contact
shape

ترمینولوژی

shape

حرف خ

خبر غریب

(درایه) خبر واحدی است که طریق آن محصور بیک باشد.

خبر متواتر

(درایه) خبری است که طریق آن محصور درعدد معین نبوده و عادتا اسناد کذب بآن داده نشود و خبر منتهی به سماع یا مشاهده گردد نه به استنباط عقلی و نظری. سایر اخبار را ((خبر واحد)) نامند. خبر متواتر بسیار نادر است.

خبر متواتر لفظی

(فقه) حدیثی است که روات آنرا بیک عبارت و بطور متواتر نقل کرده باشند مانند حدیث (الناس مسلطون علی اموالهم) که مدلول ماده 30 قانون مدنی ما است.

خبرمتواتر معنوی

(فقه) خبری است که به الفاظ مختلف نقل شده ولی وحدت معنی آن خبر( کلا یا بعضآ) در قالب ها وعبارات مختلف حفظ شده و آن معنی با توجه بعدد ناقلان آن بحد تواتر رسیده باشد مانند مدلول حدیث (علی الید ما اخذت حتی تؤدیه) که مدلول ماده 308 قانون مدنی ما است.

خبرمستفیض

(درایه) مرادف خبر مشهور است. (رک. خبر مشهور)

خبر مشهور

(درایه) خبر واحدی است که طریق آن بیش از دو باشد و نیز خبرمشهور بر آنچه که بر السنه ساری و جاری است گفته شده است ولوآنکه طریق آن یکی باشد یا اصلا طریقی نداشته باشد. گاهی آنرا مستفیض گویند.

خبر منکر و مردود

رک. خبر شاذ

خبرموثق

(فقه) دربین شیعه خبری است که در سلسله سند متصل به امام، یک یا چند راوی غیر دوازده امامی (که نزد اهل حدیث مطمئن شناخته شده اند )بوده باشند و باقی راویان آن هم ضعیف نباشند. در همین معنی اصطلاح خبر قوی هم بکار رفته است. (رک. خبر ضعیف)

خبر نادر

بمعنی خبر شاذ است (رک. خبرشاذ)

خبر واحد

خبر غیر متواتر را گویند. (رک. خبر متواتر)

(تخصیص قرآن به) خبر واحد

کتاب آسانی ما مسلمانان شامل تقریبا پانصد آیه راجع به فقه است که مستخرجه آنها بصورت کتاب آیات الاحکام )مانند آیات الاحکام فاضل مقداد و اردبیلی و جزائری و جصاص و جز اینها) تهیه و در دسترس است. بیشتر مسائل راجع بزندگی قضائی مسلمین درمتون احادیث پیش بینی شده است ناگزیر این سئوال را از قدیم مطرح کرده اند که عمومات قرآن آیا مخصص باحادیث میتواند باشد؟ نظرها مختلف است. و این بحث را تحت اصطلاح ((تخصیص قرآن به خبر واحد)) مطرح کرده اند (حدائق - جلد نکاح- صفحه 96) مثلا در آیه ((احل لکم ماوراء صفحه...)) ازآیه اینطور فهمیده میشود که یکنفر میتواند عمه و برادرزاده را باهم در حباله نکاح آورد خواه عمه اذن بزوج بدهد خواه نه ولی خبرواحد دلالت می کند که این کار مشروط باذن عمه است این خبر مخصص آن آیه است. در حقوق جدید مبحث تعارض آئین نامه با قانون همان محلی را دارد که درفقه، تعارض حدیث با آیه (مجله حقوقی دادگستری سال ششم - شماره 3- اسفند 1344- صفحه 53)

خبره

بمعنی کارشناس است. (رک. کارشناس)

(اهل) خبره

بمعنی کارشناس است که پس از تخفیف ((خبره)) گفته میشود. (رک. کارشناس)

ختان

(مدنی- فقه) محل اتصال پوستی که در ختنه کردن حذف کنند با آلت رجولیت. خدمت بفتح اول وکسرآن بمعنی عمل وکاراست. در اصطلاحات ذیل بکار رفته است:

خدمت آزمایشی

(حقوق اداری) وضع مستخدمی که طبق قانون امتحانات ورودی باستخدام کشوری را گذرانیده و در حال گذراندن دوره آزمایشی موضوع ماده 17 قانون استخدام کشوری است (مادهء124 لایحه قانونی استخدام کشوری مصوب 31- 3 - 1345) 2051- خدمت تحت السلاح بمعنی خدمت نظام است (ماده 988 قانون مدنی)(رک. خدمت نظام)

خدمت رسمی

(حقوق اداری) عبارت است از دارا بودن شغل ثابت دریکی از وزارتخانه ها وادارات دولتی (ماده یک قانون استخدام کشوری مصوب 22 قوس 1301 شمسی) چنین کسی را مستخدم رسمی نامند.

خدمت عمومی

عبارت است از: الف - خدمت درمؤسسات خیریه که برحسب ترتیب وقف یا وصیت، تولیت آنها با پادشاه عصر است. ب- مؤسسات خیریه وعام المنفعة که دولت یا شهرداری اداره می کند ویا تحت نظر دولت اداره می شود. ج - مؤسسات انتفاعی دولت یا مؤسسات انتفاعی دیگر که تحت نظر دولت اداره میشود (ماده سوم قانون مجازات مامورین بخدمات عمومی مصوب 1315) خدمت عمومی درمقابل خدمت رسمی استعمال شده است. (رک. خدمت رسمی)

خدمت نظام

گذراندن دوره سربازی مطابق مقررات مربوط بآن.

(منتظر) خدمت

(استخدام) مستخدم رسمی که بواسطه حذف مشاغل و یا بنا به مقتضیات اداری بدون تقصیر بیکار شود منتظر خدمت محسوب میشود (ماده 28 قانون استخدام کشوری مصوب 1301 شمسی) استخدام اگرعقد باشد بیکارکردن مستخدم باراده یکطرف بعنو ان ((مقتضیات اداری)) بآن، عنوان عقد جائز ازیکطرف را میدهد یعنی این عقد از طرف دولت جائز و ازطرف مستخدم لازم است.

خدمتگزار جزء

(حقوق اداری) پیشخدمت ها - نامه رسان ها سرایداران و تلفونچی ها و امثال آنان را گویند.