رک. تعدیل