الف - بمعنی اخص یعنی ثبت ملک پس از پایان عملیات مقدماتی ثبت در دفتر املاک. ب- بمعنی اعم یعنی عملیات مقدماتی ثبت و ثبت ملک در دفتر املاک. (رک. عملیات مقدماتی ثبت)

دادرسی بود که در قانون سابق برای رفع اختلافات و اعتراضات ناشی از تقاضای ثبت املاک معین شده بود. درحال حاضر این اختلافات در دادگاههای عمومی رسیدگی میشود ومحقق ثبت وجود خارجی ندارد و در تاریخ 11-10- 1319 بدستور وزیر دادگستری مقررات مربوط بآن نسخ شد وضبط آنها در مجموعه هائی که بعد از نسخ آن چاپ شده است حاکی ازعدم دقت و تتبع است.

در لغت بمعنی وجود و تحقق است. در اصطلاح اشاره است بوجود هر چیز در واقع و نفس الامر صرفنظر از علم وجهل انسان. مثلا دو نفرکه درمالکیت مالی اختلاف دارند و دعوی را نزد قاضی طرح می کنند مالکیت آن مال یک مرحله ثبوت قبل ازطرح دعوی دارد یعنی صرفنظر ازعلم و جهل دادرس به مالکیت آن مال آن مال در واقع یا تعلق بیکی از متداعیین دارد یا بهر دو یابه شخص ثالث و غیره. وقتیکه دادرس مالکیت یکی از متداعیین را احراز نمود و آماده صدور حکم شد مالکیت آن مال وارد مرحله اثبات (یا مرحله علم دادرس در مثال مفروض) میشود وممکن است مرحله اثبات مطابق مرحله ثبوت باشد (اگر حکم مطابق واقع باشد) یا مخالف مرحله ثبوت (رک. اثبات)

(فقه) اثبات مورد نزاع نزد حاکم شرعی بمرافعه.

(فقه) درفقه بمعنی شخص مورد وثوق و اطمینان را گویند خواه دارای عدالت شرعی باشد خواه نه ولی درخصوص علم درایه این اصطلاح را در مورد شخص عادل بکار می برند.

در لغت بمعنی یک سوم چیزی را گویند و در اصطلاح بمعنی یک سوم ترکه است که وصایای مالی موصی تا آن میزان بدون احتیاج باذن و اجازه ورثه نافذ است (ماده 843 قانون مدنی) در اصطلاحات ذیل بکار رفته است:

مال غیرمنقول که موصی آنرا از محل ثلث ترکه برای صرف در مصارف خیرمعین کند که منافع آن علی الدوام (و بدون تحدید بمدت معین) درآن مصرف که معین کرده صرف گردد (ماده 36 آئین نامه قانون ثبت املاک) در اصطلاح دیگرآنرا ((ثلث مؤبد)) نامند.

مرادف ثلث باقی است (رک. ثک باقی)

(مدنی- فقه) الف- مالی که عوض مبیع (رک. مبیع) درعقد بیع قرار می گیرد ثمن نامیده میشود ثمن باید مال باشد (ملاک ماده 348 قانون مدنی) ولازم نیست حتما پول باشد بلکه ممکن است عین یا کلی درذمه باشد (ماده 197- 363 قانون مدنی) هرگاه درعقد بیع یکی از عوضین پول باشد عنوان ثمن را دارد. اگر هیچ یک از عوضین پول نباشد آنکه سبقت باظهارقصد کند صاحب مبیع است ودیگری صاحب ثمن. ب- ثمن (ضم اول وسکون ثانی) بمعنی ثمنیه است (رک. ثمنیه)

(مدنی – فقه) ثمنی که وجه نقد نبوده و عین معین باشد مانند اسب معین یا گندم معین یا پارچه معین. در ثمن شخصی جمیع مقررات راجع به مبیع معین جاری میشود.

یا هشت یک سهم ادنای زوجه در باب ارث است (رک. هشت یک)

(مدنی- فقه) ثمنیه را گویند (رک. ثمنیه) ماده 123 آئین نامه قانون ثبت 1317

(بروزن میت) از اصطلاحات فقه و در معانی ذیل بکار رفته است: الف - بمعنی محصن دربحث جزای اسلام (رک. احصان- محصن- محصنه) ب- زنیکه بکارت اوطی مواقعه مشروع یا نامشروع از بین رفته باشد و هم چنین است از طریق وطی بشبهه. این صفت زن را ثیبوبت نامند صرف شوهرکردن موجب ثیبوبة نیست و باید مواقعه و ازاله بکارت هم صورت گیرد. درمقابل بکر استعمال میشود.

رک. ثیب

مقصود از ثبت اسناد موافق ترتیباتی که در این قانون مقرر است رسمی کردن اسناد ثبت شده است یعنی قطعی کردن تاریخ سند و ضبط خط و مهر و اقرار و حفظ مندرجات سند از تغییر و تبدیل. (ماده 82 قانون ثبت اسناد مصوب 21/2/1290)