(فقه) بمعنی نکول خوانده از قسم و رد قسم به مدعی است (رک. نکول مدعی علیه از قسم و رد قسم).

خودداری محال علیه برات از قبول آن( ماده 293 قانون تجارت).

( مدنی) پاره ای از مؤلفان آ نرا بجای نکول مدعی علیه بکار برده اند معلوم نیست که اصطلاح یا اصطلاح متداول باشد.

( فقه )الف - منظورهمان نکول مدعی علیه از قسم یاد کردن بر بی حقی مدعی و استنکاف اواز رد قسم به مدعی بر ذی حق بودن خویش است. در این صورت قول درست این است که حاکم علیه مدعی علیه حکم صادر می کند. در اصطلاح دیگر این را نکول منکر گویند. ب- هرگاه عنادأ سکوت کند بنابر بعضی از اقوال حاکم او را در حکم ناکل قرار می دهد. و هر سکوتی نکول محسوب نمیشود( ماده 243 آئین دادرسی کیفری). نکول مدعی علیه از قسم و رد قسم (فقه)هرگاه مدعی از مدعی علیه بخواهد که بر بی حقی مدعی قسم یاد نماید مدعی علیه باید یکی از دو کار را بکند یا قسم مزبور را یاد نماید یا از مدعی بخواهد که بر ذیحق بودن خود قسم یاد کند و اگر هیچیک از این دو کار را نکند نکول از قسم ورد قسم( به مدعی) کرده است و حکم قطعی علیه او صادر خواهد شد.

رک. نکول مدعی علیه

نماء از نمو است و در اصطلاحات فقه و مدنی بر هریک از دو مورد ذیل صادق است: الف- افزایش مادی یک مال مانند اینکه درختی میوه دهد و گاوی فربه شود و گوسفندی شیر دهد یا پشم آن بروید. ب - افزایش معنوی یک مال مثل اینکه سگی را تعلیم دهند که حراست خانه یا باغ یا رمه کند و یا کار دیگر از قبیل یافتن دزد و این سگ را کلب معلم( به فتح لام و تشدید آن) یعنی سگ آموخته گویند. نماء در مقابل منافع بکار می رود مثلا منافع عین مستاجره را در اصطلاح نماء نمیگویند( ما ده 287 ق- م ).

( فقه - مدنی) نماء پیوسته به مال معین را گویند مانند فربه ی گوسفند یا پشم آنکه هنوز چیده نشده. در مقابل نماء منفصل بکار می رود.

( فقه- مدنی) الف - نمائی که از مال جدا شده باشد مانند میوه ای که ازدرخت چیده شده است. ب- بنظر بعضی نماء وقتی که قابل جدا کردن از مال باشد منفصل است هر چند که عملا جدا نشده باشد پس پشم چیده نشده از گوسفند نماء منفصل است ولی فربه ی گوسفند نماء متصل است زیرا قابل جدا کردن نیست.

جمع نماء است که غالبأ بصیغه جمع بکار می رود. (رک. نماء)

جمع نماینده است. دراصطلاحات ذیل بکار رفته است.

( حقوق بین الملل) عبارتند از سفرای کبارو ننس پاپ nonces de pape وزراء مختار وانترننس internonce وزراء مقیم - شارژه دافر (کاردار سفارت). نظامنامه کنکره وینه مورخ 19 مارس 1815 وپروتکل اکسلاشاپل Aixla chapelle مورخ 21 نوامبر 1818

دستگاه دولتی یا غیردولتی است که به موجب ماده (1) قانون، اجازه انتشار اوراق مشارکت را دارد. (ماده 1 آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب 18/5/1377 هیأت وزیران

منظور از نان حجیم نانی است که از آرد، نمک، مخمر‌ (خمیر ترش) و در صورت نیاز موادافزودنی مجاز طی فرایندی پخت و تهیه می‌گردد. چنان‌چه ضخامت بافت آن بین (1) تا (5) سانتیمتر باشد، در گروه نان‌های نیمه حجیم و بیش از آن در گروه نان‌های حجیم قرار می‌گیرد. (تبصره ماده 1 آیین‌نامه اجرایی جزء 1 بند ی تبصره 5 قانون بودجه سال 1379 کل کشور مصوب 8/4/1379 هیأت وزیران)

