contact
shape

ترمینولوژی

shape

حرف م

مبادله یادداشت

مبادله اسنادی است که برای انجام امور محول به دستگاه دولتی توسط مسئولان ذی‌ربط با رعایت حقوق بین‌المللی صورت می‌گیرد. (ماده 1 آیین‌نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین‌المللی مصوب 13/2/1371 هیأت وزیران)

مباشر

مباشر کسی است که اقلاً دارای تحصیلات شش ساله ابتدایی بوده و در امور بهره‌برداری دهات- حسابداری- انبارداری و راه‌سازی بصیرت و سابقه عمل داشته باشد. (بند 4 ماده 1 آیین‌نامه مزایای مأموران خدمات صحرایی مصوب 2/5/1330)

مباشرت (در جنایت)

مباشرت آن است‌که جنایت‌مستقیماً‌توسط‌ خود‌ جانی ‌واقع‌شده ‌باشد. (ماده 317 لایحه مجازات اسلامی مصوب 7/9/1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام)

مباشرت در جنایت

مباشرت آن است که جنایت مستقیماً توسط خود جانی واقع شده باشد. (ماده 22 قانون مجازات اسلامی مصوب 24/9/1361)

مبدأ تاریخ رسمی کشور

مبدأ تاریخ رسمی کشور هجرت پیامبر اکرم اسلام (صلی‌ا... علیه واله و سلم) است و تاریخ هجری شمسی و هجری قمری هر دو معتبر است، اما مبنای کار ادارات دولتی هجری شمسی است... (از اصل 17 قانون اساسی)

مبلغ باقیمانده کار در دست اجرا

مبلغ باقیمانده کار در دست اجرا عبارت است از جمع مبالغ کارهای در دست اجرا منهای جمع مبالغ آخرین صورت وضعیت‌های مربوط که تا آن زمان به تأیید کارفرما رسیده باشد. (بند الف ماده 7 آیین‌نامه تشخیص صلاحیت و ارجاع کار به پیمانکاران مصوب 6/6/1367 هیأت وزیران)

مبلغ برآورد کار

مبلغ برآورد کار مبلغی است که براساس فهرست برآوردی اقلام و مقادیر کار در چارچوب فهرست بهاء مصوب و با احتساب ضرایب مربوط تعیین و طبق مقررات به تصویب مقام مجاز (دستگاه اجرایی) رسیده باشد. (بند ب ماده 7 آیین‌نامه تشخیص صلاحیت و ارجاع کار به پیمانکاران مصوب 6/6/1367 هیأت وزیران)

مبلغ کار

مبلغ کار مبلغی است که برمبنای آن پیمان منعقد شده و براساس پیمان مبلغی به آن افزوده یا از آن کم شده باشد. (بند ب ماده 7 آیین‌نامه تشخیص صلاحیت و ارجاع کار به پیمانکاران مصوب 6/6/1367 هیأت وزیران)

مبلغ مدعی به

مقدار مدعی به مبلغی است که در عرض حال صریحاً قید شده است به ضمیمه اجرت المثل و خسارت که بودجه مدعی به تا روز اقامه دعوی ضمیمه شده و عارض تأدیه آن را تقاضا می‌کند. (ماده 22 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب 18/8/1290)

مبلغ نهایی‌کار

مبلغ نهایی کار مبلغی است که در پایان کار طبق صورت وضعیت قطعی تأیید شده به دست می‌آید. (بند ج ماده 7 آیین‌نامه تشخیص صلاحیت و ارجاع کار به پیمانکاران مصوب 6/6/1367 هیأت وزیران)

مبنای محاسبه حق‌الکشف

مبنای محاسبه و پرداخت حق الکشف به مأموران و مخبران عبارت است از بهای جانوران وحشی که بابت مطالبه ضرر و زیان، براساس بند چ ماده (3) قانون شکار و صید مصوب 1346 توسط شورای عالی حفاظت محیط زیست تعیین می‌شود. (ماده 4 آیین‌نامه اجرایی ماده (62) قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 8/12/1369 هیأت وزیران)

متصدی باربری

متصدی باربری به طور کلی به مالک یا اجاره‌کننده کشتی که با فرستنده بار قرارداد باربری منعقد کرده است اطلاق می‌شود. (بند 1 ماده 52 قانون دریایی مصوب 29/6/1343)

متصدی حمل و نقل

متصدی حمل و نقل کسی است که در مقابل اجرت حمل اشیا را به عهده می‌گیرد. (ماده 377 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)

متصرف

کسی‌که اراضی‌کشت موقت را در اختیار داشته و شخصاً به کشت و زرع مشغول می‌باشد. (بند13 ماده1 آیین‌نامه اجرایی‌قانون واگذاری زمین‌های‌دایر‌ و بایر که بعد از انقلاب به صورت‌کشت موقت در اختیار کشاورزان قرار‌گرفته است‌مصوب 8/8/1365 مصوب 29/11/1365 هیأت وزیران)

متعذر المصرف

صرف درآمد موقوفه در مصارف مقرر به علت فراهم نبودن وسایل و یا انتفاء موضوع یا عدم احتیاج به مصرف مقدور نباشد. (از تبصره ماده 8 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 2/10/1363)

متعذر المصرف

مقصود از متعذرالمصرف آن است که صرف درآمد موقوفه در مصارف مقرر به علت فراهم نبودن وسایل یا انتفاء موضوع و یا عدم احتیاج به مصرف مقدور نباشد. (از تبصره ماده 8 قانون اوقاف مصوب 22/4/1354)

متلاحمه

جراحتی که مقدار زیادی از گوشت را فرا گیرد لکن به پوست نازک روی استخوان نرسد. (بند 3 ماده 186 قانون مجازات اسلامی مصوب 24/9/1361)

متوسط حقوق

متوسط حقوق عبارت از معدل حقوق آخرین سالی است که برمبنای آن کسور بازنشستگی پرداخت شده باشد. (تبصره ماده 39 مقررات استخدامی شرکت‌های دولتی موضوع بند (ب) ماده 2 قانون استخدام کشوری مصوب 5/3/1352)

متوسط حقوق

متوسط حقوق از لحاظ این قانون عبارت از معدل حقوق پایه مستخدم رسمی در سه سال آخر خدمت است ولی در صورتی که مجموع سنوات خدمت رسمی مستخدم از سه سال کم‌تر باشد متوسط حقوق معدل حقوق سنوات خدمت رسمی خواهد بود. (بند 20 تبصره 1 لایحه قانونی اصلاح برخی از مواد لایحه قانونی استخدام کشوری مصوب 24/12/1351)

متوسط مزد

در مواردی که کارفرما یا دولت مکلف به پرداخت تفاوت حق بیمه شده‌اند نرخ حق بیمه 21 درصد است که به مأخذ متوسط حقوق یا مزد بیمه شده (که متوسط مزد عبارت است از مجموع حقوق یا مزد و مزایای بیمه شده که براساس آن حق بیمه پرداخت شده ظرف آخرین دو سال پرداخت حق بیمه تقسیم بر 24 که در هر حال کم‌تر از حداقل مزد کارگر عادی در زمان درخواست بازنشستگی نیست، محاسبه خواهد شد. (ماده3 لایحه قانونی بازنشستگی پیش از موعد مشمولان قانون تأمین اجتماعی مصوب تیرماه 1354 مصوب 27/12/1358 شورای انقلاب)