منظور از نرخ تسعیر بانک عبارت است از نرخ ارز رایج یا متداول بانک در روز مورد بحث برای خرید پول ایران در ازای پول غیرایرانی که کلاً یا بعضاً از طـریق صـدور کالاهـای عمـده صــادراتی ایران (به ترتیب ارزش) غیر از نفت خام و مواد مشتقه آن حاصله در حوزه عملیات به دست آمده باشد. (از بند 2 ماده 28 قانون قرارداد شرکت نفت خلیج‌فارس 21/4/1344)

نداشتن پروانه بهره‌برداری واحدهای تولیدی عبارت است از عدم اخذ پروانه بهره‌برداری بدون عذر موجه ظرف مهلت و ضوابط و مقرراتی که توسط وزارتخانه‌های تولیدی (حسب مورد) تعیین و اعلام می‌گردد. (از ماده 13 قانون تعزیرات حکومتی مصوب 23/12/1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام)

نداشتن پروانه کسب واحدهای صنفی، عبارت است از عدم اخذ پروانه بدون عذر موجه ظرف مهلت و ضوابط و مقرراتی که توسط هیأت عالی نظارت بر شورای مرکزی اصناف تعیین و اعلام می‌گردد. (ماده 12 قانون تعزیرات حکومتی مصوب 23/12/1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام

ورقه‌ای است که در آن تجویز دارو براساس معیارهای نسخه‌نویسی و به زبان لاتین صورت می‌گیرد و روش تجویز آن به زبان فارسی نوشته می‌شود. (ماده 5 آیین‌نامه اجرایی ماده 10 قانون سازمان دامپزشکی کشور برای صدور پروانه‌های بیمارستان، درمانگاه، آزمایشگاه و اشتغال به امور درمانی دامپزشکی مصوب 4/10/1373 هیأت وزیران)

عملکرد عمرانی کسی که به آبادی زمین اقدام کرده است. (بند 5 ماده 9 لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیا اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران 25/6/1358 مصوب 26/1/1359 شورای انقلاب)

تعریف نسق عبارت است از عملکرد عمرانی کسی که به آبادی زمینی اقدام کرده است (شماره 5 واژه‌نامه مصوب شورای انقلاب اسلامی)(ماده 1 دستورالعمل اجرایی پرداخت بهای نسق اراضی واگذاری قبلی موضوع بندهای ج و د لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیا اراضی در حکومت اسلامی مصوب 26/1/1359 مصوب 12/4/1367 هیأت وزیران)

نشان‌های دولتی (کشوری) که طبق مقررات این آیین‌نامه به افراد شایسته دریافت نشان اعم از اتباع جمهوری اسلامی ایران یا اتباع خارجی اعطا می‌شود به ترتیب تقدم عبارتند از: الف- نشان‌های عالی که به ترتیب ارجحیت به شرح زیر هستند: 1- انقلاب اسلامی 2- استقلال 3- آزادی 4- جمهوری اسلامی ب- نشان‌های تخصصی که عبارتند از: دانش، پژوهش، لیاقت و مدیریت و عدالت. ج- نشان‌های عمومی که عبارتند از: سازندگی، خدمت، کار و تولید، شجاعت،‌ ایثار، تعلیم و تربیت، فرهنگ و هنر و ادب پارسی. نشان انقلاب اسلامی به عنوان عالیترین نشان جمهوری اسلامی ایران مخصوص رئیس جمهور وقت است. سایر نشان‌ها را رئیس جمهور به پیشنهاد وزرای ذی‌ربط و تصویب هیأت وزیران، اعطا می‌نماید. (ماده 1 آیین‌نامه اعطای نشان‌های دولتی مصوب 27/8/1369 هیأت وزیران)